Parkinson

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

leerdoelen

Aan het einde van deze twee lessen kun je...

 ...uitleggen wat de term NAH betekent, heb je inzicht in het verschil tussen traumatisch en niet traumatisch hersenletsel en kun je voorbeelden noemen.

...beredeneren wat de gevolgen van NAH zijn in de directe omgeving en voor de naasten en kun je hierbij verpleegkundige diagnoses en interventies benoemen.

Niet traumatisch hersenletsel

• CVA (beroerte) 
• Ontsteking hersenen/hersenvlies (encefalitis/ meningitis)
  
• Tumor
  
• Overmatig alcohol- en drugsgebruik
  
• Epilepsie
• Als gevolg van neurologische aandoeningen zoals Parkinson, dementie en Multiple Sclerose.
• Na reanimatie
  
• Bijna verdrinking
• COVID-19

Traumatisch hersenletsel

Zonder schedelletsel:

Harde klap/knal tegen het hoofd, bijv. bij (verkeers)ongeluk

Shaken baby-syndroom

Met schedelletsel:

Binnendringen van botgedeeltes als gevolg van schedelbreuk.

Binnendringen van een voorwerp, zoals een kogel, steekwapen of ijzeren voorwerp.

feitjes over NAH

• NAH ontstaat na de geboorte.
• Het kan ontstaan door verschillende oorzaken.
• Er ontstaat een breuk in de levenslijn. Door deze breuk is er sprake van een veranderd leven. Er is een tijd van vóór en een tijd na het hersenletsel. 
• Hersenletsel verandert mensen, bijna niemand wordt weer zoals hij of zij was.
  
• NAH is geen diagnose maar een verzamelnaam van allerlei aandoeningen in het brein.
  

 

Zichtbare (lichamelijk) gevolgen

• Hemiplegie (verlamming aan één kant)
• Hemiparese (gedeeltelijke halfzijdige verlamming)
• Hemianopsie (visuele aandoening)
• Apraxie
• Incontinentie
• Epilepsie

Onzichtbare gevolgen

• Cognitief: aandacht- en concentratievermogen, vermoeidheid, geheugenstoornis (agnosie)
• Communicatief: taal en spraakstoornissen (afasie, dysartrie)
• Gedragsmatig: geen/verminderd ziekte inzicht, rusteloos, agressief, teruggetrokken
• Emotioneel: karakterverandering, decorumverlies, verminderd zelfvertrouwen, onzekerheid, depressie

Hersengebieden

Behandeling?

(Neuro)revalidatie 

met o.a. neuroloog, neuroverpleegkundige, psycholoog, fysiotherapeut, ergotherapeut, logopedist, gedragskundige, spelactiviteitentherapeut etc.

Zeer weinig mensen herstellen volledig na hersenletsel.

Verpleegkundige taken

• Begeleiden bij afasie
  
• Huidverzorging verlamde lichaamshelft
  
• Begeleiden bij verminderd zicht
  
• Mondverzorging
  
• Begeleiden bij geheugenverlies
• Begeleiden van apraxie
• Begeleiden bij emotioneel gedrag
• Voorkomen van bedcomplicaties
• Psychosociale zorg

Parkinson

Op het celniveau is de ziekte van Parkinson het resultaat van het verlies van (donkere) zenuwcellen die dopamine produceren in het hersengebied dat de substantia nigra (de zwarte kern) heet. 

Dopamine is een boodschapper, neurotransmitter) in de hersenen die het mogelijk maakt voor zenuwcellen om met elkaar te communiceren. Het is belangrijk voor bepaalde functies van het zenuwstelsel, zoals beweging, genot, aandacht, stemming en motivatie. Een te kort zorgt er dus voor dat er problemen ontstaan met deze functies.

Symptomen: motorische klachten

De klachten verschillen van persoon tot persoon en vaak ook van moment tot moment:

• Beven
• Stijfheid
• bewegingstraagheid
• Moeite uitvoeren dagelijkse handelingen
• Houdingsproblemen, hierdoor balansverstoring en vallen
• Maskergelaat

niet motorische klachten

• vergeetachtigheid
• concentratieproblemen
• moeite met begrijpen, verstand wordt niet aangetast
• kwijlen / droge mond
  
• droge mond
  
• obstipatie / moeite met mictie
  
• schommelingen van de bloeddruk
  
• vermoeidheid, stemmingsstoornissen, depressie, gedragsveranderingen
• verhoogde kans op dementie

Opdracht

Zoek uit wat de volgende termen betekenen, wat de kenmerken en wat de impact is voor de zorgvrager:

- Afasie

- Apraxie (2 vormen)

- Neglect

- Agnosie

Gebruik de sites van Hersenstichting en/of Hersenletsel

 

zie favo