4H 22-9

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

We beginnen met 10 minuten lezen

Programma

Herhaling vorige week

Uitleg: tussenklank in samenstellingen

Samen oefenen

Zelfstandig werken

Wat is het verkleinwoord van bureau?

Wat is het verkleinwoord van pizza?

Wat is het verkleinwoord van lp?

Wat is het verkleinwoord van cowboy?

Wat is het verkleinwoord van logé?

Uitleg: tussenklank in samenstellingen

Een samenstelling is een woord dat gemaakt is van (minimaal) twee woorden die ook los kunnen voorkomen: 

politie+agent = politieagent

Uitleg: samenstellingen

Sommige woorden kun je gewoon aan elkaar plakken bij een samenstelling. Bij andere woorden moet je -s-, -e- of -en- tussen de woorden zetten.

Uitleg: tussen-s

- Schrijf de tussen-s als je hem hoort: beroepsmilitair, stadswacht

- Soms hoor je het niet duidelijk, omdat het tweede woord met een s-klank begint: personeel(s)chef? staat(s)schuld?

- Vervang het tweede woord dan door een woord waarbij je de -s wel hoort: personeelsbeleid, staatskas

kapper+zaak

liefde+scène

macht+strijd

Uitleg: tussen-e of -en

Kijk even mee op blz. 287. Hier staat een stroomschema dat je kunt volgen voor de regels.

Ik neem het even snel door.

Uitleg: tussen-e of -en

Is het linkerdeel een zelfstandig naamwoord?

Nee -> -e- 

Rodekool, karnemelk

Uitleg: tussen-e of -en

Linkerdeel alleen meervoud op -n?

Nee -> -e- 

Aspergesoep, secondewijzer, rijstevla (geen meervoud)

Uitleg: tussen-e of -en

Linkerdeel slechts één van in zijn soort? Maan, koningin, hel, zon

Ja -> -e- 

Koninginnesoep, maneschijn, zonnesteek

Uitleg: tussen-e of -en

Linkerdeel versterkt een bijvoeglijk naamwoord?

Ja -> -e- 

Apetrots, beresterk, reteslim

Uitleg: tussen-e of -en

Linkerdeel niet herkenbaar als woord?

Ja -> -e- 

Elleboog, klerelijer, bolleboos

Uitleg: tussen-e of -en

In alle andere gevallen:

-en-

Hondenhok, lerarenkamer, getuigenverhoor

reus+spannend

jok+brok

geboorte+kaartje

spin+web

zon+brand

Zelfstandig werken

- Maak nu 1, 4, 5, 6 en 7 (p. 288)

Je hebt hier de rest van de les de tijd voor. 

Eerder klaar? Lees verder in je boek.