3H Overal Natuurkunde Hfst 5.3

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5     Straling en gezondheid

alfa-deeltje

beta-deeltje

gamma-straling

twee protonen en twee neutronen

energie, geen massa

een elektron

Zet op volgorde van minst naar meest ioniserend vermogen

minst                                                                       meest

alfa

beta

gamma

Leerdoelen 5.3 Ioniserende straling in het ziekenhuis

- uitleggen hoe ioniserende straling...
... in het ziekenhuis nuttig wordt gebruikt
... wordt gebruikt bij het stellen van een diagnose
... wordt gebruikt bij behandelingen

- verschil aangeven tussen bestraling en besmetting

Diagnose

- röntgenfoto maken: botbreuk

- CT-Scan: computertomogramscan: 3D röntgenfoto: bloedvaten, herseninfarcten, kleine tumor

(zie volgende slide)

soms CT-scan niet genoeg

tracer: licht radioactieve stof -> gammastraling bij uiteenvallen

tacer in bloed -> gaat naar tumor (beter doorbloed)

persoon in scanner die gamma straling meet

veel gamma straling = waarschijnlijk tumor locatie

scintigrafie: radioactieve jodium pillen

jodium hoopt zich op in schildklier

Radioactief jodium pillen

jodium gaat naar schildkleur

afwijkingen zien

Straling als behandeling

(gamma)straling kan door lichaam heen én ioniseren

bestralen: tumorweefsel kapot maken met straling

uitwendig bestralen: zie plaatje: gamma straling

inwendig bestralen: staafje met radioactieve stof bij tumor plaatsen: alfa straling

Bestraling

- straling van buitenaf

- geen schade meer als bron weg is

Besmetting

- straling van binnen

- blijft hele tijd gevaarlijk (het zit namelijk in je lichaam)

- kan door eten van radioactief materiaal

Achtergrondstraling

1. Bestraling
2. Besmetting

Röntgenfoto laten maken

1. Bestraling
2. Besmetting

Radioactieve jodium pillen slikken

1. Bestraling
2. Besmetting

In de buurt van Tsjernobyl lopen

1. Bestraling
2. Besmetting

Groenten eten verbouwd in de buurt van Tsjernobyl

1. Bestraling
2. Besmetting

Radioactief buisje bij tumor (alfa straling)

1. Bestraling
2. Besmetting

Nu kun je...

- uitleggen hoe ioniserende straling...
... in het ziekenhuis nuttig wordt gebruikt
... wordt gebruikt bij het stellen van een diagnose
... wordt gebruikt bij behandelingen

- verschil aangeven tussen bestraling en besmetting

Opdrachten maken

route 1:        42 t/m 46, 48 t/m 52, 54 t/m 58

route 2:                              43 t/m 53, 56 t/m 59

Vragen via Teams 

laatste 5 minuten melden

- Uitlegfilmpje 5.3 bij Bronnen in It's Learning

- in de klas: kruiswoordpuzzel begrippen