Grammatica zinsdelen: hoofd- en bijzinnen HAVO 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hoofd- en bijzinnen

Grammatica hoofdstuk 5 HAVO 2

Doel van de les

• Je weet wat hoofdzinnen en bijzinnen zijn.
• Je kan van de zinsdeelzinnen de functie aangeven. 

Voordat we beginnen... 

Hoe vind je ook alweer de persoonsvorm?

enkelvoudige zin

samengestelde zin

Even checken... 

Een samengestelde zin heeft altijd één persoonsvorm.

1. juist
2. onjuist

In een bijzin staan onderwerp en persoonsvorm nooit naast elkaar.

1. juist
2. onjuist

Bij een hoofdzin staan onderwerp en persoonsvorm altijd naast elkaar.

1. juist
2. onjuist

Een zin met één persoonsvorm heet een enkelvoudige zin.

1. juist
2. onjuist

Opdracht 1

Geef van de volgende zinnen aan of je te maken hebt met een enkelvoudige of samengestelde zin. 

Grote gezinnen worden zeldzaam, maar er bestaan nog altijd gezinnen met zes of meer kinderen.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Zes studerende kinderen kunnen een behoorlijke kostenpost vormen voor ouders.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Volgens sommige theorieën is de oudste de slimste, maar dat is achterhaald.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Hoewel de oudste thuis weleens de baas kan spelen, wordt hij of zij op school vaak gecorrigeerd.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Soms komt een deel van de opvoeding neer op de oudste van het gezin.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Toch zou het oudste kind niet willen ruilen met zijn broertjes of zusjes, omdat het zich erg gewaardeerd voelt.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Opdracht 2

Maak de startopdracht en opdracht 1 bladzijde 148

Startopdracht

a Het weerbericht voorspelt noodweer, maar dat valt gelukkig mee.

b Omdat Nederland een waterland was, kampten we steeds weer met overstromingen.

c Ik zou de vaat met de hand moeten doen, want de afwasmachine was defect.

d Wist je dat je vannacht de planeet Jupiter goed kon zien?

Het valt op dat elke zin twee persoonsvormen heeft.

  

Opdracht 1

1 worden + bestaan       – S

2 kunnen                          – E

3 is + is                               – S

4 kan + wordt                  – S

5 komt                               – E

6 zou + voelt                     – S 

Opdracht 3 

Geef van de volgende zinnen aan of de zin uit hoofdzin + hoofdzin (H+H) of een hoofdzin + bijzin (H+B of B+H).

In het nieuwe restaurant stond de ober al op ons te wachten en hij begroette ons hartelijk.

1. H+H
2. H+B
3. B+H

Toen de zomervakantie dichterbij kwam, werden sommige leerlingen minder gemotiveerd.

1. H+H
2. H+B
3. B+H

Als ik jou was, zou ik zeker op tijd komen voor de eerste bijles van de wiskundedocent.

1. H+H
2. H+B
3. B+H

Daniel had zich opnieuw verslapen, omdat hij had zitten gamen tot laat in de avond.

1. H+H
2. H+B
3. B+H

Denk je dat deze nieuwe sport een kans maakt om toegelaten te worden op de Olympische Spelen?

1. H+H
2. H+B
3. B+H

Honderden jongeren stonden in de rij voor het concert, want het optreden van de plaatselijke band was gratis.

1. H+H
2. H+B
3. B+H

Opdracht 3

• Bekijk de uitlegvideo's
• Maak opdracht 2 en 3 op bladzijde 149 in je boek. Stuur een foto van de opdracht in bij de volgende slide. 

Klaar: werk aan je Weebly site! 

Ingesproken uitleg samengestelde zinnen

https://www.youtube.com/watch?v=9tydfKpd0OY

Samengestelde zinnen uitleg video

https://www.youtube.com/watch?v=1ayatkQ9l0A

Huiswerk!

Nog even om te controleren... 

Een samengestelde zin kan bestaan uit twee of meer samengevoegde zinnen.

1. juist
2. onjuist

In een hoofdzin passen andere zinsdelen tussen onderwerp en persoonsvorm.

1. juist
2. onjuist

Een zin met meer dan één persoonsvorm heet een samengestelde zin.

1. juist
2. onjuist

Is de les duidelijk zo?

1. Ja
2. Nee
3. Ik heb nog vragen