Les 5: Mediasamenleving

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Chromebook, JdW-map, etui

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

WERK & MEDIA

Les X: Titel les

Maatschappijleer

HB3B

Les 5: Mediasamenleving

Maatschappijkunde Kader 3

2024-2025

MEDIA

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat een mediasamenleving is (R)
• Je kunt voorbeelden geven van een mediasamenleving (T1)
• Je kunt twee voorbeelden geven van online-risico's (R)
• Je kunt het verschil tussen traditionele en nieuwe media uitleggen (T1)
• Je kunt het verschil tussen publieke en commerciële omroepen uitleggen. (T1)

Media zijn overal

Media zijn niet meer weg te denken uit ons leven. We gebruiken ze dan ook bij veel dingen die we dagelijks doen. Zo zijn media vrijwel onmisbaar geworden op school, op het werk en in onze vrije tijd. Dankzij internet konden de lessen doorgaan toen de scholen moesten sluiten in coronatijd. De meeste contacten met de overheid vinden online plaats, net als het betalen van rekening. Dankzij nieuwssites, het journaal en kranten weet je wat er in de wereld speelt en via WhatsApp houd je contact met je vrienden. Met je telefoon kun je zelfs zien wie er voor de deur staat als je niet thuis bent. We leven dus in een mediasamenleving: voor bijna alles wat we doen, hebben we media nodig. 

Nieuwe media

Sinds de komst van de eerste smartphone in 2007, kunnen we altijd en overal online zijn. Ons land telt inmiddels ruim 15 miljoen sociale-mediagebruikers. Dankzij deze sociale media en internet hoef je tegenwoordig geen journalist meer te zijn om veel mensen te bereiken. Iedereen kan namelijk via een YouTube-kanaal, blog of Instagram-account informatie verzenden. 

In tegenstelling tot media die al veel langer bestaan, zoals de televisie of radio, zijn internetmedia interactief. Mensen kunnen online direct op elkaars berichten reageren, iets wat bijvoorbeeld bij een tv niet kan. Deze internetmedia worden daarom, maar ook omdat ze nog niet zo lang bestaan, nieuwe media genoemd. 

Online risico's

Hoe belangrijk sociale media voor ons zijn, blijkt wel uit de bijna drie uur dat jongeren er dagelijks actief op zijn. Maar hoeveel gemak en plezier nieuwe media ons ook kunnen bieden: ze kunnen ook voor talloze problemen zorgen. Een groot deel van de leerlingen in het voortgezet onderwijs besteedt minder tijd aan huiswerk door het telefoongebruik. Meer dan de helft van deze jongeren geeft zelfs aan verslaafd te zijn aan sociale media. Ze willen namelijk niets missen. Ook kan wat je zelf op internet zet vervelende gevolgen hebben. 

Online risico's

Helaas worden internetmedia regelmatig gebruikt voor verkeerde doeleinden. Denk bijvoorbeeld aan politici die bedreigd worden via sociale media of mail. Of leerlingen die op sociale media gepest worden door andere leerlingen. Maar er zijn ook mensen die online uitgescholden of beledigd worden vanwege hun mening, huidskleur of geloof. Dat zijn allerlei voorbeelden van online grensoverschrijdend gedrag. Dat is gedrag waarbij iemand online iets met jou doet waardoor je je onveilig voelt. 

Grensoverschrijdend gedrag heeft meestal grote gevolgen voor het slachtoffer. Het veroorzaakt gevoelens van onveiligheid en ernstige emotionele problemen. Mensen die zich schuldig maken aan grensoverschrijdend gedrag doen dat vaak anoniem, waardoor ze moeilijk te pakken zijn. Seksueel grensoverschrijdend gedrag ook regelmatig voor, vooral jongeren zijn hier slachtoffer. 

Traditionele media

Radio, televisie, kranten en tijdschriften worden oude of traditionele media genoemd. De programma's op televisie en radio worden uitgezonden via omroepen. Dat zijn organisaties die via radio, tv en internet informatie uitzenden naar een groot publiek.

Op televisie zijn er twee verschillende soorten omroepen:

Publieke omroep

Commerciele omroep

Televisie omroepen

Publieke omroepen, zoals de EO, BNNVARA en de VPRO, zenden uit op NPO1, 2 en 3. Ze worden betaald van belastinggeld en reclameopbrengsten. Van de overheid moeten deze omroepen zorgen voor een pluriform aanbod van programma's. Pluriform betekent veelvormig of veelkleurig. Er zijn programma's voor bijvoorbeeld jongeren, gelovigen of liefhebbers van klassieke muziek. We noemen deze mensen een doelgroep, een groep mensen met dezelfde kenmerken en belangstelling. Zo maakt de publieke omroep voor ieder wat wils. 

Commerciële omroepen, zoals SBS6, RTL4 en Radio 538, zijn bedrijven die geld willen verdienen met hun uitzendingen. Dit doen ze door reclamezendtijd te verkopen aan bedrijven. 

Opdrachten H2.2

H2.2 opdracht 1 t/m 10 (blz. 39-40)

Huiswerk voor volgende keer

Invullen begrippen + samenvatting 

H2.2 (blz. 41)

Begrippen

• Mediasamenleving
• Nieuwe media
• Online grensoverschrijdend gedrag
• Doelgroep