Diabetes

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1,2

Wat houd je bezig op dit moment? Waar kijk je naar uit?

Diabetes mellitus

540 miljoen

2045 

1 op 8 

90% 

type 2

Inhoud les

- Voorkennis ophalen

- Wat is diabetes

- Anatomie/regelkring

- Type 1

- Type 2

- Behandeling

- Hyper versus hypo

- Aan de slag

Lesdoelen

Aan het eind van de les ben je in staat om:

- Diabetes Type 1 en type 2 te herkennen,

- Symptomen van diabetes te benoemen

- Weet je hoe je moet inspelen op signalen van cliënten bij een hyper of hypo.

- Kun je complicaties die horen bij diabetes benoemen

Wat weet je al over diabetes? Wat heb je al gezien in de praktijk?

Wat is diabetes mellitus?

1. Een ziekte die veroorzaakt wordt door overmatige suikerconsumptie.
2. Een aandoening waarbij het lichaam de bloedsuikerspiegel niet goed kan reguleren.
3. Een aandoening die alleen voorkomt bij ouderen.
4. Een aandoening die kan worden genezen met een dieet.

Anatomie van het lichaam

Kennen we de regelkring nog? 

Welke organen en hormonen spelen hierbij een rol?

Maak de puzzel. 

Waar wordt glucose opgeslagen wanneer je dit tijdelijk niet nodig hebt?

1. alvleesklier
2. lever
3. alvleesklier en lever

Welk orgaan maakt insuline aan?

1. alvleesklier
2. milt
3. lever
4. galblaas

Begrippen

Insuline --> hormoon dat de glucosewaarde bepaalt. 

Worden gemaakt in de Eilandjes van Langerhans.

Glucose --> brandstof, uit koolhydraten of voeding

Glucagon --> hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier, verhoogt glucose in het bloed.

Glucogeen -->  Opgeslagen/voorraad glucose in de lever

Bij welke nuchtere bloedsuikerwaarde denken we aan diabetes?

1. 9 mmol/l
2. 7 mmol/l
3. 4 mmol/l
4. 6 mmol/l

Bij welke van onderstaande antwoorden spreken we van ouderdomsdiabetes?

1. Diabetes type 1
2. Diabetes type 2

Welk type diabetes is insulineafhankelijk?

1. Type 1
2. Type 2

Type 1

- 1 op de 10 mensen heeft type 1

- Lichaam (alvleesklier) maakt zelf helemaal geen insuline meer aan.

- Afweersysteem vernielt cellen die insuline aanmaken

Oorzaak: auto-imuunziekte, erfelijkheid.

Type 2

- Ouderdomsdiabetes in de volksmond

- 9 op de 10 mensen

- Lichaam (alvleesklier) maakt gedeeltelijk geen insuline meer aan.

- Teveel suiker in het bloed.

- Meestal is alleen medicatie voldoende, soms insuline spuiten noodzakelijk.

Oorzaak type 2

- Overgewicht. In bijna 80 % van de gevallen.

- Een verhoogd cholesterol en verhoogde bloeddruk.

- Vrouwen die tijdens de zwangerschap diabetes hebben gehad, hebben een verhoogd risico.

- Erfelijkheid, vaak in combinatie met de hierboven genoemde aspecten. 

- Leeftijd. 

Wanneer maakt de alvleesklier helemaal geen insuline meer aan

1. diabetes type 1
2. diabetes type 2
3. bij beiden
4. bij geen van deze antwoorden

Beschrijf een verschil tussen diabetes type 1 en type 2

Behandeling

- Genezing nog (niet) mogelijk!

- Gezond eten

- Behandeling met medicijnen

- Behandeling met insuline

Behandeling

Hyper versus hypo

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Wat is een hyperglycaemie en wat is een hypoglycaemie? Welke symptomen zien we daarbij? 

Hyper

Bloedsuiker vanaf 10

- veel urineren

- veel dorst hebben en houden

- vermoeid zijn

- misselijk zijn of overgeven

- alles voelt vervelend

Oorzaken

- Dosis insuline is te laag (of niet goed opgenomen) in verhouding tot de behoefte daaraan, 

- Door te veel voeding of voeding op onregelmatige momenten komt er te veel glucose in het bloed, terwijl de insuline niet daarop is afgestemd

- Stress

- Er is sprake van een ziekte die gepaard gaat met koorts, en dus met een stijging van glucose in het bloed

- Er is sprake van een geleidelijke toename van de diabetes

- Bepaalde medicijnen kunnen de insuline tegenwerken

Hypo

Bloedsuiker onder de 4:

- zweten

- trillen

- duizelig zijn

- plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn

- hoofdpijn

- moe zijn

- hongerig zijn

Oorzaken

- Te veel insuline ingespoten of opgenomen, waardoor te veel glucose uit het bloed is gehaald

op verkeerde tijden insuline ingespoten

- Niet of niet tijdig eten na het spuiten van insuline. Door onvoldoende te eten is het glucosegehalte in het bloed al laag, terwijl er wel voldoende insuline is gespoten

- Braken, waardoor de voedselopname onvoldoende kan zijn

- Meer lichamelijke inspanning dan gebruikelijk, waardoor de cellen meer glucose opnemen

alcoholgebruik, dit kan de glucosewaarde in het bloed snel verlagen

Welke verpleegkundige acties zet je uit bij een hyper?

Welke verpleegkundige actie zet je uit bij een hypo?

Opdracht 1

Ga aan de slag met de opdracht diabetes klinisch redeneren op IL. Volgende week bespreken we deze na. 

Volgende les

Delier en opdracht psychiatrie

Hoe vonden jullie deze vorm van lesgeven?

😒🙁😐🙂😃