Didactisch handelen 1 bijeenkomst 1

• LessonUp
• HBO
• Studiejaar 1

Leren is......

Leren is gedragsregulering (behaviorisme) maar ook ervaren, ontdekken en toepassen (Piaget). Leren doe je met anderen, waarbij de sociale interactie belangrijk is.

Leren is de interactie tussen de leerling en diens omgeving (sociaalconstructivisme).

Leren is automatisering, visualisering en beloning (hersenwetenschap) (Broesder, 2016).

Met deze kennis ga je aan de slag om een mooie les te maken voor je (stage)klas.

Je bereidt drie lessen voor en voert deze uit. Twee lessen worden door je mentor beoordeeld, één door je leercoach. 

Tijdens deze bijeenkomsten oefenen we met het maken van goede voorbereidingen. 

De lessen die je geeft zijn:

- Taal of rekenen

- Wereldoriëntatie

- Kunst

Maar eerst... met welke vragen rondom Didactisch Handelen zit je nu in je hoofd?

Stel: Morgen geef jij de
aardrijkskundeles over vulkanen in groep 7.
Hoe ga je te werk?

Bespreek in tweetallen

Stel: Morgen geef jij de

aardrijkskundeles over vulkanen in groep 7.

Hoe ga je te werk?

We kijken naar verschillende manieren van voorbereiden.

We oefenen met het schrijven van een heldere beginsituatie.

We oefenen met het schrijven van SMART doelen.

1. Verschillende voorbereidingen.

Op It's Learning vind je bij PF1DIH de lesvoorbereidingen met uitleg per vakje.

Je vindt hier ook het formulier voor het jonge kind. 

Het gebruik van dit specifieke formulier is niet verplicht. Je mag ook zelf iets ontwerpen. 

In de vakdidactische kijkwijzer staat per vakgebied beschreven waar je didactisch op kunt letten. Je mentor en leercoach gebruiken dit document ook tijdens de begeleiding. 

Je krijgt de vakdidactische kijkwijzer van je leercoach. 

1. Verschillende voorbereidingen.

Op It's Learning vind je bij PF1DIH de lesvoorbereidingen met uitleg per vakje.

Je vindt hier ook het formulier voor het jonge kind. 

Het gebruik van dit specifieke formulier is niet verplicht. Je mag ook zelf iets ontwerpen. 

1. Verschillende voorbereidingen.

1. Verschillende voorbereidingen.

1. Verschillende voorbereidingen.

1. Verschillende voorbereidingen.

1. Verschillende voorbereidingen.

Deze student ontwikkelde zeer zorgvuldig een eigen formulier, van maar liefst 6 kantjes! Zo werd er in ieder geval niets vergeten.

1. Verschillende voorbereidingen.

Op internet zijn veel voorbeelden van formulieren te vinden. Maar, wees kritisch! 

1. Verschillende voorbereidingen.

Vorm staat dus vrij. Wil je eerst oefenen voordat je een vorm kiest, kies dan het standaard pabo formulier.

Welke manier van voorbereiden denk je dat bij jou past?

We kijken naar verschillende manieren van voorbereiden.

We oefenen met het schrijven van een heldere beginsituatie.

We oefenen met het schrijven van SMART doelen.

Wat is jouw beginsituatie?

Ik heb nog geen kennis gemaakt op stage.

Ik heb kennis gemaakt op de stage maar nog geen les gegeven.

Ik heb al een kennismakings-activiteit verzorgd op stage.

Ik heb al een les gegeven.

Ik heb al geoefend met voorbereiden en zoek verdieping.

Opdracht:

De beginsituatie onder woorden... ken je je klas?

Vertel elkaar een algemene objectieve beschrijving van je eigen stagegroep.

2

Vertel wat er speelt bij de kinderen: denk aan interesses of actuele zaken die relevant zijn. 

3

Bedenk allebei een vakgebied (rekenen, taal, wereldoriëntatie) waar je vandaag een les voor wil gaan voorbereiden. Bedenk daarna een denkbeeldig onderwerp. Bijvoorbeeld; de tafel van 4.

1

Met welke pedagogische uitdagingen in je klas moet je rekening houden? (Denk ook aan het individuele kind, niet alleen de hele groep)

4

Met welke didactiek wordt normaal gewerkt bij dit vakgebied? (Dus klassikaal, interactief, buiten, samenwerkend leren, werkboeken, verlengde instructie)

5

Vakinhoudelijk: wat ging er vooraf aan jouw les? Wat vonden de kinderen toen nog lastig?

6

Mondeling, in duo's!

2. Beginsituatie

Definitie

De beginsituatie vertelt je wat er op 

vakinhoudelijk- , didactisch- en pedagogisch gebied vooraf ging aan de les die jij aan het voorbereiden bent. 

Het gaat dus verder dan enkel dat wat er al geleerd is.

Schrijf nu beknopt op wat jij zojuist hebt verteld over jouw groep. Dit is alvast een deel van de beginsituatie van een les.

We kijken naar verschillende manieren van voorbereiden.

We oefenen met het schrijven van een heldere beginsituatie.

We oefenen met het schrijven van SMART-doelen.

Zoek: het doel (inzoomen, het is een straatje ergens in deze plaats). 

3. Doelen schrijven

Het doel (wat is je doel met de les?) :

Aan het eind van de les kunnen de kinderen de 12 hoofdsteden bij de 12 bijbehorende provincies benoemen en aanwijzen op de kaart.

De bedoeling hieronder (waarom leer je de kinderen dit aan?) :

De kinderen kunnen zich oriënteren op de kaart van Nederland zodat zij een kaartbeeld van Nederland in hun hoofd krijgen. Wat ligt ver weg en wat is juist dichtbij?

3. Doelen schrijven

Wat weet je al over
SMART doelen stellen?

3. Doelen schrijven

Groep 1 en 2:

Je werkt voor de kleuters met 'bedoelingen' i.p.v. 'doelen'.

Groep 3 t/m 8: 

Je werkt met een concreet 

SMART-doel per les.

3. Doelen schrijven

Een voorbeeld: het doel is SPECIFIEK.

Wel:

Kinderen kunnen aan het eind van de les uitleggen hoe een vulkaan ontstaat door zelf een schematische tekening te maken van het ontstaan van een vulkaan, waarbij ze de begrippen aardplaten, magmahaard, subductiezone, continentale korst, oceanische korst, vulkanische boog op de juiste plek zetten en hanteren. 

Niet:  

De kinderen weten hoe een vulkaan ontstaat.

3. Doelen schrijven

Een voorbeeld: het doel is MEETBAAR

Wel gebruiken:

opnoemen, schrijven, antwoorden, tekenen, verdelen, aanwijzen, spellen, maken.

Niet gebruiken:

weten, kennen, kunnen, leren, inzicht hebben, kennis hebben (kunnen wel als hulpwerkwoord)

3. Doelen schrijven

Een voorbeeld: het doel is ACCEPTABEL

Wel:

Je hebt voor jezelf scherp waarom je dit doel wil aanleren aan de kinderen. Waarom hebben ze dit nodig in het leven?

Niet:  

De methode zegt het, dus we doen het.

3. Doelen schrijven

Een voorbeeld: het doel is TIJDGEBONDEN

Wel:

Aan het einde van de les.... 

Geef een tijdsaanduiding.

Niet:  

De kinderen weten....

3. Doelen schrijven

Even oefenen [1/3].
Taalles over bijvoeglijke naamwoorden.

1. De leerlingen weten wat een bijvoeglijk naamwoord is.
2. Aan het eind van de les kunnen de leerlingen de definitie geven van een bijvoeglijk naamwoord. Ze kunnen zelf een passend bijvoeglijk naamwoord verzinnen bij een zelfstandig naamwoord.
3. De leerlingen kunnen aan elkaar vertellen wat een bijvoeglijk naamwoord is en kunnen ze dit toepassen in twee voorbeeldzinnen.
4. Aan het eind van de les kent 75% van de leerlingen het begrip 'bijvoeglijk naamwoord'.

Even oefenen [2/3]
Leesvaardigheid.

1. Aan het eind van de les hebben de kinderen twee bladzijdes aan elkaar voorgelezen.
2. De leerlingen oefenen in het voorlezen aan elkaar. Hierdoor wordt de leesvaardigheid verbeterd.
3. De leerlingen gebruiken na deze les bij het voorlezen de juiste intonatie als aan het eind van een zin een vraagteken of uitroepteken staat.
4. De leerlingen kunnen op hun eigen niveau een hele bladzijde voorlezen waarbij ze letten op hoe de ander het voorleest.

Even oefenen [3/3]

1. De leerlingen kunnen aan het einde van de les toneelspelen. Ze oefenen hiermee om zich in te leven in een ander personage.
2. De leerlingen ervaren tijdens deze les hoe het is om in een andere rol te kruipen en daarmee een andere persoon te spelen. Ze oefenen hiermee om zich in te leven in een ander personage.
3. De leerlingen maken kennis met toneelspelen.
4. Aan het einde van de les kunnen de een personage spelen door kennis te maken met toneel.

Even oefenen [4/5]. Schrijf een doel. Rekenles over de verliefde getallen (2 en 8, 3 en 7) voor groep 3.

Even oefenen [5/5]. Schrijf een doel.
Namen van de 12 provincies en provinciehoofdsteden.

3. Doelen schrijven

Bedoelingen (kleuteronderwijs)

Bij kleuteronderwijs ga je uit van bedoelingen in plaats van doelen, kleuters leren spelenderwijs en door jouw impulsen waarmee je ze in hun zone van naaste ontwikkeling ‘trekt’.

 

Je noteert wat je globaal voor ogen hebt dat kinderen ontwikkelen, meemaken of bereiken. De bedoelingen zijn genoteerd volgens de richtlijnen:

1. persoonvormend/vaardigheid/kennis van de wereld.

2: kernactiviteit

3: vakdidactische aspecten.

3. Doelen schrijven

Bedoelingen

Voor het bepalen van de bedoeling van jouw les kijk je naar de ontwikkelbehoefte van de kinderen, de leerlijnen die de school hanteert en / of de SLO inhoudslijnen.

o Je beschrijft wat je de kinderen wil aanreiken.

o Je beschrijft wat je verwacht dat de kinderen daarmee ontwikkelen, meemaken of bereiken.

o Je geeft aan welke bedoelingen jij hebt bij het aanbieden van deze activiteit en beschrijft op welke manieren de kinderen hier zelf vorm aan zouden kunnen geven in hun spel, hun onderzoeksactiviteiten en hun eigen initiatieven.

o Je beschrijft waarom jouw keuze aansluit bij de ontwikkelbehoefte van de kinderen.

Wel

Ik laat de kinderen kennismaken met de rangtelwoorden  ‘de eerste’ tot en met ‘de vijfde’. Dit ga ik doen door middel van een kringactiviteit. Ik heb vijf bekers, onder één beker zit een draakje verstopt. De kinderen mogen allemaal om beurten raden onder welke beker waarbij ik hen individueel stimuleer en model om het juiste rangtelwoord te gebruiken. De leerlingen komen hiermee speels in aanraking met alle rangtelwoorden.

Na de kringactiviteit geef ik de kinderen tijdens het spelen en werken didactische impulsen door hen te laten vertellen in welke volgorde zij te werk gaan (bij bijv. het kleuren of het blokken bouwen). Hierbij stimuleer ik wederom het gebruik van rangtelwoorden.

Niet

De kinderen leren wat rangtelwoorden zijn van ‘de eerste’ tot en met ‘de vijfde’.

Ik verwacht dat alle kinderen betrokken zijn bij de les en dat ze allemaal meedoen.

Ik hoop dat de kinderen het spel leuk vinden en er plezier mee beleven .

3. Doelen schrijven

Oefening:

Zoek een les die je wil geven in het mediacentrum, online of in je eigen bronnen als je die bij je hebt. 

Maak een beginsituatie en een lesdoel/bedoeling.

De leeruitkomst

Stap 1: je gaat heel veel oefenen met lessen geven. 

Stap 2: als je er klaar voor bent bereid je een superles voor die je laat beoordelen door je mentor.

Stap 3: de feedback van deze superles neem je mee naar de volgende twee lessen, waarbij je er nog één door de mentor en één door de leercoach laat beoordelen.  

Schrijf 3 dingen op die je vandaag geleerd hebt.

Schrijf 2 dingen op waar je meer over wil gaan leren.

Schrijf 1 vraag op die je nog hebt.

Een voorbeeld: het doel is REALISTISCH

Wel:

Het doel is haalbaar binnen de beoogde tijd. Het is fijn om iets af te kunnen maken en het gevoel te hebben dat de tijd die je ervoor krijgt klopt.

Niet:  

Ik maak een extra groot doel, dan zijn de kinderen niet klaar en hoef ik ook niet na te denken over een klaaropdracht. 

3. Doelen schrijven