Les 6 Fake news en Deepfake

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 2

Digitaal Burgerschap

Fake news en 

Deep Fake

Wat is jou in het nieuws de afgelopen week het meeste opgevallen?

Leerdoelen: 

Aan het einde van de les: 

- weet je welke vormen van nepnieuws er zijn

- weet je hoe je nepnieuws herkent

- weet je hoe deepfake werkt

Waarom is dit belangrijk? Zelfredzaam zijn en kunnen functioneren in een digitale wereld. 

Het onderwerp Fake news en complottheorieën maakt onderdeel uit van Digitaal Burgerschap:

"Hoe blijf ik menselijk in een Digitale wereld"

Past daarmee in het rijtje: online identiteit, AI en algoritmes, digitale vaardigheden ("doe je digiding").

Volgende week: Cybercrime

Fake news? Wat is dat?

Docent stel bij het opstellen van de mindmap didactische vragen zoals:

Wat is volgens jullie fake news?

Waarom maken mensen fake news?

Hoe wordt fake news verspreid?

Hoe lang bestaat fake news al?

Wat is deep fake?

Wat zijn de gevolgen van nepnieuws?

Weke invloed zou fake news kunnen hebben op jouw online identiteit?

Wat denk jij, neemt de verspreiding van de komende jaren toe?

Welke gevolgen heeft het verspreiden van fake nieuws voor de samenleving?

- Misinformatie: als een journalist per ongeluk schrijft dat sprake is van 21 doden, terwijl dat er feitelijk 12 zijn,

dan is dat misinformatie. De informatie klopt niet, maar de journalist probeerde niet bewust te misleiden.

Misinformatie is geen nepnieuws.

- Desinformatie: nepnieuwsberichten zijn nieuwsberichten die bewust en aantoonbaar onwaar zijn én de lezer

kunnen misleiden. Omdat deze berichten willen misleiden is het belangrijk deze te herkennen

Wat betekent Fake news?

Nepnieuws is misleidende informatie die wordt verspreid om geld te verdienen of om de mening van het publiek te beïnvloeden. 

Fake news = nep nieuws 

- Informatie die bewust misleidend of onjuist, verpakt als nieuwsbericht.

Redenen voor nepnieuws; 

* grappig zijn (De Speld/ Lucky TV) 

* aandacht krijgen

* meningen te beïnvloeden om draagvlak te krijgen (verkiezingen, oorlog, etc)

* om geld te verdienen (hoe meer clicks hoe meer geld er verdiend wordt)

Fake news

Het bestaat duizenden jaren, maar wordt sneller verspreid dan vroeger. Het wordt onder andere verspreid op de sociale media

Gevolgen: 

- je weet niet meer wie je kan geloven en

- je kan dingen geloven die niet kloppen waardoor het lastiger is

om een mening te vormen.

Blijf zelf kritisch denken en laat je niet teveel beïnvloeden. Hoe? 

Halt  

Ho = Voel je hevige emoties of verbazing bij het lezen van een bericht of de sterke behoefte het te delen? Stop. Druk op pauze en pas de volgende vaardigheden toe.

hAlt -ANALYSEER DE BRON

* bekijk wie het bericht deelt door simpelweg met je muis over de foto van de bron te zweven of op de foto te klikken (telefoon).

Stel jezelf hierbij twee vragen:

1 Is deze bron wie/wat ik verwachtte?

2 Is deze bron betrouwbaar genoeg om het bericht te delen zonder verdere controle?

hAlt - ANALYSEER DE BRON (2)

Tip: Gebruik Wikipedia

De meeste grote publicaties hebben een Wikipedia-pagina (als niet in het Nederlands, dan wel in het Engels). Vind je geen Wikipedia-pagina? Dat kan een teken zijn dat de bron niet betrouwbaar is.

Is er wel een Wikipedia-pagina, stel jezelf dan de volgende vragen terwijl je die globaal doorleest:

1 Is deze bron wat ik verwachtte?

2 Is er iets dat deze bron onbetrouwbaar maakt?

3 Heeft deze bron de expertise en/of middelen om (primair) onderzoek te doen naar het onderwerp van het bericht?

haLt -LOKALISEER BETERE BERICHTGEVING

Skill: Nieuws zoeken en vergelijken

Vertrouw je de bron van een bericht niet? Zoek het onderwerp met eventueel een paar steekwoorden op in een zoekmachine (bijvoorbeeld Google) en onderzoek of andere nieuwsmedia hetzelfde melden.

halT - TRACEER ORIGINELE CONTEXT

Controleer de datum

Context is belangrijk bij het verifiëren van berichten. De datum waarop het artikel is gepubliceerd is een centraal onderdeel van die context: als het bericht niet recent is, kan de informatie verouderd zijn. 

Les 6 Opdracht 1: Fake news of vrijheid van meningsuiting?

1.  Lees dit artikel: https://www.ad.nl/binnenland/woede-over-leugens-die-conservatieve-club-verspreidt-over-lentekriebels-extreem-kwalijk~abddad6a/ of https://nos.nl/artikel/2561020-initiatiefnemer-lentekriebels-week-dreigt-met-kort-geding-om-desinformatie

2. Schrijf in je portfolio (minimaal 200 woorden) 

a. in je eigen woorden waar dit artikel over gaat

b. wat is het verschil tussen fake news en een mening? 

c. mag je alles zeggen wat je wilt (zoek op)?

d. argumenten die de stichting Rutgers kan gebruiken in de rechtszaak (minimaal 2) 

e. argumenten die de Civitas Christiana als tegenargument kan gebruiken

f. jij bent de rechter.. Wat is jouw oordeel? Verspreidt Civitas Christina fake news en moet 

dat verboden worden of is het vrijheid van meninsguiting?

Je mag ChatGpt gebruiken als hulpmiddel, maar ik wil jullie eigen antwoorden zien!!!

https://www.ad.nl/binnenland/woede-over-leugens-die-conservatieve-club-verspreidt-over-lentekriebels-extreem-kwalijk~abddad6a/

Nepnieuws actief opsporen en verbieden of Vrijheid van meningsuiting?

opsporen en verbieden

vrijheid van meningsuiting

anders

Stel nepnieuws wordt verboden. Wie bepaalt wat nep nieuws is?

1. Overheid
2. Bedrijven
3. Burgers onderling
4. Computer

Les 6 Opdracht 2: Fake News 

Beantwoord de volgende 2 vragen: 

1 Wat vindt jij van deze stelling:

"Nepnieuws moet verboden worden"

2 Waarom is nepnieuws een probleem en hoe zou jij dit probleem oplossen?

Schrijf jouw antwoorden in je portfolio, noem argumenten voor en tegen en leg uit waarom jij vindt wat jij vindt!

Je mag ChatGpt gebruiken als hulpmiddel, maar ik wil jullie eigen antwoorden zien!!!

Waar denk je aan bij het woord deepfake?

Raden welk gezicht echt is?

https://www.whichfaceisreal.com/index.php

Ga door tot je 5 goede antwoorden hebt! 

https://www.whichfaceisreal.com/index.php

Deep Fake 

Deep fake wordt gemaakt door artificial intelligence 

Het wordt gebruikt voor het maken van bijvoorbeeld een bedrijfsfilm of reclame of om te misleiden.

Ga naar: Wat is deepfake? 

Doorloop de slides met uitleg over Deepfake en bewegende beelden.

https://npokennis.nl/story/77/wat-is-deepfake?at_medium=sl&at_campaign=ntr_npo_kennis_stories&at_platform=google&gad_source=1

Les 6 Opdracht 3: Nep nieuws bericht maken

Maak zelf een nepnieuws bericht over een actueel onderwerp!

Het moet een bericht zijn dat je op social media kan delen. 

Een afbeelding met tekst en zet dit in je portfolio. 

Link naar affiche over betrouwbare informatie. 

Deze 10 punten moeten in je bericht verwerkt zijn. 

https://assets.mediawijs.be/2022-03/nieuwsindeklas_a2-digitaal_1.pdf

Leerdoelen: 

Leerdoelen behaald?

 

- weet je welke vormen van nepnieuws er zijn

- weet je hoe je nepnieuws herkent

- weet je hoe deepfake werkt

 

Hoe vonden jullie de les? Wat geleerd? Voldoende inspirerend?

😒🙁😐🙂😃

Tot de volgende keer! 

Dan hebben we het over: 

Cybercrime

Als je de opdrachten nog niet af heb! Maak ze thuis en lever ze voor de volgende les in!