8.2 Energie in ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Energie in ecosystemen

Vandaag

- Je leert hoe energie door een ecosysteem heen stroomt.

Termen

• Autotroof
  
• Heterotroof
  
• Energiestroomschema
  
• piramide van productiviteit
  
• Bruto Primaire Produktie
  
• Netto Primaire Productie
  
• eutrofiëring/algenbloei
  

Planten : Producenten

Planten leggen door fotosynthese energie uit zonlicht vast in chemische energie (energierijke organische stof) 

= Bruto primaire productie (BPP)

Planten gebruiken gevormde organische stof voor:

- Eigen brandstof: dissimilatie (D)

- Bouwstof: aanmaak van weefsel voor groei/ontwikkeling 

= Netto productie (NP = BPP-D)

1e productie organisch materiaal in voedselketen

BPP en NPP

Alle producenten in een ecosysteem:

Bruto primaire productie (BPP): De totale hoeveelheid energie die alle producenten vastleggen in hun organische stoffen (bijv. glucose).

Netto primaire productie (NPP): De hoeveelheid energie die alle producenten vastleggen in hun organische stoffen minus de energie die ze zelf gebruiken (via dissimilatie) voor levensprocessen. BPP – dissimilatie = NPP

Voedselconversie: Het omzetten van organische stoffen van het ene organisme naar het andere

https:

Energie in voedselketens

Trofische niveaus weergegeven in piramidevorm

• Piramide van biomassa
  Biomassa is het drooggewicht van trofisch niveau 
  (dus de massa zonder water) > momentopname
• Piramide van productiviteit
  Is het jaargemiddelde van de biomassa BINAS 93E2
• Piramide van aantallen 
  Piramide van aantallen in elk trofisch niveau

Trofische 

P: Algen
C1: garnalen
C2: kleine vissen

C3: mensen 

Trofische 

De piramide van biomassa is een momentopname dus het kan zijn dat de biomassa van producenten heel laag is. Dit gebeurt bijvoorbeeld als er weinig algen zijn (heel wisselende hoeveelheden). Piramide van productiviteit is biomassa gemiddeld over een jaar, dus gemiddeld gezien zijn er voldoende algen om de voedselketen in stand te houden

Energiestroomschema

Een boom is een voorbeeld van een autotroof organisme, omdat..

1. Hij zuurstof maakt
2. Hij zichzelf voedt
3. Hij CO2 maakt
4. Hij anderen voedt

Voedselweb

Wie zijn de:

Producenten?

Reducenten?

Detrituseters?

Consument van de 2e orde?

Sleep de termen naar de juiste beschrijvingen toe:

Deze organismen zetten de organische stoffen in detritus om in anorganische stoffen

Deze organismen assimileren organische stoffen

Deze organismen doen aan voortgezette assimilatie. Ze nemen organische stoffen op uit hun omgeving

producenten

consumenten

reducenten

https:

Onderdeel van maaibeheer is dat er besloten wordt wat er met het maaisel gebeurt.
Geef een ecologisch voordeel als er besloten wordt om na het maaien het maaisel te laten liggen in het natuurgebied.

Biomassa

Piramide van biomassa

• Deze piramide heeft altijd een piramidevorm
• In een voedselketen wordt de biomassa in elke volgende schakel kleiner

Biomassa is:

1. Gewicht van een organisme
2. Gewicht van een organisme minus water
3. Gewicht organisme minus water en mineralen
4. Gewicht organisme minus water mineralen en anorganische stoffen

biomassa per schakel in kg

piramide van biomassa

Verlies van energie

Bij een piramide van energie en biomassa zie je dat bij elke schakel omhoog er energie verloren gaat. Dit komt door de volgende processen:

- Dissimilatie: Elk trofisch niveau gebruikt organische stoffen voor de eigen dissimilatie, deze energie wordt verbruikt. 

- Niet alles wordt gegeten: Niet elk organisme uit een trofisch niveau wordt gegeten door het volgende trofisch niveau (deze gaan dood en naar reducenten) 

- Niet alles is verteerbaar: Organismen bestaan deels uit onverteerbare delen (deze onverteerbare resten gaan naar reducenten of fossiliseren)

- Organisch afval: Organismen scheiden organisch afval uit, bijv. uitwerpselen, afgevallen bladeren, huid, haar en veren, deze gaan naar de reducenten. 

Welke van de onderstaande processen is geen voorbeeld van verlies aan biomassa/energie door de organisme bij een volgende trofisch niveau in de biomassa piramide?

1. dissimilatie
2. uitscheiding
3. dode materiaal
4. fotosynthese

De processen die zorgen voor verlies van energie worden weergegeven in een energiestroomschema. Van het voedsel dat binnekomt (I) blijft voor de volgende schakel in een voedselketen slechts de energie vastgelegd in weefsel (P) over. 

Maak alle opdrachten van dit thema