De Grote Illusie - Voorbereidende les

• Mediawijsheid
• Basisschool
• Groep 6-8

De grote illusie

gezichtsbedrog

Goed moment voor een kijkgesprek met de leerlingen over wat er te zien is op deze prent: een los hoofd op een tafel... hm... hoe kan dat?

En wat betekent 'illusie'?

In de tentoonstelling in Teylers Museum zal een vergelijkbare illusie/opstelling te zien zijn! Dus dit is een goede introductie voor de leerlingen!

Teylers Museum

We gaan ons voorbereiden op een bezoek aan Teylers Museum.

Daar gaan we van alles leren over gezichtsbedrog!

Kennen jullie voorbeelden van 'gezichtsbedrog'?

Bijvoorbeeld:

• Een fata morgana in de woestijn (misschien kennen ze dat uit stripverhalen of films)
• Zo'n tekening op straat die lijkt op een kloof of een ravijn - net echt
• Een effect op de muur waardoor je denkt dat je een raam in de muur ziet, terwijl het gewoon een dichte muur is
  

Proefjes!

Nu gaan we samen meer leren over optische illusies...

Voor proef 1 heb je nodig:

• een A4-papiertje
• jezelf

https://www.proefjes.nl/proefje/086

Zie de website voor de uitleg, een werkblad, een digiblad en een antwoordblad!

Eerst even denken...

Wat denk je dat er gebeurt als je met je rechteroog door de rol kijkt en met je linkeroog naar je linkerhand kijkt, zoals op plaatje 4?

Nu zelf doen!

Doe plaatje 4 na.

Wat zie je?

Breng je linkerhand nu eens langzaam naar je linkeroog...

Wat gebeurt er?

Wat is er net gebeurd 

en hoe kan dat?

Uitleg:

Als je met twee ogen kijkt, zie je maar één beeld. Met je linkeroog zie je je hand. Met je rechteroog zie je aan het einde van de rol papier een cirkel. Je hersenen combineren die twee dingen, waardoor het net lijkt alsof er een rond gat in je hand zit.

Extra uitleg:

Je linkeroog en je rechteroog zitten niet op precies dezelfde plek. Daardoor zie je met je linkeroog net iets anders dan met je rechteroog. Je hersenen combineren wat je met je linkeroog en rechtoog ziet to één beeld. Hierdoor kun je met twee ogen beter diepte zien dan met één oog.

Bij dit proefje zie je met je linkeroog je linkerhand en met je rechteroog een rond beeld aan het uiteinde van de koker. Die twee dingen lijken niet op elkaar, maar je hersenen combineren de twee beelden toch. Je ziet je linkerhand en het ronde beeld tegelijkertijd, waardoor het net lijkt alsof er een gat in je hand zit.

Proefjes!

Nog eentje dan... Jullie hebben vast wel eens naar een tekenfilm gekeken. Een tekenfilm bestaat uit allemaal getekende plaatjes. Hoe kun je zelf een heel korte tekenfilm maken?

Voor proef 2 heb je nodig:

• vel papier
• balpen
• schaar
• liniaal

https://www.proefjes.nl/proefje/179

Zie de website voor voor de uitleg, werkblad, een digiblad en een antwoordblad!

De eerste stappen

• Knip uit het papier een rechthoek van 21 cm lang en 6 cm breed
• Vouw het papier precies in het midden dubbel
• Leg het dubbelgevouwen papier met de vouw naar links
• Teken rechts op het papier een grote cirkel. Teken lekker hard!
• Maak van de cirkel een blij gezicht met ogen die naar links kijken
• Vouw het papier open
• Trek de afdruk van de cirkel over
• Maak van de nieuwe cirkel een droevig gezicht met ogen die

naar rechts kijken

?

Wat denk je dat er gebeurt als je deze twee plaatjes heel snel achter elkaar laat zien?

En dan...

• Vouw het papier weer dicht
• Rol het bovenste plaatje om de pen
• Haal de pen half uit het opgerolde papier
• Beweeg de pen in het gekrulde papier snel naar 

rechts en naar links (en naar rechts enzovoort)

?

Wat gebeurt er?

Hoe denk je dat dit komt?

Wat is er net gebeurd 

en hoe kan dat?

Uitleg:

Als je de twee plaatjes snel achter elkaar ziet, dan lijkt het alsof het gezicht beweegt. Je hersenen zorgen ervoor dat je een doorgaande beweging ziet, ook al zijn het eigenlijk twee losse plaatjes.

Extra uitleg:

Een tekenfilm bestaat uit getekende plaatjes. Elk plaatje staat stil. Als je de plaatjes snel na elkaar laat zien, dan lijkt het te bewegen. Je hersenen vullen de ontbrekende stukken tussen de plaatjes in, waardoor het lijkt alsof het ene plaatje vloeiend overgaat in het andere plaatje.

Bij dit proefje maak je hier gebruik van. Het eerste plaatje is een blij gezicht dat naar links kijkt, het tweede plaatje is een verdrietig gezicht dat naar rechts kijkt. Als je deze plaatjes snel achter elkaar ziet, dan lijkt het gezicht telkens van emotie te veranderen en heen en weer te kijken.

Je kunt in plaats van het gezicht uit dit proefje natuurlijk ook je eigen tekenfilm maken. Je tekent twee bijna dezelfde plaatjes waarop alleen de bewegende delen verschillend zijn.

Professionele illusies

Nu gaan we door naar bijzonder

gezichtsbedrog van een kunstenaar!

Laten we een kijkje nemen op het internet...

www.ritsumei.ac.jp

Tip: als de plaatjes niet lijken te bewegen, scroll dan over het scherm.

Alledaagse illusies

Zelfs op straat kan je verrast worden door gezichtsbedrog!

Welke zou jij wel willen maken?

Of heb je nog een beter idee?

nl.pinterest.com

Laat de leerlingen 2 plaatjes aanwijzen op het Pinterest bord, die het meest hun interesse/nieuwsgierigheid wekken en bespreek deze.

Op de proef stellen

Laten we eens kijken naar een video van illusionist Victor Mids. 

Denken jullie dat je genoeg geoefend hebt?

Zouden jullie zijn proeven doorstaan?

Wat heeft je het meest verrast
tijdens deze les?

Dit hoeft niet met met telefoons, kan ook d.m.v. een klassikaal gesprek

Waar ben je benieuwd naar, als we naar Teylers Museum gaan?

Dit hoeft niet met met telefoons, kan ook d.m.v. een klassikaal gesprek

Extra filmpje!

We sluiten nu af met een filmpje over het oudste museum van Nederland: 

Teylers Museum

schooltv.nl

Schooltv heeft een item gemaakt over het oudste museum van Nederland (Teylers Museum): geschikt om de leerlingen een impressie te geven van wat ze in het museum kunnen verwachten. Het filmpje duurt 3 minuten.

Veel plezier straks in Teylers Museum!