Thema 1 Inleiding in biologie basisstof 4

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Herhalen basisstof 3 + basisstof 4

Biologie voor jou.

Als appels rijp worden, verandert de schil van kleur.
Welke verandering in de plastiden is hiervan de oorzaak?

1. bladgroenkorrels zijn overgegaan in kleurstofkorrels
2. bladgroenkorrels zijn overgegaan in zetmeelkorrels
3. kleurstofkorrels zijn overgegaan in zetmeelkorrels
4. zetmeelkorrels zijn overgegaan in kleurstofkorrels.

Basisstof 4: Celorganellen

- Welke celorganellen zijn er en welke functie hebben deze?

- Hoe het celmembraan is opgebouwd

- Welke functies het celmembraan heeft.

Welke organellen zijn er?

1. Celkern

2. Endoplasmatisch reticulum (ER)

3. Ribosomen

4. Golgissysteem

5. Mitochondrien

6. Chloroplasten

De onderdelen

Celkern

• Ligt in het cytoplasma
• Omgeven door een kernmembraan met daarin:
  - kernporiën
  - kernplasma
  - chromosomen 
  
  

Transcriptie & Translatie

aflezen DNA-streng, vorming mRNA

aflezen mRNA door ribosoom, vorming eiwitten

Van DNA naar eiwit

Van DNA naar eiwit

Ribosomen

mRNA (kopie van DNA) wordt afgelezen in ribosomen
Hierbij worden eiwitten gevormd (translatie)

Endoplasmatisch reticulum

In het cytoplasma ligt het endoplasmatisch reticulum.

• dit is een netwerk van dubbele membranen
• Ruw endoplasmatisch reticulum (RER) bevat ribosomen 
• Glad endoplasmatisch reticulum (GER/SER = smooth) bevat geen ribosomen

Golgisysteem en lysosoom

• Golgi-systeem ontvangt eiwitten van E.R., bewerkt ze en stuurt ze door (in of uit de cel)
• Secretie (afgeven van stoffen) van blaasjes om stoffen buiten cel te transporteren (exocytose)
  
• Lysosomen (blaasjes met enzymen afgeven binnen de cel)

Lysosoom.

in dierelijke cellen zitten lysosomen. 

dit is een onderdeel van de cel dat enzymen bevat. Deze kunnen eiwitten, koolhydraten en vetten afbreken.

Ribosomen helpen dus bij de opbouw van de cel en lysosomen breken de afvalstoffen af.

Van eiwitsynthese tot secretie

Mitochondriën

• Aanwezig in iedere cel
• Afhankelijk van de activiteit van de cel

• Verbranding! Zuurstof en glucose gaan naar de mitochondriën en er wordt ATP gevormd. 
  (als er ergens in de cel energie nodig is wordt die vrijgemaakt uit de ATP moleculen)

Chloroplasten

Bladgroenkorrels

Alleen plantencellen bevatten chloroplasten

Chloroplasten voeren de fotosynthese uit

In de membranen liggen de enzymen (eiwitten) die de fotosynthese uitvoeren

Celmembraan

Celmembranen bestaan uit fosfolipiden (vetachtige stoffen)

Eiwitten -> rol bij transport van stoffen in en uit de cel

Koolhydraatketens -> een rol bij het herkenning van de cel door andere cellen

lysosoom

endoplasmatisch reticulum

celmembtraan

mitochondrium

golgisysteem

celkern

Welke twee soorten ER (endoplasmatisch reticulum) zijn er?

-Transcriptie vindt plaats in

1. cytoplasma
2. celkern
3. ribosomen
4. mitochondriën

Waar vindt verbranding plaats?

1. In onderdeel B
2. In onderdeel E
3. In onderdeel F
4. In onderdeel B, E en F

Welke twee organellen zijn betrokken bij de eiwitsynthese in het cytoplasma?

1. Ribosomen, ER en Celmembraan
2. Ribosomen en chloroplasten
3. Plastiden
4. Ribosomen en ER

Sleep de organellen naar de juiste functie.

Transportsysteem

Levert energie

Breekt stoffen af

Maakt eiwitten

Bevat chromosomen

Celkern

Ribosomen

Lysosoom

Mitochondriën

ER

Golgi-systeem