4.1 Een land om trots op te zijn

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen vandaag?

• Leerdoelen
• Terug blik vorige les 
• Uitleg WOI + video
• Bondgenootschappen 
• Diamant opdracht 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les weet je:

1. Welke 5 oorzaken de Eerste wereldoorlog had. 
2. Ook ken je de betekenis van de volgende begrippen: Imperialisme en wapenwedloop.
3. Wat de bondgenootschappen waren tijdens de Eerste Wereldoorlog.
   
4. En weet je wat er gebeurde op 28 juni 1914.

LD: Wat is nationalisme?

1. Een eigen staat voor je land willen.
2. Een grote liefde hebben voor je eigen volk.
3. Een leger hebben om je eigen volk te verdedigen.
4. Niet zwakker willen zijn dan andere volken.

LD: Wat is militarisme?

1. Trots zijn op alles dat met het leger te maken heeft.
2. Trots zijn op je eigen land en volk.
3. Trots zijn op je ouders.
4. Zoveel mogelijk koloniën veroveren.

Militarisme en Nationalisme

• Nationalisme was groot rond 1900 (?)
• Nationalisme - Trots op land, volk en cultuur!
• Militarisme - Trots zijn op het leger: soldaten, wapens en medailles.
• Oorlog? geen slecht idee!
• Elk groot Europees land was in staat om een oorlog te voeren en te winnen dachten ze.

Oorzaken WO I

1. Imperialisme 
2. Bondgenootschappen
3. Wapenwedloop
4. Militarisme
5. Nationalisme

!Spanning!

Afrika tussen 1880 - 1914

In 1900 hadden de grote Europese landen vrijwel heel Afrika onder elkaar verdeeld in koloniën. Ook in Azië waren nog nauwelijks gebieden waar je een nieuwe kolonie kon veroveren.

Wapenwedloop

• Wapenwedloop - Strijd tussen landen wie de meeste en krachtigste wapens heeft.
• Engeland bleef de baas op zee.
• Gevolg wapenwedloop?
• Spanningen in Europa nemen toe!

In fabrieken werden steeds krachtiger wapens gemaakt. Dit is ‘Dikke Bertha’, een Duits kanon uit 1893. Het vuurde granaten af van ruim 1100 kilo, die elk even groot waren als een volwassen man.

Video wapenwedloop: https://www.youtube.com/watch?v=e7k4Ch80k1o

Bondgenoten

• Bondgenoten - Afspraken van landen om elkaar militair te helpen.
• Sommige landen bleven neutraal - Geen partij kiezen.

• Triple Entente: Fra, G-B & Rus (Geallieerden)
• Centrale Entente: Du, O-H & Tur (Centralen)

• Italië liep in 1915 over naar triple entente.
• Nederland neutraal.
• Opmerkelijk aanvalsplan Duitsland!

Waarom was Nederland neutraal? 

De Nederlandse krijgsmacht was te zwak om een van die mogendheden in een conflict te kunnen weerstaan. Daarom hechtte Nederland sterk aan neutraliteit en aan het internationaal recht, om de status quo te behouden. In die jaren bezat Nederland nog zijn koloniën, waaronder Suriname en het uitgestrekte Nederlands-Indië.

LD: Koppel het goede land aan het juiste bondgenootschap!

Triple Entente

Centrale Entente

Duitsland

Groot-Brittannië

Italië

Oostenrijk-Hongarije

Rusland

Frankrijk

Turkije

Oorzaken Eerste Wereldoorlog

Moord in Bosnië

• Oorlog? - Ja tuurlijk! - Startschot?
• Bosnië wilde onafhankelijk zijn van Oostenrijk-Hongarije en wilden samen bij Servië.
• Gavrilo Princip - Zwarte hand. Nationalist!
• Met een stoet door de feestelijke stad.
• Knullig en toeval.....

• 28 juni 1914 Moord op Franz-Ferdinand
• Servië was schuldig en moest worden gestraft!
  

De aanslag was knullig opgezet en het slagen van de moord was eigenlijk vooral te danken aan toeval. Door het toeval dat Frans Ferdinand besloot de officieren in het ziekenhuis te bezoeken, dat de chauffeur de verkeerde afslag nam en stilstond, en dat Princip toevallig door de voordeur van de delicatessenzaak naar buiten stapte, kon Princip de kroonprins van zijn leven beroven. Hierdoor werd een keten van gebeurtenissen in gang gezet die leidde tot de Eerste Wereldoorlog.

LD: Hoort Rusland bij de Triple- of Centrale Entente?

1. Triple Entente
2. Centrale Entente

LD: Hoort Duitsland bij de Triple- of Centrale Entente?

1. Triple Entente
2. Centrale Entente

Wie was Franz Ferdinand?

1. Troonopvolger Oostenrijk-Hongarije.
2. Een belangrijke generaal van Duitsland.
3. De koning van het Verenigd Koninkrijk.
4. De koning van Italië.

Ronde 1

Bekijk de oorzaken die in het schema hieronder beschreven staan. Vul in het schema het gevolg (of de

gevolgen) van die oorzaken in. Als je het niet zeker weet mag je in je boek kijken. Als het schema is

ingevuld, ga je naar de volgende ronde.

Ronde 2

Neem de begrippen van ronde 1 over en plaats deze samen met je medeleerling

in de grote lege diamant. Bedenk bij het samenstellen van de diamant wat je het minst belangrijke oorzaak voor WOI vind en plaats het helemaal onderin.  

Hoe hoger je in de diamantkomt, des te belangrijker vind je de oorzaak. Als je het met elkaar eens bent over de samenstelling van

de diamant schrijf je de oorzaken in de lege diamant.