10.3 Opgroeien

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

10.3 Opgroeien

Leerdoelen

• Je kunt de levensfasen en voorbeelden van lichamelijke en geestelijke ontwikkeling daarbij noemen.
• Je kunt beschrijven door welke hormonen jongens en meisjes veranderen in de puberteit en hoe dit in zijn werk gaat.
• Je kunt verschillende soorten liefdesrelaties beschrijven.

• Je kunt uitleggen wat seksueel grensoverschrijdend gedrag is en voorbeelden hierbij geven.

Zet onderstaande begrippen in de juiste volgorde van jong naar oud:
schoolkind - volwassene - baby - puber - kleuter - adolescent - peuter - oudere

Levensfasen

Ontwikkeling: in elke levensfase vinden er veranderingen plaats.

                               
Lichamelijke ontwikkeling: 

- Langer en zwaarder

- Meer spiermassa

- Kraakbeen wordt been (bot)

- Structuur van de huid veranderd

Geestelijke ontwikkeling: 

- Leren praten en schrijven

- Zelfstandig worden

Hormonen

1. Hormoonklier geeft hormoon af aan bloed
2. Bloed met hormonen stroomt door het hele lichaam
3. Hormoon past precies op de receptor van cellen waar het zijn werking moet uitoefenen en niet op de cellen waar het geen effect moet geven

Veel lichamelijke verandering ontstaan door hormonen

Hypofyse:

• Groeihormoon = groeispurt

Hormonen

Hypofyse: hormonen -> reactie = geslachtsorganen: hormonen

• Meisjes: eierstokken maken oestrogeen
• Jongens: zaadballen maken testosteron

-> Productie voortplantingscellen

-> Ontstaan secundaire kenmerken

Waarom worden jongens vaak langer dan meisjes?

De groeispurt van jongens begint later (13 jaar) dan bij meisjes (11 jaar), dus jongens zijn al langer bij het begin van de groeispurt.

Verschillende soorten liefdesrelaties beschrijven

• Homoseksueel: man-man of vrouw-vrouw
• Heteroseksueel: man-vrouw 
• Biseksueel: valt op beide geslachten

HW di 14 januari 6e lesuur

Aantekeningen 10.3 afmaken.

Bestudeer blz. 38 t/m 46.

Maken + nakijken opdr. 4, 7, 9, 10, 11, 14, 15, 16, 17, 18.