Herhaling H4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Herhaling H4

Nederland na 1945 - cultuur en mentaliteit

1945 - 1950

• Hard werken, laag loon, sober leven
• Wederopbouw NL staat centraal

1950 - 1980

• Stijging welvaart + lonen
• Ontstaan consumptiemaatschappij, massacultuur
• Veel invloed uit Amerika -> Amerikanisering

1980 - heden

• Nieuwe tv zenders, pc beschikbaar, internet
• Ontstaan informatiemaatschappij

Een eigen cultuur

• Eind jaren 50 => stijgende welvaart
• Wonen in steden => minder sociale controle
• Langer naar school, waardoor ze vaak een hogere opleiding dan hun ouders volgen 
• Invoering 5 daagse werkweek => meer vrije tijd
• Komst van televisie => muziek en beeld uit Amerika
• Jongeren gingen zich onderscheiden door hun kleding, kapsel, muziek en manier van omgaan met elkaar. 
• Ze vormden een eigen jongerencultuur.

Elvis Presley (1935-1977) was een Amerikaans zanger en acteur. Hij wordt vaak The King of Rock and Roll of kortweg The King genoemd. Veel ouders spraken schande van de bewegingen die Elvis met zijn heupen maakt: "Het had alleen maar te maken met seks!"

Jongerenculturen

- Nozems - eind jaren 50 - vetkuiven en petticoats - afzetten tegen zuinige, nette leefstijl van ouders

- Provo's - midden jaren 60 - zetten zich af tegen gezag

- Hippies - eind jaren 60 - tegen geweld en haat, "love & peace"

- Punkers - eind jaren 70 - woningen kraken, verzet tegen geld en gezag

- Gabbers - jaren 90 - trainingspakken, feesten en drugsgebruik

Veranderende samenleving

• Drie belangrijke ontwikkelingen:
• Ontkerkelijking - steeds minder mensen gingen naar de kerk
• Individualisering - niet de familie waar iemand bij hoort, maar de persoon zelf bepaalt wat goed is
• Democratisering - jongeren gingen meer inspraak eisen, thuis en ook op school en op het werk

In september 1969 bezetten studenten het Maagdenhuis in Amsterdam. Dit is het bestuursgebouw van de Universiteit Amsterdam. Ze probeerden hiermee meer inspraak te bereiken. 

Toen na vijf dagen de politie hen met harde hand verwijderde, leek alles voor niets. Toch kwam er langzaamaan steeds meer inspraak voor studenten op scholen en universiteiten. Maar ook op het werk werd veel democratischer met beslissingen omgegaan: personeel en directie gingen steeds vaker samen overleggen.

Vast rollenpatroon man-vrouw

• Jaren '50 - vast rollenpatroon: de vrouw is moeder en echtgenote, de man is de kostwinner. 
• Mannen en vrouwen waren tot 1956 niet gelijk voor de wet
• Vrouwen waren 'handelingsonbekwaam' bij wet: ze mochten geen belangrijke documenten ondertekenen.
• De Nederlandse regering voerde een gezinspolitiek.

Tweede feministische golf

• Eerste feministische golf was rond 1900: strijd voor algemeen kiesrecht => wettelijke gelijkheid
• Tijdens de tweede feministische golf verzetten veel vrouwen zich tegen de sociale en economische ongelijkheid. Ze eisen:
• 1. Gelijke kansen in opleiding en werk
• 2. Verandering van het vaste rollenpatroon
• 3. Gelijke beloning voor gelijk werk
• 4. "Baas in eigen buik"- recht op anticonceptie en abortus

De tweede feministische golf was ontstaan in de Verenigde Staten. In de afbeelding zie je de Amerikaanse feministe Kathrine Switzer die in 1967 mee wilde lopen in de marathon van Boston. Voor vrouwen was deelname echter niet mogelijk. Niet iedereen was het hiermee eens en probeerde haar uit de marathon te halen. Dat lukte overigens niet: haar vriend gaf de official, die had geprobeerd haar rugnummers te pakken, een enorme duw. 

Alles gebeurde voor de ogen van de pers...

Wat veranderde er?

• Mammoetwet: gelijke opleidingskansen voor jongens en meisjes
• Oprichting "moeder-mavo" 
• Echtscheidingswet
• Wet Gelijke Beloning
• Recht op abortus 

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten
• Eigenlijk werd het van je verwacht dat je alleen omging met mensen binnen je eigen zuil
• Er was veel sociale controle: familie, vrienden en de buurt controleerden of je je wel aan de 'regels' van de zuil hield.

Verzuiling

Ontzuiling 

Er waren 4 oorzaken waardoor de ontzuiling plaats kon vinden:

1) Groeiende welvaart

2) Beter onderwijs

3) De kerk kreeg minder invloed

4) Zorg door de overheid