Ordening en Ecologie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Ordening en Ecologie

in het kort

Wat gaan we doen.

We herhalen de leerstof ordening en ecologie in het kort

We maken na elk deelonderwerp tenminste een oefenvraag uit een oud examen.

Jij frist je kennis over de twee thema's van het derde leerjaar op.

Je oefent met het maken van examenvragen.

Ordening

De onderverdeling op celniveau.

Gekeken wordt naar:

celkern

celwand

bladgroenkorrels

(vacuole)

Een oefenvraag

Een patiënt met langdurige maagklachten krijgt een punctie. Bij de punctie wordt een stuk weefsel van de maagwand genomen en op kweek gezet. Na een aantal dagen vinden ze twee soorten cellen in de kweek. Cellen met een celwand en cellen zonder een celwand. Wat voor infectie heeft de patiënt opgelopen? Leg je antwoord uit.

De stam geleedpotigen

De geleedpotigen hebben een exoskelet of wel een pantser van chitine. Ze ademen mbv het tracheeënstelsel. Ze leggen eieren.

De stam wordt verdeeld in 4 klassen. 

Ordening van de stam geleedpotigen

Tot welke klasse behoort de huisstofmijt?

Hoe kun je dat zien?

De gewervelden

De 4 klassen worden verdeeld op grond van de volgende eigenschappen:

Koud of warmbloedig

manier van voortplanting

huid

organen voor de ademhaling

Een oefenvraag

Een kikker en een muis met hetzelfde gewicht 

worden gehouden in een laboratorium. Ze meten

 de hoeveelheid koolstofdioxide wanneer de 

muis en de kikker stilzitten. De kamertemperatuur 

is 20 graden C.  

Bij welk organisme wordt de meeste koolstofdioxide gemeten?

Leg je antwoord uit.

Een oefenvraag

Onderzoekers vinden een nieuw organisme. Ze twijfelen of het organisme tot de klasse reptielen of tot de klasse amfibieën behoort. De volgende kenmerken zijn vastgesteld.

Het dier is 28 cm lang en 5 cm hoog. Het heeft longen, heeft geen constante lichaamstemperatuur, 4 poten, en in verhouding een lange staart en een lange tong. De huid is groen met bruin en geschubd. Het dier is een vleeseter.

Behoort het organisme tot de klasse reptielen? Leg je antwoord uit.

Planten

planten zijn verdeeld in drie stammen:

wieren/algen

sporenplanten

en

zaadplanten

Een oefenvraag

Er is een fossiel gevonden uit de Jura-periode. Bij welke stam van de planten behoort de gevonden plantenfossiel? 

Ordening ongewervelden

Een oefenvraag

De volgende cel wordt gevonden. Noem de twee redenen waarom dit geen ééncellig dier kan zijn?

Ecologie in het kort

In de ecologie besturen we het geheel van factoren waarvan een organisme afhankelijk is:

abiotische en biotische factoren

abiotisch -> lucht, temp, water, bodemgesteldheid en hoogte

biotisch -> voedsel, vijanden, soortgenoten, ziektes

Oefenvraag

Het gemiddelde lichaamsgewicht van de vleermuizen in vier gebieden is niet gelijk. Dit kan verklaard worden door verschillen in biotische factoren in die gebieden.

- Noteer een biotische factor die van invloed kan zijn op het

lichaamsgewicht van vleermuizen.

Ecologie in het kort

Van klein naar groot organisatieniveau

individu

populatie

levensgemeenschap

ecosysteem

voedselketen

producent, reducent en consument 1e, 2e en 3e orde.

Alleseter, vleeseter en 

planteneters

kiezen

Aan de verschillen in de vorm van de kiezen en het wel of niet hebben van hoektanden kun je bepalen welk voedsel het organisme tot zich neemt.

Accumulatie

Het ophopen van gif waardoor het organisme die op het einde van de voedselketen staat hoge concentratie gif in het lichaam heeft tot dodelijk toe.

Oefenvraag

a. Geef een voorbeeld van een producent.

b. Waarom start een voedselketen altijd met een producent?

Oefenvraag

Homo sapiens is een echte alleseter. Dat is aan de kiezen te zien.

- Hoe heet het type kiezen dat voornamelijk bij alleseters voorkomt? 

Oefenvraag

Madagaskar is een groot eiland voor de kust van Afrika. Op dit eiland 

groeien bomen, zoals de baobab en de tamarinde. Cicades (insecten) 

zuigen sap uit de bladeren van deze bomen. 

Is de baobab een consument, een producent of een reducent?

A een consument

B een producent

C een reducent

Oefenvraag 

Madagaskar is een groot eiland voor de kust van Afrika. Op dit eiland 

groeien bomen, zoals de baobab en de tamarinde. Cicades (insecten) 

zuigen sap uit de bladeren van deze bomen. Ringstaartmaki’s eten de 

boomschors en de vruchten van deze bomen en jagen op de cicades. 

Ringstaartmaki’s zijn de prooidieren van fretkatten.  In de informatie staan namen van verschillende organismen. Deze

organismen maken deel uit van voedselketens.

- Schrijf zo’n voedselketen op met vier organismen uit de informatie. 

Oefenvraag

Wat is de definitie van de term populatie?