Formuleren: congruentie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom!

Ga rustig zitten, pak je leesboek en start met lezen!

Deze les

• Klassikaal lezen 
• Lesdoelen
• Instructie Formuleren §4 Beknopte bijzin
• Zelfstandig werken
• Huiswerk 
• Reflectie

Lesdoelen

Aan het eind van deze les...

• ... kun je beknopte bijzinnen herkennen en verbeteren.
• .. kun je fouten met beknopte bijzinnen herkennen en verbeteren.

Maar eerst... even herhalen!

Samentrekking & verwijswoorden

Kloppen de volgende zinnen? Leg je antwoord uit..

A. Jouw vraag over de leerstof begrijp ik en  is helemaal terecht.

B. Het duurste dat in de winkel te koop is, is een jas van 800 euro.

Zelf aan de slag

Liever zelf aan de slag?

Lees de theorie van cursus 6,  par. 4, opdr. 1 t/m 3.

Tijdens de instructie ben je stil.

Ben je klaar?

1. Lezen in je leesboek.

2. Verder werken volgens planner.

• 
  

Beknopte bijzin

In een beknopte bijzin staat geen onderwerp. Een beknopte bijzin is correct als het onderwerp uit de hoofdzin hetzelfde is als in de bijzin.

Na koffie gedronken te hebben, vervolgden we onze busreis.

Als het onderwerp niet hetzelfde is, moet je van de beknopte bijzin een gewone bijzin maken, dus met een voegwoord en een onderwerp.

Lopend naar de overkant reed de auto hem bijna aan.

• 
  

Beknopte bijzin

Hoe herken je een beknopte bijzin? 

In plaats van de persoonsvorm bevat de beknopte bijzin een voltooid deelwoord (vd), een onvoltooid deelwoord (od) of ‘te + infinitief’ (te + inf).

• Lopend naar de overkant werd hij bijna aangereden.
  
• In roomboter gebraden smaakt het vlees hem erg goed.
  
• Na koffie gedronken te hebben, vervolgden we onze busreis.

Foutieve beknopte  bijzinnen

Bij een foutieve beknopte bijzin komen het verzwegen onderwerp van de beknopte bijwoordelijke bijzin en het onderwerp van de hoofdzin NIET overeen. 

• Na de computer opnieuw opgestart te hebben, werkte alles gelukkig weer.

Foutieve beknopte bijzinnen

Je verbetert een foutieve beknopte bijzin door:

1. De bijzin volledig uit te schrijven met een onderwerp en een persoonsvorm.
2. Door het onderwerp van de hoofdzin te veranderen, zodat dit ow gelijk is aan het verzwegen ow.

Foutieve beknopte bijzinnen

Bijzin volledig uitschrijven:

1.  Nadat ik (ow) de computer opnieuw opgestart had (pv), werkte alles gelukkig weer.

Onderwerp HZ veranderen:

2. Na de computer opnieuw opgestart te hebben, zag (pv) ik (ow) dat alles gelukkig weer werkte.

Zelf aan de slag

Maak Cursus 6,  par. 4, opdr. 1 t/m 3.

Extra instructie nodig? Kom vooraan zitten :-)

Ben je klaar?

1. Lezen in je leesboek.

2. Verder werken volgens planner.

Lesdoelen: behaald?

- Kun je voor jouw gevoel een beknopte bijzin herkennen in een zin?

- Weet je hoe je een foutief beknopte bijzin moet herstellen?

Zelf aan de slag

Liever zelf aan de slag?

Lees de theorie van cursus 6,  par. 5,  opdr. 8A.

Tijdens de instructie ben je stil.

Ben je klaar?

1. Lezen in je leesboek.

2. Verder werken volgens planner.

Incongruentie

In zinnen komt de persoonsvorm in persoon en getal overeen met het onderwerp.

Wanneer dat niet zo is, is er sprake van incongruentie.

Congruentie: regel 1

Bij woordgroepen met een enkelvoudige kern + meervoudige nabepaling --> kijk naar de kern voor de pv.

De groep (kern: ev) betogers (nabepaling: mv) wandelde naar het Malieveld.

Congruentie: regel 2

Als het onderwerp een verzamelnaam is die uit meerdere personen bestaat --> pv = ev.

De jeugd is momenteel een interessante doelgroep voor adverteerders.

Congruentie: regel 3

In de bijvoeglijke bijzin na de constructie 'een van de + meervoudig woord + die..'  --> pv = mv

Een van de wielrensters die volgens specialisten een kans hebben om deze klassieker te winnen, is Elisa Borghini.

Congruentie: regel 4

Bij meervoudige titels van boeken, titels etc. --> pv = ev

'De Hongerspelen' is een bijzonder meeslepende jeugdroman.

Congruentie: regel 5

Na een rekeneenheid, zoals meter, liter, dozijn, kilo, euro etc. --> pv = ev

Twee kilo kaas kost tegenwoordig meer dan twintig euro.

Incongruentie

Het onderwerp is meervoud, maar wordt voor enkelvoud aangezien:

– * De media schrijft veel onzin over deze bekende Nederlander.

Het onderwerp (ow) lijkt meervoud, maar is enkelvoud, omdat de kern enkelvoud is:

– * Uit de enquête bleek dat de meerderheid (kern v.h. ow; enkelvoud) van de leerlingen (meervoud) tegen frisdrankautomaten waren (meervoud).

.

Als je kijkt naar het Normaal Amsterdams Peil (NAP) ligt 22% van Nederland onder water.

1. Fout
2. Goed

Zelf aan de slag

Maak Cursus 6,  par. 3,  opdr. 1 t/m 4.

Opdr. 4 < 65% = opdr. 7B

Opdr. 3 > 65% = opdr. 8B

Ben je klaar?.

1. Lezen in je leesboek.

2. Verder werken volgens planner.