5.1 planten bekijken

• Biologie
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

5.1 planten bekijken

Je leert uit welke delen een plant en een plantencel bestaan, waardoor planten rechtop blijven staan, hoe vervoer van water gaat en waarom bomen hun blad verliezen.

Voorkennis

Belangrijk voordat we aan planten beginnen

Cellen

• Cellen zijn kleine bouwstenen van organismen.
  
  
• Alles wat leeft bestaat uit cellen.
  
  
• Er zijn veel verschillende cellen.

Organen

Weefsel

Orgaanstelsel

Organisme

Cellen

Onderdelen blad

Onderdelen plant

In het blad zie je in het midden de hoofdnerf, daaraan vast zitten de zijnerven en verspreid in het bladmoes lopen de fijne nerven.

Detail van een blad

Plantencellen

Plant bestaat uit plantencellen.

Verschillende soorten cellen 

vormen samen een weefsel. Bijv.

het opperhuidweefsel.

Soorten cellen in een blad

Opperhuidcellen: bescherming

Cellen met bladgroen: maken voedsel voor de plant

nerf: transport van stoffen.

Huidmondje: laat stoffen het blad in en uit.

Plantencellen leven!

Onderdelen van een plantencel

Wat is de functie?

functie celonderdelen

celwand: stevige laag om de cel

celmembraan: vliesje dat stoffen door kan laten.

cytoplasma: stroperige vloeistof.
bladgroenkorrel: maakt voedsel voor de plant.
vacuole: gevuld met water en houdt cel in vorm.
celkern: regelt alles in de cel.

Sleep de juiste functie bij het goede onderdeel van een plantencel

Bladgroenkorrel

Celwand

Celkern

Stevige laag om de plantencel 

Regelt de processen in de cel

Geven de plant zijn groene kleur

Korrels

Bladgroenkorrels: groen, voor fotosynthese (plant maakt glucose)

Kleurstofkorrels: geven bloemen en vruchten hun kleur

Zetmeelkorrels: zijn kleurloos, is voor de opslag van zetmeel

zetmeel is een reservestof

Als een tomaat rijpt gebeurt er iets met de kleur, hij gaat namelijk van een groene naar een rode kleur.
Een type plastide verandert in een andere type plastide.

Welk plastide was er eerst, en in welke plastide veranderd hij?

1. Van zetmeelkorrel naar kleurstofkorrel
2. Van kleurstofkorrel naar bladgroenkorrel
3. Van bladgroenkorrel naar kleurstofkorrel
4. Van bladgroenkorrel naar zetmeelkorrel

Aan de slag (deel 1)

Maak de opdrachten van 5.1 tot en met opdracht 12.
Eerst 5 minuten zs, daarna zf.
Je mag je oortjes in doen. 

Hoe blijven planten rechtop?

Bron 7.                   Kan je zelf uitleggen wat je hier ziet?

Hoe blijven planten rechtop?

• Planten die stevig zijn door houtcellen, noem je houdachtige planten.
• Planten die water nodig hebben voor stevigheid noem je kruidachtige planten. 

kruidachtige planten zijn stevig door...

1. dat ze veel water opnemen
2. het houtstof
3. hun geneeskrachtige werking
4. hun skelet

Is dit een houtachtige of kruidachtige plant?

1. Houtachtige
2. Kruidachtige

Houtvaten en Bastvaten

Houtvaten: boven elkaar gelegen houtcellen, dwarswanden tussen cellen verdwijnen wanneer ze gevormd worden. De cellen zelf verdwijnen ook, houtvaten bestaan dus niet uit levende cellen. 

Bastvaten: Boven elkaar gelegen bastvatcellen. De dwarswanden tussen de cellen verdwijnt niet, maar er komen gaten in, deze dwarswanden met gaten noemen we zeefplaten. De cellen verliezen hun kern, en leven daardoor maar kort. Dode bastvaten worden dichtgedrukt. 

Houtvaten en bastvaten?

Wat moet er omhoog?
Wat moet er naar beneden?

Transport van stoffen (houtvaten en bastvaten)

Houtvaten 

• voor water en mineralen
• van de wortel omhoog

Bastvaten

•  voor voedingsstoffen
• vanuit de bladeren naar de rest van de plant

In welk deel van de plant komen houtvaten en bastvaten voor?

1. wortels
2. stengel
3. bladeren
4. wortel, stengel, bladeren

Je hebt 2 soorten vaten in planten. Houtvaten en bastvaten.
Wat vervoeren bastvaten?

1. vervoeren water
2. Vervoeren voeding

Zuigkracht van de bladeren zorgt ervoor dat water uit de grond helemaal tot boven in de plant kan komen. Dit komt omdat water de huidmondjes uit verdampt.

Waarom verliezen bomen hun blad?

Verdamping vindt plaats via bladeren.

Wortels werken niet goed bij kou.

Scheurlaag = laagje tussen boom en bladsteel, waardoor er in de herfst minder water en mineralen bij de bladeren komen.

Kurklaag = laagje op de plaats waar het blad is afgevallen (tegen waterverlies en ziekteverwekkers).

Bladlittekens = Plaats waar het blad heeft vastgezeten aan de tak.

Aan de slag (deel 2)

Maak de opdrachten van 5.1 af. 
Eerst 5 minuten zs, daarna zf. 
Je mag je oortjes in.