Par 11.1 Eten

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofstuk 11 

Dieren en planten

Paragraaf 11.1 Eten

Waar denk jij aan bij 'eten'?

Leerdoelen

Aan het eind van 11.1 kun je:

1. uitleggen waarom plantaardig voedsel moeilijk te verteren is.

2. aan de hand van het gebit en de darmen benoemen welke soort eter het zoogdier is.

3. het begrip energiebalans uitleggen en weet je waar dieren de energie uit hun voedsel voor gebruiken

4. uitleggen wat fotosynthese is (welke stoffen je daarvoor nodig hebt en wat er ontstaat)

5. de andere stoffen die er met behulp van glucose gemaakt worden opnoemen en weet je waar ze voor gebruikt worden.

6. een aantal verschillende manieren noemen waarop prooidieren zichzelf beschermen.

7. een aantal verschillende manieren noemen waarop planten zichzelf beschermen.

Hoe kauwen dieren?

Planteneters - bijv. koeien

Plooikiezen malen het plantaardigvoedsel fijn

Vleeseters - bijv. honden

Grotere scherpere hoektanden en knipkiezen zo verscheuren ze hun prooi.

Alleseters - bijv. mensen en varkens. Zij eten plantaardig en dierlijk voedsel.

Snijtanden en hoektanden om het eten los te knippen en knobbelkiezen om het eten goed te malen

Bekijk de animatie van de volgende slide

https:

Waarom zijn koeien dikker dan honden?

Waarom zijn koeien dikker dan honden?

Welk dier heeft de langste darmen?

Verteren is het klein maken van voedsel. Dit gebeurt in het verteringsstelsel.

PLanten verteren is moeilijk dit lukt alleen als het voedsel lang in het verteringsstelsel zit.
Planteneters hebben een extra lang verteringsstelsel. Daarom heeft een koe ook een dikke buik.

Het verteringsstelsel van een mens in middellang, omdat wij alleseters zijn.

Energiebalans

Dieren moeten genoeg energie uit hun voedsel binnenhalen om te kunnen overleven. 
In een energiebalans kan je zien hoeveel energie een dier binnenkrijgt en waarvor hij die energie gebruikt

Energiebalans

E:Energie

B: Beweging

T: Temperatuur

P: Maken van nieuwe cellen

U: Wat het lichaam uit gaat
      (poep, urine, zweet)

Doen: 

Opdracht schedels en gebitten

blz 5 werkboek 

11.1 les 1 huiswerk

Maken opdr 1 t/m 13 

11.1 Les 2 

Wat kun je aan het gebit van dieren zien?

1. In welke omgeving het dier leeft.
2. Wat voor voedsel een dier eet
3. Wat een dier lekker vindt
4. Hoe groot een dier is.

Een dier heeft knipkiezen. Dit dier is een:

1. Planteneter
2. Alleseter
3. Vleeseter

Planteneters eten plantaardig voedsel. Plantaardig voedsel is

1. gemakkelijk te verteren
2. moeilijk te verteren
3. niet te verteren

In het gebit van een zeehond zitten snijtanden en scherpe kiezen. Ook heeft hij grote hoektanden. Bij welke groep dieren hoort een zeehond?

1. Alleseters
2. Vleeseters
3. Plantenetesr

Een dier heeft plooikiezen. Dit dier is een:

1. Planteneter
2. Alleseter
3. Vleeseter

Hoe 'eten' planten

Groene planten maken zelf voedingsstoffen tijdens fotosynthese

De energie die nodig is om glucose te maken haalt de plant uit zonlicht. 

Van glucose maakt de plant voedingstoffen zoals: zetmeel, vetten en eiwitten.

Daarvoor zijn mineralen nodig, die zuigt de plant op met de wortels. 

Van de eiwitten groeit de plant,  vetten en zetmeel zijn reservestoffen.

Eten van eencellige dieren

Endocytose, Exocytose

Diffusie

 Osmose 

voor                               na

Waardoor worden organismen niet gegeten

Hoe voorkomen organismen dat ze worden opgegeten?

Camouflage --> door niet op te vallen in hun omgeving

Mimicry --> lijken op een ander gevaarlijk dier (bijvoorbeeld zweefvliegen die op wespen lijken)

Maken van bittere stoffen (soms giftig!)

Stekels zoals de roos of brandnetels

Verdediging door goede zintuigen en vluchten

Waardoor worden organismen niet gegeten?

Camouflage: niet opvallen in de omgeving

Waardoor worden organismen niet gegeten?

Mimicry: lijken op een ander (giftig) dier

Waardoor worden organismen niet gegeten?

Fotosynthese

Glucose

Koolstofdioxide

Zuurstof

Water

Zonlicht

Wat betekent exocytose?

1. Het opnemen van eencellig voedsel
2. Het afgeven van eencellig voedsel
3. Het verteren van een eencellig plantje
4. Het eten van een eencellig plantje

Dit is een voorbeeld van

1. Camouflage
2. Mimicry
3. Beide
4. Geen van beide

Dit is een voorbeeld van

1. Camouflage
2. Mimicry
3. Beide
4. Geen van beide

Doen: 

Opdracht schedels en gebitten

blz 5 werkboek 

11.1 Les 2 huiswerk 

Maken opdr 14 t/m 25

 Nakijken 11.1