Onderdeel A: Stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Stijlfiguren

Aan het eind van deze les...

... weet je het verschil tussen stijlfiguren en stijlfouten.

... ken en herken je verschillende stijlfiguren in een tekst.

Wat zijn een stijlfiguren?

Bewuste afwijkingen van de 'gewone manier' van zeggen.

Functie van stijlfiguren:

• Teksten stijlvoller, mooier en aantrekkelijker maken
• Nadruk leggen op iets
• Spanning, verrassing, verbazing wekken

Stijlfiguren

Understatement: 

• afzwakking, je zegt dat iets minder groot, mooi, belangrijk, .. is dan dat het in werkelijkheid is
• vaak: ironisch effect, je moet de situatie kennen om de understatement te begrijpen                                                                                                                                                                                             

Messi kan wel een aardig balletje trappen.

Stijlfiguren

Eufemisme:

• verzacht de werkelijkheid
• bij nare situaties
• Je zegt iets op zo'n manier dat het minder erg of hard overkomt 

Hij gaat creatief om met de waarheid.

Stijlfiguren

Hyperbool (overdrijving): Je overdrijft iets. 

We hebben ons dood gelachen. 

Stijlfiguren

Synoniem: Woorden die van elkaar verschillen, maar die hetzelfde betekenen.

- Toilet/wc                        - Kapot/stuk

Homoniem: Homoniemen zijn woorden die je hetzelfde schrijft en die hetzelfde klinken, maar die een verschillende betekenis hebben.

- Bank                                - Haar

bajes

expositie

kijken

groot

bedrieger

gevangenis

tentoonstelling

zien

enorm

leugenaar

Stijlfiguren

Pleonasme: het noemen van een overbodige eigenschap bij het hoofdwoord. 

Het rode bloed, witte sneeuw, een oude bejaarde, een vliegtuig daalt naar beneden.

Tautologie: een begrip wordt twee of meerdere malen gebruikt en bestaat doorgaans uit twee of meer woorden van dezelfde woordsoort. 

Enkel en alleen, nooit ofte nimmer, onmiddellijk en meteen. 

Stijlfiguren

Retorische vraag: Een retorische vraag is een vraag waarop geen antwoord wordt verwacht. Je kan het antwoord zelf namelijk al invullen.

Ben je helemaal gek geworden?

Stijlfiguren

Sarcasme en ironie: Beide vormen van spot. Vaak zeg of schrijf je dan het tegenovergestelde van wat je bedoelt.

Maar let op sarcasme is bijtend-grof-echt heel onaardig

Ironisch is minder kwetsend.

Sarcasme: Nou als jij zo doorgaat dan kom je zeker in aanmerking voor een promotie.

Ironie: (als het stortregent) Ideaal strandweertje!

Stijlfouten

Het is een stijlfout als je een stijlfiguur verkeerd gebruikt. 

Voorbeelden

De ballon stijgt omhoog.

De winkel is open, maar er is echter niemand.

De tak is uit de boom omlaag gevallen.

Stijlfouten

Ga aan de slag met onderdeel B van het boekje #Taal. Heb je hem niet (meer) op papier, dan kun je het boekje vinden in Magister.learn. 

Huiswerk maandag 25 september.