V2 Spelling §10 en §14

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Lezen in je leesboek

Paragraaf 10

Tijdens opdrachten: bespreken toets

§12 Gebiedende wijs

§14 Homofone werkwoorden

Vandaag

11 november

SPELLING

CURSUS 7:

• Je kunt werkwoorden in de gebiedende wijs spellen.

Lesdoelen

In deze les gaan we:

• Verder met Cursus 7: Spelling.
• De uitleg van de aanvoegende en gebiedende wijs
• Opdrachten van par. 10 maken
• Toets uit de toetsweek bespreken

De gebiedende wijs (gw)

De aanvoegende wijs (aw)

blz. 264.

Lees de volgende zin:

Leve de koning!

De voorbeeldzin staat in de aanvoegende wijs (aw). Het werkwoord is een vorm in de tegenwoordige tijd en eindigt in het enkelvoud meestal op een e. Alleen bij zijn komt een verledentijdsvorm voor: ware.

De aanvoegende wijs kan verschillende zaken uitdrukken:

• een wens:
  – Het ga je goed.
• een aansporing (vaak in combinatie met men):
  – Men neme 50 gram suiker en 100 gram bloem.
• een toegeving:
  – Samir wil koste wat het kost naar het conservatorium.
• een gevoel van berusting:
  – Helaas, het zij zo.
• niet-werkelijkheid (iets wat niet zo is):
  – Ware de brandweer op tijd gearriveerd, dan was het pand gespaard gebleven.

In het meervoud komt er een n achter de enkelvoudsvorm:

• Mogen de weergoden ons gunstig gezind zijn.

Gebiedende wijs

In een zin in de gebiedende wijs staat geen onderwerp. De gebiedende wijs is hetzelfde als de ik-vorm van het werkwoord en die staat op de eerste plaats in de zin.

Pas op voor die gevaarlijke wegen!

Slaap morgen maar even lekker uit.

je in deze situaties:

• Bevel: Zet je glas in de vaatwasser!
• Advies: Slaap morgen maar even lekker uit.
• Opdracht/instructie: Sla die bal over het tennisnet.
• Waarschuwing: Pas op voor het onweer!
• Verbod: Doe dat dat maar niet.

De gebiedende wijs gebruik 

Appeltaart maken

Aan het werk

Zelfstandig maken	Klaar:	Ondertussen...
Maken: Cursus 7: Spelling §10 Gebiedende wijs (blz. 26260-261). Opdracht 1 t/m 5, blz. 260	Oefenen met de opdrachten in trainen (online leeromgeving): cursus 7, vanaf paragraaf 10	Twee leerlingen per keer aan mijn tafel om de toets te bekijken.

Lezen in je leesboek

Paragraaf 14

Tijdens opdrachten: bespreken toets

§12 Gebiedende wijs

§14 Homofone werkwoorden

Vandaag

12 november

SPELLING

CURSUS 7:

§14 Homofone werkwoorden

Homofone werkwoorden

Homofoon = gelijk van klank

Homofone werkwoordsvormen = werkwoorden die hetzelfde klinken, maar verschillend geschreven worden. 

Een voorbeeld

betaalt - betaald

Hij betaalt de rekening.

Hij heeft de rekening betaald.

Je spreekt beide vormen hetzelfde uit, maar je schrijft ze anders. Dat kom omdat 'betaalt' een persoonsvorm tegenwoordige tijd is en 'betaald' een voltooid deelwoord. Je moet het soort werkwoord herkennen, voordat je homofone werkwoorden goed kunt spellen.

-d of -dt?

Bij de persoonsvorm tegenwoordige tijd enkelvoud is vaak de keuze tussen -d en -dt een probleem. Je hoort het verschil tussen -d en -dt niet, maar je schrijft het wel. Dit is alleen het geval bij werkwoorden met in de infinitief (wij-vorm) een -d voor de uitgang -en, zoals aanmelden, antwoorden en landen.

-d of -dt?

Bepaal eerst het onderwerp dat bij de persoonsvorm hoort.

Kies vervolgens voor -d als:

• Het onderwerp het woord ik is.

Ik laad mijn telefoon op.
Antwoord ik voor mijn beurt?

• Het onderwerp het woord jij of je is dat achter de persoonsvorm staat. 

Meld jij ons even aan?

-d of -dt?

Kies voor -dt:

• in alle andere gevallen in het enkelvoud.

Het vliegtuig landt om drie uur.
Je laadt mijn iPad toch wel op tijd op? 

Verbrandt jouwvader zijn tuinafval?
De docent raadt je (= jou) aan goed te leren voor de toets.
Welke minister beantwoordt de vraag?

Bij werkwoorden met in de infinitief geen -d voor de uitgang -en krijg je dus nooit -dt: vormen als *beroofdt of *verbouwdt bestaan niet, want in beroven en verbouwen zit geen d.

In de verleden tijd komt geen dt voor!

Welke vorm is juist?

1. Je raadt nooit hoeveel kilometers ik heb gelopen!
2. Je raad nooit hoeveel kilometers ik heb gelopen!

(redden, pvtt) ______________ je het wel om nog voor het eten weer thuis te zijn?

Hij ... (foppen, pvtt) zijn broertje regelmatig.

Jij ... (raden, pvtt) nooit wat ik vandaag heb gedaan!

Aan het werk

Optie A Zelfstandig maken	Optie B (Als optie A klaar is)	Ondertussen...
Maken: Cursus 7: Spelling §14 Homofone werkwoorden (blz. 268). Opdracht 1 t/m 5	Oefenen met de trainer (online leeromgeving).	Je mag de toets komen inzien als je dat nog niet had gedaan!

Kies het juiste werkwoord:

"Het vliegtuig ..."

1. land
2. landt
3. lant

Het gebeur... regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt
4. gebeurdde

(Worden) je broer ook zo gek van dat wachten?

1. Word
2. Wordt

Welke vragen heb je nog over werkwoordspelling?

Ik (vermoeden) dat jij dat ook niet echt grappig (vinden).

1. vermoet, vind
2. vermoedt, vindt
3. vermoed, vindt
4. vermoed, vind