1.4 Scheiden verbeteren

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.4 Scheiden verbeteren

Deze les

• Uitleg micro-/ultrafiltratie, centrifugeren en chromatografie
• Demo papierchromatografie
• Maken 30, 32, 35 + 34 of 37 (keuze 34 of 37)
• Optioneel: thuis practicum 9

Lesdoelen

• Je leert dat er verschillende vormen van filtratie bestaan: 'normaal' filtreren, filtreren onder druk, micro- en ultrafiltratie.
• Je leert de scheidingsmethode chromatografie kennen.
• Je leert om zelf een papierchromatogram te maken.

Filtreren

Afhankelijk van de samenstelling van de suspensie, kies je voor 'gewoon' filtreren, filtreren onder druk of micro/ultrafiltratie.

Buchner trechter

Ultrafiltratie

Chromatografie

• Papier-, dunnelaag-, gas- en kolomchromatografie.
• Scheiden op basis van oplosbaarheid en aanhechting.
• Resultaat noem je een chromatogram.
• Altijd een mobiele en stationaire fase.

Papier/dunnelaag-chromatografie

• De stof die beste oplost in de loopvloeistof (mobiele fase) en het minst goed hecht aan het papier (stationaire fase), eindigt het hoogst.
  

• "Wedstrijd" tussen oplosbaarheid in loopvloeistof en hechting aan papier.

• Voorbeeld: kleurstoffen uit viltstift scheiden.

Rf-waarde

• Rate of flow
• Rf-waarde is stofeigenschap bij gegeven mobiele en stationaire fase.
• Hoe groter Rf, hoe beter de stof oplost in het oplosmiddel.

Kolomchromatografie

• De stof die beste oplost in de loopvloeistof (mobiele fase) en het minst goed hecht aan de kolom (stationaire fase), komt als eerste uit de kolom.
  

• "Wedstrijd" tussen oplosbaarheid in loopvloeistof en hechting aan kolom.

• Voorbeeld: verontreinigingen verwijderen uit zelf gemaakt medicijn.

Gaschromatografie

• Hoge temperatuur, zodat alle stoffen in de gasfase komen.
• De stof die de kleinste moleculen heeft gaan het makkelijkst mee met de gasstroom (mobiele fase) en hechten het minst goed aan de kolom (stationaire fase).

• De tijd tot de stof uit de kolom komt, noem je de retentietijd.

• Voorbeeld: dopingcontroles

Demo practicum 9 

• Voorschrift op blz. 22 in je boek.
• Onderzoek minimaal 2 viltstiften (geen watervaste) of de kleurstof een mengsel is of een zuivere stof.
• Als loopvloeistof gebruiken we kraanwater.

Optioneel thuis uitvoeren.

Aan de slag

• Uitleg micro-/ultrafiltratie, centrifugeren en chromatografie
• Demo papierchromatografie
• Maken 30, 32, 35 + 34 of 37 (keuze 34 of 37)
• Optioneel: thuis practicum 9