Vitale functies

• Verzorging week 9
• MBO
• Studiejaar 2

Lesdoel

Je kunt vitale functies meten bij je cliënten. Waarden interpreteren. 

N.B. Om te begrijpen wat normale en afwijkende vitale functies zijn, moet je enige kennis van het circulatie-, stofwisselings- en ademhalingssysteem hebben.

zorgpad.digitaal.noordhoff.nl

Zorgpad: 

Basi. Persoonlijke zorg.

Hoofdstuk 10: vitale functies 

Wat zijn de vitale functies?

1. Hartfrequentie, bloeddruk, saturatie, temperatuur en bewustzijn
2. Hartfrequentie, bloeddruk, ademhaling, temperatuur en urineproductie
3. Hartfrequentie, bloeddruk, ademhaling, temperatuur en het 'niet pluis gevoel'
4. Hartfrequentie, bloeddruk, ademhaling, temperatuur en bewustzijn

Wat zijn de vitale functies?

Ademhaling

Bewustzijn

Circulatie: pols en bloeddruk

Temperatuur

Vitale functies komt van 'vita'
Wat betekent 'vita'

1. Belangrijk
2. Krachtig
3. Leven
4. Vitamine

Waarom meten we vitale functies?

Vitale functies zorgen ervoor dat wij in leven blijven. Als er problemen zijn met de vitale functies kan er bijvoorbeeld een ziekte zijn die behandeld moet worden door een dokter.

Het compleet wegvallen van een vitale functie is levensgevaarlijk!

Waarom worden de vitale functies in een grafiek weergegeven?

Opdracht:

Bestudeer in zorgpad de kwaliteiten van de ademhaling. 

Zorg dat je kennis hebt van de observaties.

Lees het stappenplan ademhaling.

Oefen de vaardigheid op een medestudent. 

Daarom tel je de ademhaling altijd in combinatie met het tellen van de pols. Bij het tellen van de ademhaling houd je de pols vast op de borst van de zorgvrager, zodat je ook de beweging van de in- en uitademing voelt.

Zoek in zorgpad op wat de volgende begrippen betekenen?

Apnoe :

Cheyne Stokes:

Kussmaul:

Cyanose:

Stridor

Dyspnoe:

Tachypnoe:

Observatie ademhaling

• Frequentie (30 sec, tellen, x 2 = ah/min.)
• Diepte en gelijkmatigheid
  
• Ritme of regelmaat
  
• Geluid
  
• Kleur van de zorgvrager
  

Wat is de normale ademfrequentie van een volwassene?

1. 15 - 20 x/min.
2. 20 - 25 x/min.
3. 40 - 60 x/min.
4. 60 - 80 x/min.

Opdracht:

Bestudeer in zorgpad de kwaliteiten van de pols. Test je kennis. 

Zorg dat je kennis hebt van de observaties.

Lees het stappenplan pols tellen.

Oefen de vaardigheid op een medestudent. 

De frequentie van de pols: wat is het aantal slagen per minuut?

De regelmaat van de pols: is de pols regelmatig of niet?

De gelijkmatigheid van de pols: zijn de polsslagen gelijk gevuld?

De kracht van de pols: is de polsslag al of niet heftig?

Zoek in zorgpad op wat de volgende begrippen betekenen?

bradycardie/tachycardie

diastolisch/ systolisch

regulair/ irregulair

Welke kwaliteit meet je als je tussen de pauzes observeert?

1. gelijkmatigheid
2. ritme en regelmaat
3. frequentie
4. spanning en volume

Pols tellen: wat observeer je?

• Frequentie (60 - 100 x per minuut)
  
• Gelijkmatigheid
  
• Ritme, regelmaat
  
• Spanning en volume (vulling)
  

Opdracht:

Bestudeer in zorgpad de circulatie. Test je kennis. 

Lees het stappenplan bloeddruk meten.

Oefen de vaardigheid bij een medestudent. 

De frequentie van de pols: wat is het aantal slagen per minuut?

De regelmaat van de pols: is de pols regelmatig of niet?

De gelijkmatigheid van de pols: zijn de polsslagen gelijk gevuld?

De kracht van de pols: is de polsslag al of niet heftig?

Bloeddruk

• Bovendruk (systole): druk in de bloedvaten als het hart samentrekt
  
• Onderdruk (diastole): druk in de bloedvaten als het hart ontspant
  
• Weergeven in mm Hg = millimeter kwik
  
• RR (Riva Rochy) of tensie
  

Afwijkende bloeddruk

• Hypertensie (vaker dan 1x gemeten):
  
• Systole > 140 mm Hg (> 80 jaar > 160 mm Hg)
• Diastole > 90 mm Hg
• Hypotensie
  
• 
  

Bloeddruk is de druk in de bloedvaten.

Als het hart samentrekt, gaat het bloed het lichaam in. De druk in de bloedvaten is dan op z’n hoogst. Dat heet de bovendruk systole.

Als uw hart daarna weer ontspant, ontstaat er een lagere druk. Dat heet de onderdruk/diastole.

De bloeddruk verandert steeds. Als je hard rent, is de bloeddruk hoger dan als je rustig zit.

Saturatiewaarden

• Normaal 96 - 100%
• Bij COPD, hartfalen: 92 - 100%

Ter verdieping:

Filmpjes van youtube

Wat weet je nu wat je voor de les nog niet wist?

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed begrepen hebt.

Ik vond de les...

😒🙁😐🙂😃

Temperatuur meten

• Rectaal (rectum)
  
• Axillair (oksel) + 0,5
• Oraal (mond) + 0,3
• Tympanisch (oor) of auraal
• Voorhoofd met infrarood
  

Wat is een goede waarde voor de zuurstofsaturatie?

1. 36 - 40%
2. 56 - 60%
3. 76 - 80%
4. 96 - 100%

Wat meet je met de saturatiemeter?

1. Ademfrequentie
2. Hoeveel lucht iemand inademt
3. % zuurstof dat aan rode bloedcellen is gebonden
4. % zuurstof dat zich in de longen bevindt

Wat is de normale hartfrequentie van een volwassene?

1. 20 - 60 x/min.
2. 40 - 80 x/min.
3. 60 - 100 x/min.
4. 80 - 120 x/min.

Wat is de hartfrequentie van deze dame?

1. 15 x/min.
2. 20 x/min.
3. 60 x/min.
4. 80 x/min.

Hoe veel cm. moet de manchet boven de elleboogplooi worden aangebracht?

1. 0 cm.
2. 2 - 3 cm.
3. 3 - 4 cm.
4. 4 - 5 cm.

Wat hoor je bij de eerste harttoon?

1. De bovendruk
2. De polsdruk
3. De onderdruk
4. De hartdruk

Wat kun je zeggen over de bloeddruk van deze mevrouw?

1. Ze heeft hypertensie
2. Ze heeft een normale bloeddruk
3. Ze heeft hypotensie

Lichaamstemperatuur

• Normaal: 36.0 – 37.4 ºC
  
• Verhoging: 37.5 – 37.9 ºC
  
• Koorts: > 38.0 – 40.0 ºC
  
• Hyperthermie: > 40 ºC
  
• Onderkoeling (hypothermie): < 35.0 ºC
  

Wat weet je over een koude rilling?

Hoe heet het als je de temperatuur meet in het oor?

1. Axillair
2. Oraal
3. Rectaal
4. Timpanisch

Wat kun je zeggen over
de temperatuur op deze thermometer?

1. Hypothermie
2. Koorts
3. Normaal
4. Verhoging

Bewustzijn

hulpmiddelen :

Glasgow coma scale ( zie dia hieronder en zorgpad)

DOSS ( Delirium Observatie Screening Schaal)

delirant.info

Oefenen..........

Wat is de score van een zorgvrager die bij aanspreken de ogen opent?

1. E 2
2. E 3
3. M 2
4. M 3

Wat is de score van een zorgvrager die beide duimen in de lucht steekt als dat wordt gevraagd?

1. M 1
2. M 6
3. V 1
4. V 6

Wat is de score van een zorgvrager die niet weet waar hij is en welke dag het is?

1. V 1
2. V 2
3. V 4
4. V 5

Succes met de toets!