BVJ 2.4 Bevruchting en zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

2.4 bevruchting en zwangerschap

Vandaag

• Terugblik
• Leerdoelen 2.4 Bevruchting en zwangerschap
• Theorie 2.4
• Aan de slag
• Afsluiten

Leerdoelen 2.4 Bevruchting en zwangerschap

• Je kunt beschrijven welke veranderingen er in het lichaam van de vrouw plaatsvinden net voor en na de bevruchting/ hoe bevruchting verloopt
• Je kunt de embryonale ontwikkeling beschrijven.

BK:

Je kunt beschrijven wat prenataal onderzoek is en enkele voorbeelden geven

GT:

Je kunt de verschillen in de functie van zaadcellen en eicellen noemen.

Je kunt beschrijven hoe eeneiige en twee-eiige tweelingen ontstaan.

Begrippen bij 2.4 Bevruchting en zwangerschap

(aantekening!)

bevruchting                          Samensmelting van de kern van de eicel en de kern van de zaadcel                

eeneiige tweeling              Ontstaat uit één eicel en één zaadcel.

embryo                                    Het klompje cellen na de innesteling.

foetus                                      Het embryo vanaf de derde maand.

innesteling                            Het klompje cellen zet zich vast in het baarmoederslijmvlies.

navelstreng                           Vervoert stoffen van en naar het embryo en placenta; bestaat uit weefsel van het embryo.

placenta (moederkoek)   Bestaat uit weefsels van het embryo en van de moeder; zorgt voor uitwisseling van zuurstof en voedingsstoffen.

twee-eiige tweeling          Ontstaat uit twee eicellen en twee zaadcellen.

vruchtvliezen                       Soort zak waarin het vruchtwater en het embryo zitten.

vruchtwater                          Beschermt tegen uitdroging, stoten en temperatuurwisseling.

Wanneer zal deze vrouw vermoedelijk haar volgende menstruatie hebben?

Wanneer is deze vrouw vruchtbaar? (eisprong/ovulatie)

Bevruchting

Bevruchting= als de kernen van zaadcel en eicel samensmelten

het celmembraan wordt ondoordringbaar voor andere zaadcellen

Als de eicel wordt bevrucht blijft het gele lichaam in stand

Het baarmoederslijmvlies wordt niet afgestoten

Bevruchte eicel

Het klompje nestelt zich in de baarmoeder

Het blijft delen

Het is gevuld met vocht

Het heeft aan 1 kant een verdikking

Uit de verdikking onstaat het embryo

Na 8 weken noemen we het een foetus

Nu Maken

opdracht 1 blz. 104

Klaar? Probeer dan op blz. 105 de eerste twee onderdelen van de samenvatting te maken

(Huiswerk: maken opdrachten 2.4 blz. 104 t/m 106)

Begrippen:

Innesteling

Embryo 

Placenta (moederkoek) op de plek van de innesteling

Navelstreng

Vruchtwater

Vruchtvliezen

Welke stoffen heeft het embryo nodig?

Placenta (moederkoek) en navelstreng

Het bloed van de moeder stroomt NIET door het embryo!

De bloedvaten liggen vlak naast elkaar en wisselen stoffen uit.

De placenta bestaat uit weefsel van moeder en embryo.

De navelstreng bestaat alleen uit weefsel van het embryo.

Koolstofdioxide en andere afvalstoffen gaan van het embryo naar de moeder.

Zuurstof en voedingsstoffen (o.a. glucose) gaan de moeder naar het embryo.

Ook ziekteverwekkers en gifstoffen kunnen door de wanden van de bloedvaten heen en de groei remmen en afwijkingen veroorzaken!

De navelstreng bevat 3 bloedvaten

• Links zie je een embryo van 7 weken oud. Het heeft een hart en bloedvaten.
  
  
• Op de plaats in de baarmoeder waar het embryo is ingenesteld, begint nu de placenta (moederkoek) te groeien).

In de placenta stroomt bloed van het embryo vlak langs het bloed van de moeder.

Door kleine gaatjes in de wanden van de bloedvaten, gaan stoffen van het ene bloedvat naar het andere.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

In de placenta:

• gaan zuurstof en voedingsstoffen van het bloed van de moeder -> het bloed van het embryo.

• gaan afvalstoffen van het bloed van het embryo -> het bloed van de moeder.

Na 3 maanden: embryo -> foetus (spreek uit: feutus)

• Om de foetus heen zie je de vruchtvliezen.
• De foetus ligt in vruchtwater.
• Het vruchtwater beschermt de foetus tegen stoten, uitdroging en verandering van de temperatuur.
• De baby wordt gemiddeld na 38 weken geboren

Prenataal onderzoek

Onderzoeken om te kijken naar de gezondheid van een kind in de baarmoeder.

Afwijkingen bij het ongeboren kind kunnen zo worden opgespoord.

Voorbeelden van prenataal onderzoek:

Altijd echoscopie

Meestal NIPT

Bij gevonden afwijkingen, erfelijke ziektes in de familie of een eerdere miskraam ook nog:

vlokkentest

vruchtwaterpunctie

Echoscopie: beeld gemaakt met geluidsgolven. Niet schadelijk.

Je kan zien: groei, hartafwijkingen, ontbrekende organen

NIPT

Onderzoek naar DNA door bloed af te nemen van de moeder.

Vlokkentest: cellen uit de placenta. Je ziet: afwijkingen in DNA en chromosomen. Kleine kans op een miskraam

Vruchtwaterpunctie: cellen van de foetus uit het vruchtwater.

Je ziet: de chromosomen. Kleine kans op een miskraam.

KGT: Tweelingen

Afsluiten

Maken en nakijken/ verbeteren 2.3 en 2.4

Hoe ging de les?

Volgende keer: Geboorte