Hoofdstuk 10 paragraaf 3 Welvaart en cultuur

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Welvaart en cultuur

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Welvaart en de sociale-culturele veranderingen in de jaren 1960’.

• Je kan de ontwikkeling van de westerse welvaart uitleggen.

• Je kan de sociale-culturele veranderingen in de jaren 1960 uitleggen.

• Je kan uitleggen wat een consumptiemaatschappij is. 

• Je kan uitleggen waarom Minister-president Drees niet wilden dat de aankoop van een TV zou leiden tot het aankopen van nutteloze luxeartikelen?

• Je kan uitleggen waardoor de verzorgingsstaat betaald kon worden.

• Je kan uitleggen waarom de christendemocratie zorgden voor politieke stabiliteit.

• Je kan 3 oorzaken noemen van de individualisering.

• Je kan uitleggen hoe de stijging van de welvaart de jongerencultuur heeft beïnvloed.

• Je kan uitleggen hoe het studentenleven de jongerencultuur heeft beïnvloed.

• Je kan uitleggen waar de protestgeneratie zich tegen afzette.

• Je kan uitleggen het man-vrouwrelatie na 1960 veranderde.

• Je kan uitleggen hoe de uitvindingen in het huishouden de rol van de huisvrouw heeft beïnvloed.

• Je kan uitleggen waarin de Dolle Mina’s verder gingen dat de eerste feministen.

Lesdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Welvaart en de sociale-culturele veranderingen in de jaren 1960’.

Planning

1. 20 minuten uitleg. 
2. 20 minuten zelfstandig werken.
3. 10 minuten beantwoorden kenmerkend aspect.  

Leg uit waarom de Nederlandse overheid tegen het aanschaffen van de TV was.

Televisie

1. In het begin was de overheid tegen de komst van de TV.
2. Het zou volgens de regering mensen verleiden tot het aankopen van nutteloze luxe producten. Terwijl iedereen zuinig moest zijn tijdens de wederopbouw. 
3. De regering was ook bang dat de TV alleen maar plat vermaak zou brengen. 

Televisie

1. De eerste jaren konden maar weinig mensen een toestel verkopen. 
2. In 1960 hadden 20% van de huishoudens een TV. 
3. In 1964 hadden 50% van de huishoudens een TV. 
4. In 1970 had bijna alle huishoudens een TV. 

Leg het verband tussen de consumptiemaatschappij en de jaren na de Tweede Wereldoorlog.

Welvaart

• In 1948 verrees West-Europa uit het puin van de oorlog. 
• Tussen 1955 en 1973 was er enorme toename van welvaart dat mensen luxe producten gingen kopen zoals koelkasten, wasmachines en auto's. 
• Omdat werknemers nu doorbetaald kregen in vakanties nam de toerisme ook toe. 
• Consumptie van levensmiddelen en genotmiddelen steeg ook sensationeel. 
• Nederland was van binnen één generatie van schaarste naar een maatschappij van overvloed. Een consumptiemaatschappij was ontstaan. 

Leg uit wat de verzorgingsmaatschappij is.

Leg het verband tussen de verzorgingsmaatschappij en de crisisjaren.

Verzorgingsstaat

• Door de enorme welvaart toename, kon de overheid uitgaven ook stijgen. 
• Er ontstond een verzorgingsstaat. In deze verzorgingsstaat was de overheid verantwoordelijk voor 

1. Het welzijn van de burgers. 
2. Dit door te streven naar volledige werkgelegenheid,. 
3. Rechtvaardig inkomensverdeling. 
4. Sociale zekerheid, 
5. Onderwijs .
6. Gezondheidszorg. 

Verzorgingsstaat

Politiek gezien kon dit ook gerealiseerd worden omdat in die tijd veel regeringen in handen waren van: 

1. Sociaaldemocraten. 
2. Christendemocraten. 

Leg uit wat de oorzaken waren van de individualisering

Leg uit wat de gevolgen waren van de individualisering

Individualisering

De toename in sociale zekerheid leidden tot een grote sociaal-culturele verandering:

1. Het individu met zijn behoeftes kwam centraal te staan. 
2. Mensen waren minder afhankelijk van buren of familie. 
3. De kerk en zijn traditionele moraal nam ook af. 

Individualisering

De afname in de invloed van de kerk had de volgende gevolgen: 

1. Het werd eenvoudiger om te scheiden. 
2. Homoseksualiteit werd bespreekbaar gemaakt en daarom minder een taboe. 

Leg uit wat de oorzaken waren van het ontstaan van de jongerencultuur.

Jongeren

Vanaf de jaren 50' ontstond er ook een aparte jongeren cultuur. 

Oorzaak: Door de stijging van de welvaart hielden jongeren vaak geld voor zichzelf over. 

Deze gaven het geld dan uit aan uitgaan of kleren en elektronica  waarmee zij zich onderscheiden van de ouderen. 

Jongeren

1. De jongerencultuur ontwikkelde zich ook door de groei van het onderwijs. 
2. Steeds meer jongeren gingen studeren en bleven daar onder elkaar. 
3. Zij verschilden enorm met hun ouders in uiterlijk, muziek en normen en waarden. 
4. Zij ontwikkelde zich tot een protestgeneratie die zich afzette tegen de gevestigde orde. 

Leg de verschillen uit tussen de eerste en tweede feministische golf.

Tweede feministische golf

Door het afnemen van de invloed van de kerk veranderde ook de man-vrouwrelaties en de opvatting over seksualiteit en voortplanting: 

• Anticonceptie werd meer geaccepteerd. 
• Seks voor het huwelijk werd meer genormaliseerd. 
• Kindertal daalde daarom enorm. 
• Er kwamen meer hoogopgeleide vrouwen. 
• Gelijke kansen op de arbeidsmarkt. 
• Verdeling van de huishoudelijke taken. 
• Verdeling van de zorg voor kinderen. 

Lesdoel: Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Welvaart en de sociale-culturele veranderingen in de jaren 1960’.

Aan de slag: Huiswerk

• Maken paragraaf 10.3. 
• Leren leerdoelen 10.3. 
• Nakijken 10.3.