W21 1vh hst 5 les 4 (5.3)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Hallo allemaal,

We gaan het deze week hebben over hoe de landbouw en de samenleving was ingedeeld tijdens de Middeleeuwen.

Lesdoelen

- Je kan uitleggen hoe het leven op een domein eruit zag.

-Je kan de relatie tussen een horige en een heer uitleggen.

-Je kan uitleggen welke drie standen er in de Middeleeuwen waren.

Lesdoelen

- Je kan uitleggen hoe het leven op een domein eruit zag.

-Je kan de relatie tussen een horige en een heer uitleggen.

-Je kan uitleggen welke drie standen er in de Middeleeuwen waren.

Val van het Romeinse Rijk

We gaan even een heel stuk terug. Na de val van het Romeinse Rijk waren de wegen en het land niet meer veilig. Plunderaars zijn aan de orde van de dag en wegen en steden vallen uiteen. Boeren gaan opzoek naar bescherming. Dit zochten zij bij machtige heren. Hierdoor ontstaan nieuwe machtsrelaties en het domein. We beginnen met het domein

Een domein was helemaal zelfvoorzienend. Dit betekend dat er niet meer gehandeld werd. Alles werd immers lokaal gemaakt.

Het land werd op een bepaalde manier verbouwd. Een gedeelte van het land lag braak. Dit betekend dat er niets op verbouwd wordt. Hier loopt het vee. Een gedeelte is verbouwd met de zomeroogst en het laatste gedeelte word verbouwd met de winteroogst. Op die manier was de landbouw efficient ingedeeld.

Het omliggende land was vaak bos of ander "wild" land. Dit was ook van de heer. Boeren mochten hier ook gebruik van maken.

Ieder domein had zijn eigen kerk. Het Christendom is in de Middeleeuwen heel belangrijk. 

Hier zie je de oven en de smid. Ze konden dus in het dorp ijzer bewerken en brood bakken. Vaak was er ook een molen om het graan te malen. Andere bedrijven waren bijvoorbeeld een bierbrouwerij(vroeger was dit de normale drank) of een visvijver. Allemaal in handen van de heer.

Lesdoelen

- Je kan uitleggen hoe het leven op een domein eruit zag.

-Je kan de relatie tussen een horige en een heer uitleggen.

-Je kan uitleggen welke drie standen er in de Middeleeuwen waren.

het hofstelsel

Bijvoorbeeld werken op het land, huishoudelijke taken en het dak van het huis van de heer vervangen. Het grootste gedeelte van de tijd van horigen ging op aan herendiensten.

Hofstelsel of leenstelsel?
Als er oorlog is moeten de vazallen de keizer helpen

Het leenstelsel hebben we in een eerdere les al besproken.

1. Hofstelsel
2. Leenstelsel

Hofstelsel of leenstelsel?
Vazallen beloven trouw aan de leenheer

1. Hofstelsel
2. Leenstelsel

Hofstelsel of leenstelsel?
Vrije boeren betalen pacht aan de leenman

1. Hofstelsel
2. Leenstelsel

Hofstelsel of leenstelsel?
Leenmannen besturen een gebied in naam van de leenheer

1. Hofstelsel
2. Leenstelsel

Hofstelsel of leenstelsel?
Op het domein van de leenman werken horige boeren

1. Hofstelsel
2. Leenstelsel

Krijgen bescherming van de heer

Het systeem van heren en horigen op een domein

vaak gemaakt van steen

de eigenaar van een domein

de grond en boerderijen van de heer

het domein

het hofstelsel

Het huis van de heer

de heer

horigen

Maak de goede combinaties

Lesdoelen

- Je kan uitleggen hoe het leven op een domein eruit zag.

-Je kan de relatie tussen een horige en een heer uitleggen.

-Je kan uitleggen welke drie standen er in de Middeleeuwen waren.

Drie standen 

1. Geestelijken

2. Adel

3. Boeren/burgers

eerste stand: Geestelijken-Bidden

-Hoge geestelijken (bisschoppen en abten) kwamen uit de stand van de adel

-Geestelijken hadden Privileges. Ze hoefden bijvoorbeeld geen belasting te betalen.

- Geestelijken hadden ook heerlijke rechten. Bijvoorbeeld het recht om te jagen of het molenrecht. 

Tweede stand: Adel - strijden

-Hoge adel is de groep met veel land. Soms verdelen ze dit doormiddel van het leenstelsel

- Edelen hadden vaak dezelfde privileges en heerlijk recht als de geestelijken.

-Had de heer zijn land onderverdeeld dan moesten zware misdaden aan zijn heer voorgedragen worden.

derde stand: Boeren - werken

- De meeste boeren waren horigen

- De enige manier waarop een boer geen boer meer kon zijn was door een geestelijken te worden. Hij zou dan altijd een lage geestelijken blijven.

-Boeren hadden geen privileges en moesten juist wel belasting betalen terwijl zij het minst verdienden.

Hier zie je de drie standen. Sleep het juiste beroep naar de juiste stand.

Tweede Stand

Derde Stand

Eerste Stand

Graaf Floris V

Paus Leo IX

Rijke koopman

Horige boer

Bisschop van Utrecht

Dat was het voor deze week.