lv & meewerkend voorwerp les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2-4

Het lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerp

Lesdoelen

Na deze les: 

-weet je wat een lijdend voorwerp is

-kun je het lijdend voorwerp in een zin benoemen

- weet je wat het meewerkend voorwerp is 

- kun je het meewerkend voorwerp van de zin benoemen. 

Hoe vind je het lijdend voorwerp in een zin?

wie of wat + gezegde + onderwerp?

Voorbeeld 

wie of wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp

De ober brengt een cola.

Vraag: wie of wat brengt de ober?

lijdend voorwerp = ?

Voorbeeld 

wie of wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp

De vader haalt een krant.

Vraag: wie of wat haalt de vader?

lijdend voorwerp = ?

Voorbeeld 

wie of wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp

De familie krijgt een puppie.

Vraag: wie of wat krijgt de familie?

lijdend voorwerp = ?

Wij bedenken een oplossing voor het probleem.

Wat is het lijdend voorwerp?

1. een oplossing
2. Wij bedenken
3. het probleem
4. een oplossing voor het probleem.

Hij heeft een nieuwe tas gekocht.

Wat is het lijdend voorwerp?

1. Hij heeft
2. gekocht
3. tas
4. een nieuwe tas

Gisteren kocht zij een nieuwe zonnebril.

Wat is het lijdend voorwerp?

1. Zij
2. een nieuwe zonnebril
3. Zij kocht
4. zonnebril

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan.

Het meewerkend voorwerp geeft aan aan of voor wie iets is. 

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp is iemand die meewerkt met het onderwerp. Het meewerkend voorwerp ontvangt iets.

Leon geeft een cadeau aan Emma.

Let op! Niet iedere zin heeft een meewerkend voorwerp.

Meewerkend voorwerp met 'aan'

Een meewerkend voorwerp kan beginnen met 'aan' of 'voor', maar dat hoeft niet altijd. 

Als 'aan' of 'voor' niet aan het meewerkend voorwerp voorafgaat, kan het vaak worden toegevoegd.

Meewerkend voorwerp

Stappenplan meewerkend voorwerp

1	Persoonsvorm	Zin in een andere tijd zetten
2	Onderwerp	Wie of wat + persoonsvorm
3	Gezegde	Alle werkwoorden in de zin
4	Lijdend voorwerp	Wie + gezegde + onderwerp
5	Meewerkend voorwerp	Aan wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'We willen een cadeaubon kopen voor de trainer.'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

Hij geeft al zijn geld aan arme mensen. 

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'Heeft de docent jou een voldoende gegeven?'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Benoem het meewerkend voorwerp. Geen meewerkend voorwerp? Noteer dan een streepje.

Zij heeft het mij toch verteld.

Benoem het meewerkend voorwerp. Geen meewerkend voorwerp? Noteer dan een streepje

Zij heeft hem het nieuwtje al verteld.

Benoem het meewerkend voorwerp. Geen meewerkend voorwerp? Noteer dan een streepje

Heb je voor mij ook een blikje meegebracht?

Benoem het meewerkend voorwerp. Geen meewerkend voorwerp? Noteer dan een streepje

Ik hang mijn schilderij aan de muur.

Zelf aan de slag

Maak van Blok 2 GRAMMATICA opdracht 2.4 en 2.5