Scheidingsmethodes en mengsels

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Scheidingsmethodes

Het scheiden van een mengsel kun je vergelijken met het...

1. mengen van de moleculen
2. sorteren van de moleculen
3. stukmaken van de moleculen
4. veranderen van de moleculen

Mengsels

De meeste stoffen die je thuis en om je heen tegenkomt zijn mengsels.

 

  

Dat zie je bv op de verpakking van frisdrank: 

Soms zijn deze ingrediënten ook mengsels. 

Water is het belangrijkste ingrediënt, daarom staat dat als eerst.

De cola bestaat verder uit zoetstoffen (suiker), kleurstof, zuren en geur- en smaakstoffen en een conserveringsmiddel.

Zuivere stoffen

Je vindt in huis en om je heen maar enkele zuivere stoffen. 

 
Voorbeelden:
kristalsuiker      -->    bestaat uit alleen suikermoleculen

keukenzout          -->      bestaat uit alleen keukenzoutmoleculen
goud          -->        bestaat uit alleen goudmoleculen

Welke mengsels gebruik je thuis?

Wanneer je een mengsel hebt, kun je de verschillende soorten moleculen sorteren.

Wanneer je een mengsel hebt, kun je de verschillende soorten moleculen sorteren.

Stel je dit voor zoals je bij een zakje M&M’s alles kleur bij kleur sorteert. 

Elke kleur M&M stelt hier een ander soort stof voor. 

Verschillende soorten scheidingsmethodes

1. bezinken + afschenken
2. filtreren
3. Extraheren

 

Bezinken 

In een plas water waarin zand zweeft zal het zand vanzelf gaan zakken. Het water wordt helder.

Voorbeeld toepassing dagelijks leven: goudzoeker

Afschenken

Wanneer alle vaste stoffen zijn bezonken, kan het water voorzichtig worden afgeschonken.

Filtreren

In het huishouden gebruik je veel soorten filters, zoals een vergiet of stofzuigerzakken.

Al deze filters helpen om de stoffen in mengsels te scheiden.

VB 2: koffiezetapparaat

In het filter zitten heel veel kleine gaatjes: de poriën.

Water en opgeloste stoffen stromen door de poriën heen.

Vaste deeltjes blijven in het filter achter: residu.
De vloeistof die door het filter heengaat noem je het filtraat.

Er is een verschil in deeltjesgrootte.

Het filtraat bevat deeltjes waarvan de afmetingen kleiner zijn dan die van de poriën van het filter.

1. waar
2. niet waar

Het residu bevat deeltjes waarvan de afmetingen groter zijn dan die van de poriën van het filter.

1. waar
2. niet waar

Op welke plek bevindt zich het filtraat?

1. A, boven in het filter
2. B, onder in de erlenmeyer

Extraheren

 Smaak, geur en kleurstoffen stoffen lossen goed op in water. 

Moleculen komen los van de bladeren en zijn dus gescheiden.

Filtreren maakt de scheiding compleet.

Maakt gebruik van het verschil in oplosbaarheid

Het oplosmiddel dat je gebruikt, noem je het extractiemiddel.

filtreren

destilleren

extraheren

verschil in oplosbaarheid

Verschil in kookpunt

verschil in deeltjesgrootte