HAVO 4 Bedrijfseconomie H10 $10.3 Erven civiel

• Bedrijfseconomie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Wat gaan we doen op maandag 8 februari:

- stand van zaken praktische opdracht

- check huiswerk 

- erven en testament, wat is dat en hoe regel je dat?- 

-   begrijpen en herkennen wat een nalatenschap is en op welke twee manieren

    dat geregeld kan worden (via versterfrecht/uiterste wil)

-   herkennen welke groepen nabestaande het versterfrecht erkent

-  begrijpen wat plaatsvervulling is, een ongedaanmakingsverbintenis,

    stiefoudergevaar en wilsrechten

-  begrijpen en herkennen welke 2 soorten testamenten er zijn, een legaat 

   en een codocil

-  begrijpen en berekenen wat een legitieme aanspraak, een legitieme portie, 

   een legitieme massa is en wat onterven inhoudt

Leerdoelen

Heb je wel eens te maken gehad met een erfenis?

Nalatenschap = het vermogen (bezittingen en schulden)

 dat de overleden persoon op de dag van overlijden nalaat

Erfopvolging gebeurt:

- bij versterferfrecht (= wettelijk erfrecht) - zonder testament

- bij uiterste wil - met testament

 

   --> in een testament kan men (deels) afwijken van het versterferfrecht

   --> meestal kiest men voor de regels van het versterferfrecht met een

         aanvulling of toepassing

 - bij vererving erven alleen echtgenoot/kinderen (1e groep)

   --> het gaat om juridische kinderen van de overledene

 - geen echtgenoot/kinderen? --> ouders, broers en zussen (2e groep) erven

 - geen ouders, broers en zussen? --> grootouders (3e groep) erven

 - geen grootouders? -->  overgrootouders (4e groep) erven

    --> binnen een groep heeft iedere persoon recht op een gelijk deel van de

          nalatenschap

Versterferfrecht = het erfrecht dat geldt als de erflater geen testament heeft

 --> er bestaat een volgorde van groepen erfgenamen binnen 

       het versterfrecht

Plaatsvervulling = de situatie dat (klein)kinderen de plaats van een erfgenaam innemen als de erfgenaam:

  - is overleden

  - de erde erfenis verwerpt of onwaardig is 

    (= in geval van misdrijf tegen erflater)

     -->  plaatsvervulling vervalt als er een 

            testament is, tenzij bepaald is dat 

            plaatsvervulling van toepassing is

Binnen groep 1:

- echtgenoot en kinderen recht op gelijk deel van nalatenschap

- echtgenoot krijgt vruchtgebruik over alle bezittingen en schulden

   --> kinderen hebben een 'niet-opeisbare vordering' 

         (blote eigendom) op de nog levende ouder

   --> erfdeel is opeisbaar als langstlevende ouder overlijdt 

         of bij een failissement

   --> rente over vorderingen van kinderen, als wettelijke rente > 6% 

Opgave:

A: Versterferfrecht

B: Ja, door plaatsvervulling

C: Andries heeft recht op 1/5 

D: Ook 1/5; binnen een groep heeft ieder persoon recht op gelijk deel 

E: Ieder kleinkind heeft recht op 1/2 x 1/5 = 1/10

Gelukkig op huwelijksreis?

Testament = een door een notaris of testateur zelf opgestelde akte, waarin iemand regelt wat er na zijn/haar dood met zijn/haar nalatenschap/erfopvolging gebeurt

Notarieel testament

- Notaris maakt een notariële akte op (= het testament) en die moet worden

 ondertekend door de testateur en notaris

   --> Notaris doet melding van het testament bij het 

         Centraal Testamenten Register (CTR)

Depottestament

- Testateur maakt zelf een testament en geeft deze (gesloten of open) 

   in bewaring bij de notaris

   --> Van deze verklaring maakt de notaris een akte van bewaring

   --> Het testament en de akte van bewaring vormen samen het depottestament

   --> De notaris moet hier ook melding van doen bij het CTR

Legaat = het door een erflater toewijzen van bepaalde goederen of een geldbedrag aan iemand of aan een organisatie (= legataris)

 --> de legataris is de ontvanger van het legaat en heeft niets te maken 

       met de afwikkeling van de nalatenschap

Codicil = een onderhands, door de erflater geheel met de hand geschreven,

 gedagtekend en ondertekend stuk, waarin alleen het volgende gelegateerd kan

 worden:

 - kleding, lijfstoebehoren, bepaalde lijfsieraden, dingen uit de inboedel, 

   boeken, persoonlijkheidsrechten van auteurs

   --> in een codocil kunnen ook de wensen staan hoe de uitvaart eruit moet zien 

Legitieme portie = het deel van de erfenis waarop de legitimaris (het kind) altijd

 recht heeft

 --> vaak is de legitieme portie de helft van het erfdeel of de legitieme massa

       volgens het versterferfrecht

Legitieme (legitimaire) massa:

+  waarde van de nalatenschap

+  waarde bepaalde giften (bepaalde giften in de afgelopen 5 jaar voor overlijden 

    én giften aan legitimarissen)

–  schulden van de nalatenschap (schulden die bij overlijden aanwezig waren,

    kosten van begrafenis/crematie, kosten voor vereffenen nalatenschap enz.) 

Legitimaire aanspraak = de legitieme portie minus door de legitimaris tijdens zijn

 leven ontvangen giften van de erflater 

Onterven = het door de erflater bepalen dat iemand geen erfgenaam en dus geen

 rechtsopvolger meer is van de overledenen

 --> als een kind wordt onterfd, kan h/zij de legitieme portie opeisen (in geld en < 5jr) 

Ongedaanmakingsverbintenis = de langstlevende kan de toedeling van alle

 goederen en schulden binnen drie maanden na overlijden van de erflater

 ongedaan maken

Stiefoudergevaar = het gevaar dat de vordering van de kinderen in een

 gemeenschap van goederen in het nieuwe huwelijk valt.

 --> langstlevende ouder overlijdt als 1e  --> nalatenschap naar de stiefouder

Wilsrechten = kinderen kunnen hun vordering beschermen bij een nieuw

 huwelijk van de langstlevende ouder

Nog een paar begrippen:

Huiswerk

- hoofdstuk 10.4 Erven civiel lezen en bestuderen

- opgaven 10.10 t/m 10.13