Hfst 1 Ontstaan staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Geschiedenis

Vak bestaat uit twee onderdelen:

• Historische kennis 
• Historische vaardigheden

Goede resultaten zijn alleen mogelijk als aan beide onderdelen aandacht besteed wordt.

• Kennis vergaren door lezen en studeren.
• Vaardigheden ontwikkelen door huiswerk te maken. In syllabus en studiewijzer staan de vaardigheden. 

Stellingen

Aan het einde van ieder domeinuur mailen jullie de docent drie stellingen over de nog te behandelen paragraaf.

In Magister staat over welke paragraaf het moet gaan.

Niet ingeleverd? Dinsdagmiddag vanaf 13:30 uur melden in 220.

www.examenblad.nl

Hfst 1

Ontstaan staten

Doelen

Aan het einde van de les kun je:

• Verklaren waarom er zoveel verschillende theorieën over het ontstaan van de mensheid zijn
• De levenswijze van jagers-verzamelaars en van boeren herkennen en vergelijken
• Uitleggen waarom bevolkingsgroei tot specialisatie en een complexe samenleving leidde
• De culturele kenmerken van de Egyptische samenleving noemen

Kenmerkende aspecten

• De levenswijze van jagers-verzamelaars
• Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen
• Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

Mensen

• Ontstaan eerste mensachtigen: 2,3 miljoen jaar geleden (Hof van Eden theorie)
• Echter: groeiende discussie over soort, locatie, evolutie, tijdstip
• Eén evolutie? Verschillende, aparte evoluties? Eén plek? Verschillende plekken?
  
  
• Desalniettemin: homo sapiens verschijnt rond 140.000 jaar geleden
• Anders dan de andere menssoorten verspreidt hij zich over de héle wereld

Stelling

Het is onbekend waarom de enige overlevende mensensoort de moderne mens is.

- Lynn

Stelling

vergeleken met vroeger (tijd van jagers en boeren) zitten te mensen veel waardoor men geloofd dat de kwaliteiten van het lichaam achteruit gaan

- Stijn

Stelling

Het is moeilijk om precies te weten hoe de jagers en boeren leefden, omdat er geen geschreven bronnen zijn en je maar zo veel uit de ongeschreven bronnen kan halen.

- Zoey

Stelling

Vroeger jaagde de mannen altijd en zorgden de vrouwen voor eten en hun kinderen

- Bjorn

Stelling

 Door archeologisch onderzoek weten we redelijk hoe prehistorische mensen hebben geleefd. Zoals hun cultuur, leefomgeving, enz.

- Aro

Stelling

 het menselijk lichaam is geschikt om te lopen niet om te zitten.

- Mùchari & Alireza

www.dailymotion.com

Levenswijze

• Homo sapiens jaagt op grote zoogdieren --> verantwoordelijk voor uitsterven
• Leven als nomaden in kleine groepen, gebruiken gereedschappen (vishaak!)
• Belangrijkste voedingsbron is niet de jacht maar te verzamelen granen
  
  
• Uitingen van kunst wijzen op godsdienst
• Te weinig primaire bronnen om iets met zekerheid te zeggen

Agrarisch

Jagen-verzamelen

Landbouw

• 12.000 v. Chr: einde ijstijd 
• Gevolg: overschot te verzamelen granen in Mesopotamië 
• Gevolg: mensen vestigen zich op één plek --> sedentaire samenleving
• Langzame overgang naar landbouw --> géén bewuste keuze maar noodzaak
  
  
• Dankzij neolithische revolutie bevolkingsexplosie, ontwikkeling veeteelt en technologische ontwikkeling

Doelen

Aan het einde van de les kun je:

• Verklaren waarom er zoveel verschillende theorieën over het ontstaan van de mensheid zijn
• De levenswijze van jagers-verzamelaars en van boeren herkennen en vergelijken
• Uitleggen waarom bevolkingsgroei tot specialisatie en een complexe samenleving leidde
• De culturele kenmerken van de Egyptische samenleving noemen

Steden

• Door bevolkingsgroei ontstaan stedelijke gemeenschappen
• Voedseloverschot maakt specialisatie mogelijk
• Gevolg: inkomensverschillen en sociale hiërarchie
• Samenleving wordt complexer --> bestuur noodzakelijk --> priesters
• Bestuur maakt schrift noodzakelijk -> wetten en belastingen
• Daarnaast: religies op schrift

Egypte

• Aan de oevers van Nijl ontstaat een landbouwsamenleving
• 3100 v. Chr.: Boven- en Onder Egypte worden één staat
• Goddelijke farao wordt geholpen door ambtenaren in bestuur
• Cultuur: polytheïstisch geloof, leven na de dood belangrijk
• Bouwwerken mogelijk dankzij aanwezigheid hard gesteente

Oefenvraag

Je concludeert dat Ur in 1750 voor Christus een vroeg-stedelijke

gemeenschap is, onder andere omdat uit de bron blijkt dat er sprake is

van handel.

Ondersteun je conclusie door voor twee andere kenmerken van een

vroeg-stedelijke gemeenschap aan te tonen dat ze in de bron naar voren

komen.

Antwoord

• Wat wordt er aan je gevraagd? 
• Bewijs dat er een vroeg stedelijke gemeenschap is.
• Ondersteun de conclusie met twee kenmerken. 
• Ondersteun = uitleggen!!
• Antwoord: Er is sprake van een vroeg-stedelijke gemeenschap omdat er ..., want ...
• Alleen als de combinatie van kenmerk en bewijs uit de bron goed is worden er punten gegeven!

Vaardigheden

• Bladzijde 17: opdracht 12 tm 16
• Vaardigheden:
• 1. Betekenis geven aan het verleden en het heden
• 2. Formuleren van een hypothese
• 3. Informatie uit bronnen verzamelen