De huid en huidstructuren

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

De huid

eerst bespreken we de huid

verderop

de huidstructuren

Leerdoelen:

• Je kunt na de les minimaal 4 functies van de huid benoemen
  
• Je kunt na de les vertellen uit welke lagen de huid bestaat
  
• Je kunt na de les benoemen waaruit deze lagen bestaan
  
• Je kunt na de les de diverse bijzondere huidstructuren benoemen
  
• Je kunt na de les de regulatie van de lichaamstemperatuur uitleggen en benoemt hier voorbeelden bij
  

Welke functies heeft de huid?

waterbestendig

water van buiten: doordat de huid waterbestendig is, kan water van buiten zich niet zomaar vermengen met lichaamsvocht;

tegen bacterien

ziekmakende micro-organismen (bacteriën): de meeste bacteriën kunnen niet door de huid of slijmvliezen heendringen. Alleen de spiraalvormige bacteriën die zich daar speciaal voor hebben ontwikkeld, lukt dit soms;

schadelijke stoffen

schadelijke (chemische) stoffen: verschillende reinigingsmiddelen die in je lichaam een vernietigende werking hebben, zoals wasmiddelen, kun je wel aanraken;

Invloeden van buitenaf

mechanische of andere natuurkundige invloeden: als je je stoot of met scherpe voorwerpen in aanraking komt, is je huid en wat daaronder ligt niet meteen beschadigd. 

De schadelijke ultraviolette straling van de zon kan niet zomaar zijn gang gaan, dankzij pigment. Dat beschermt wel een beetje, maar uv-straling blijft gevaarlijk. Een teveel kan ook bij pigmentatie nog steeds leiden tot verbranding, huidkanker en snellere veroudering. Goed insmeren blijft belangrijk;

uitdrogen

uitdroging: alleen vocht dat vanuit het lichaam naar buiten wordt doorgelaten (zweet), verdampt. Het lichaamsvocht kan niet verdampen.

nog meer bescherming

cellen in de lederhuid kunnen stoffen in zich opnemen en vernietigen Zij doen dit bij stoffen die zij herkennen als zijnde 'niet van het lichaam zelf'. 

zenuwuiteinden van de gevoelszenuwen een rol je voelt daardoor veel bedreigingen als het ware aankomen. 

Een pijnprikkel in je vinger bijvoorbeeld zorgt ervoor dat je in een reflex je vinger of hand terugtrekt, waardoor je ernstiger schade voorkomt. Een reflex is een snelle beweging die je maakt zonder erover na te denken.

Hoe speelt de huid een rol in het constant houden van de lichaamstemperatuur?

1. transpiratie
2. perspiratie
3. expiratie
4. vasoconstrictie / dilatatie

De huid zorgt ook voor waarneming. Hoe?

Opnemen en uitscheiden van stoffen

De huid kan stoffen uitscheiden via zweten

Een stof die via het zweet wordt uitgescheiden, is bijvoorbeeld keukenzout (natriumchloride). Via het zweet kun je ook geurstoffen uitscheiden: ieder mens heeft een eigen geur, bijvoorbeeld veel knoflook gegeten, kun je dat ook aan de huid ruiken.

Als je een wondje hebt op je arm en je bloedt, dan is de lederhuid intact

1. Juist
2. Onjuist

Welk soort cellen speelt een hele grote rol bij het vervangen van de huidcellen?

huidstructuren

leeft je haar?

Feit: Haar bestaat uit dood materiaal. Elke haar groeit vanuit een haarzakje en in dat haarzakje is het haar levend, zodra het haar het haarzakje verlaat wordt het dood materiaal. Feit: De maximale lengte van je haar is erfelijk bepaald.

Dwarsdoornsnede van een haarzakje

zweetklier

kleine zweetklieren; regelen lichaamstemperatuur

liggen verspreid over je hele lichaam, maar de meeste zitten op je hoofdhuid, op je rug, tussen je schouderbladen, in je handpalmen en onder je voetzolen.

 Wanneer je lichaamstemperatuur te hoog dreigt te worden door bijvoorbeeld inspanning of koorts, dan worden deze zweetklieren aangezet. 

Het aangemaakte zweet maakt de oppervlakte van je huid nat, waardoor je lichaam (gemakkelijker) gaat afkoelen. Ook bij angst (spanning) worden deze zweetklieren aangezet.

grote zweetklieren

Grote zweetklieren = geurklieren genoemd. 

De uitscheidingsbuisjes van de grote zweetklieren monden niet uit in de poriën, maar in de haarzakjes.

Je vindt grote zweetklieren onder de oksels, rond de tepels en/of op de borst, in de schaamstreek en rondom de anus. 

grote zweetklieren

Het transpiratievocht is vermengd met talg en kleine klierceldeeltjes. 

Daardoor is het dikker dan zweet uit de kleine zweetklieren en vetachtig van samenstelling. Wanneer het aan de oppervlakte komt, is het nog geurloos. 

Op de huidoppervlakte wordt dit zweet door bacteriën en schimmels in stoffen omgezet met die typische (soms sterk onaangename) zweetgeur. 

ook een seksuele functie, zoals verleiden (en bij dieren voor het afbakenen van hun gebied).

kiemlaag

stekelcellenlaag

korrellaag

heldere laag

troebele laag

hoornlaag

1

2.

3.

4. 

5.

Leerdoelen:

• Je kunt na de les minimaal 4 functies van de huid benoemen
  
• Je kunt na de les vertellen uit welke lagen de huid bestaat
  
• Je kunt na de les benoemen waaruit deze lagen bestaan
  
• Je kunt na de les de diverse bijzondere huidstructuren benoemen
  
• Je kunt na de les de regulatie van de lichaamstemperatuur uitleggen en benoemt hier voorbeelden bij
  

Schrijf 3, voor jou, belangrijke zaken op die je over de huid hebt geleerd