12/04 herhaling Taalverzorging kader/gl

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 1

12/04 herhaling Taalverzorging

1D/1F

Planning

• Herhaling - woordsoorten
• Oefentoets maken 

Werkwoorden

Een werkwoord zegt wat iets of iemand doet of wat iets of iemand overkomt.

fietsen - verhuizen - vallen

Een werkwoord kun je vervoegen. Je maakt er dan verschillende werkwoordsvormen van. 

Lidwoord

Er zijn drie lidwoorden: de, het en een

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord

De  fiets - een cadeau - het voetbalveld

Soms staat tussen het lidwoord en het zelfstandig naamwoord nog een ander woord: de lage prijs

Bepaald/onbepaald lidwoord

De woorden de en het zijn bepaalde lidwoorden (blw)

Een is een onbepaald lidwoord (olw)

Zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord is een woord voor een mens, dier, plant of ding
buurvrouw, schildpad, gras, telefoon

Een naam is ook een zelfstandig naamwoord

Tim, Schuurmans, Flipper, Yuverta, Boskoop

Zelfstandig naamwoord herkennen

1. Een zelfstandig naamwoord heeft meestal een enkelvoud en een meervoud

2. Je kunt er vaak een verkleinwoord van maken

3. Je kunt er meestal een lidwoord voor zetten

Bijvoeglijk naamwoord

Het bijvoeglijk naamwoord geeft extra informatie over het zelfstandig naamwoord.

spannende film

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Zegt van welke stof iets is gemaakt

Een zilveren armband

Een katoenen jack

Bijvoeglijk naamwoord herkennen

1. Een bijvoeglijk naamwoord kan vóór of achter het zelfstandig naamwoord staan: de spannende film / de film is spannend

2. Een bijvoeglijk naamwoord heeft vaak een korte vorm en een lange vorm: spannend / spannende

3. Bij de meeste bijvoeglijk naamwoorden kun je de trappen van vergelijking gebruiken: spannend / spannender / spannendst

Voorzetsel

Voorzetsels zijn meestal korte woorden: na, tussen en door

Ze geven vaak aan:

- een plaats = in - op - naar

- een tijd = na - tijdens - in

- een reden of oorzaak = door - vanwege

Voorzetsel herkennen

1. Je kunt een voorzetsel voor een lidwoord + zelfstandig naamwoord zetten:

naast  de kast / voor de pauze / door de regen

2. Een voorzetsel staat meestal aan het begin van een zinsdeel:

Ik / ga / naar de sportschool

Vaste voorzetsels bij werkwoorden

Bij sommige werkwoorden hoort een voorzetsel dat je niet kunt vervangen, een vast voorzetsel:

houden van; Nico houdt van waterskiën

besteden aan; ik wil geen tijd besteden aan deze onzin