Examentraining 4: leesvaardigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Onderwerp van een tekst

• Beschrijft in één woord of in enkele woorden waarover een tekst gaat.
  

Hoofdgedachte van de tekst

• Wat zegt de schrijver over het onderwerp?
  
• Bekijk de titel.
• Lees de eerste alinea.
• Lees de kernzinnen van de alinea's.
• Lees het slot.
  

Let op!

• Op je examen wordt er vaak gevraagd naar de hoofdgedachte van de tekst.

• Lees de meerkeuzevragen goed. Sommige antwoorden gaan maar over een gedeelte van de tekst.
  

Schrijfdoelen

Een schrijver van een tekst heeft altijd een bepaalde bedoeling met zijn tekst.

Schrijfdoelen

• Informeren;
• Instructie geven;
• Overtuigen;
• Activeren;
• Amuseren (vermaken);

Tekstsoort

Vaak kun je het doel van een tekst ontdekken door te herkennen wat voor tekstsoort het is.

Bijvoorbeeld: nieuwsbericht, recept, recensie.

Sleep de tekstsoorten naar het juiste tekstdoel

Informeren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

Tekstsoort en doelen

Nieuwsbericht -> informeren
Recept -> instructie geven
Ingezonden brief -> overtuigen
Reclametekst -> activeren
Stripverhaal -> amuseren

Functie van een afbeelding

• Trekken van aandacht.
• Voegt nieuwe informatie toe
• Nodig om de tekst beter te begrijpen
  

Indeling van een tekst

Titel
Inleiding
Middenstuk - kern van de tekst
Slot

Functies van de inleiding

Inleiding

• Onderwerp van de tekst introduceren.
• Aandacht trekken
  

Functies van het slot

Let op: hoofdgedachte van de tekst staat vaak in het slot.

• Conclusie geven.
• Samenvatting geven van de tekst.
• Advies geven.
• Waarschuwing geven.
• Oproep doen
  

Signaalwoorden

• Het is handig om de signaalwoorden uit je hoofd te leren.
  
• Je herkent dan de verbanden van de tekst.
  

Signaalwoorden

Verwijswoorden

Verbanden tussen woorden en zinnen kunnen ook aangegeven worden met verwijswoorden.

• Hij, ze, hem, haar, het, deze, die, dat, dit, wat.
  

Geef voorbeelden van signaalwoorden

Wat zijn signaalwoorden?

1. Ze geven een signaal, zodat je weet waar je gebleven bent met lezen.
2. Ze geven aan wat voor soort tekst het is.
3. Ze geven aan met welk verband je te maken hebt.
4. Ze geven aan voor welk publiek een tekst is geschreven.

Signaalwoorden geven altijd een tekstverband aan.

1. Waar
2. Niet waar

Waaruit bestaat een inleiding in ieder geval?

1. aandacht trekken, onderwerp introduceren
2. deelonderwerpen, signaalwoorden, structurerende zinnen
3. deelonderwerpen, anekdote
4. inleiding, middenstuk, slot

Hoe worden alinea's met elkaar verbonden?

1. door structurerende zinnen
2. door witregels
3. door signaalwoorden
4. door deelonderwerpen

om, waarmee ,door middel van zijn signaalwoorden voor

1. Opsomming
2. Voorbeeld
3. Conclusie
4. Doel/middel

De signaalwoorden want, omdat, daarom, immers en namelijk horen bij? (tekstverband)

1. Concluderend
2. Redengevend
3. Vergelijkend
4. Tijdsvolgorde

Bij welk verband horen de signaalwoorden: dus, concluderend, dat betekent

1. Oorzaak-gevolg
2. Vergelijking
3. Conclusie
4. Tegenstelling

Zo en zoals zijn signaalwoorden voor een.......

1. Opsomming
2. Voorbeeld
3. Conclusie
4. Tegenstelling

Bij welk verband passen de signaalwoorden: daardoor, doordat, zodat

1. Opsomming
2. Mening en argument
3. Oorzaak en gevolg
4. Voorbeeld

Bij welk verband passen de signaalwoorden: maar, toch, desondanks, hoewel, echter 

1. Oorzaak en gevolg
2. Voorbeeld
3. Opsomming
4. Tegenstelling

Welk verband geven deze signaalwoorden aan?

ten eerste, ten tweede, ook

1. voorbeeld
2. opsomming
3. volgorde van tijd
4. reden

 Op welk tekstverband wijzen de   

 signaalwoorden want en omdat?

1. opsomming
2. conclusie
3. tegenstelling
4. reden

Naar school neem ik meerdere dingen mee, zoals: schoolpas, pennen en schriften.

Zoals is het signaalwoord voor .......

1. Opsomming
2. Voorbeeld
3. Reden
4. Tegenstelling

signaalwoorden oorzaak-gevolg zijn

1. maar, echter
2. doordat, daardoor, als gevolg van
3. ten eerste, verder, ook
4. tegenover, daarentegen

Signaalwoorden opsomming

1. ten eerste, ten tweede, ook, verder
2. maar, echter, toch, tegenover
3. bijvoorbeeld, zo, zoals
4. want, omdat

Welke signaalwoorden horen bij een tegenstelling?

1. Daarom, waarom, en
2. Maar, hoewel, echter
3. Dus, want, ook,
4. Bijvoorbeeld, dat, die

Wat zijn de signaalwoorden in de zin?
Allereerst moet Dani nog eten.

1. Dani
2. nog
3. allereerst
4. moet

 Hoe noem je woorden die wijzen op een 

 verband tussen zinnen of alinea’s?

1. trefwoorden
2. synoniemen
3. signaalwoorden
4. uitdrukkingen

Hoeveel signaalwoorden staan er in de volgende zinnen?

De winkeleigenaar deed eerst het rolluik omhoog. Daarna opende hij de deur en vervolgens deed hij de deur open.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Een standpunt wordt vaak aangekondigd met signaalwoorden als: Ik vind …, Volgens ons …, Zij denkt dat …, De schrijver is van mening dat ..., Onze conclusie is …, Dus …, Daarom …, Kortom ….?

1. Juist
2. Onjuist

Ik moet vandaag nog een hoop werk doen. Ten eerste moet ik mijn kamer opruimen. Ten tweede moet ik het gras maaien. Daarna moet ik boodschappen gaan doen voor het weekend.
Welk tekstverband geven de signaalwoorden: 'ten eerste, ten tweede, daarna' aan:

1. Tegenstelling
2. Conclusie
3. Reden
4. Opsomming