6.6 Aanpassingen bij planten (samen met BB)

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

6.6 Aanpassingen bij planten

Thema 6 Ecologie

Wat weten we al?

Leerdoelen 6.5

• Je kunt uitleggen hoe dieren zijn aangepast aan hun leefomgeving.

Begrippen 6.5

• Gestroomlijnd
  
• Haaksnavel
  
• Hoefgangers
  
• Kegelsnavel
  
• Pincetsnavel

• Priemsnavel
• Schutkleur
• Teengangers
• Zeefsnavel
• Zoolgangers

Leerdoelen 6.6

• Je kunt uitleggen hoe planten zijn aangepast aan hun leefomgeving.

Huidmondjes

• Planten moeten water en koolstofdioxide opnemen en in het licht staan om te overleven.
• Planten nemen koolstofdioxide op via huidmondjes.
• Dat zijn kleine openingen in de opperhuid van de bladeren.
• Via de huidmondjes geven ze ook zuurstof en wat af.
• De meeste huidmondjes zitten aan de onderkant van de bladeren.

Bladeren in een droge omgeving

In een droge omgeving, kan een plant gemakkelijk uitdrogen.

Planten in een droge omgeving hebben daarom aanpassing aan hun bladeren:

• Een klein oppervlak
• Een dik waslaagje (een waterdichte, vetachtige stof)
• Weinig huidmondjes, die vaker dieper in het blad liggen
• Beharing

Al deze aanpassingen gaan verdamping van water tegen.

Water opslaan en opnemen

In een woestijn regent het soms maanden niet. Daarom moeten planten in de woestijn water opslaan:

• Vetplanten slaan water op in kleine dikke bladeren.
• Cactussen slaan het water op in de stengel.

Sommige cactussen hebben een breed uitgegroeid wortelstelsel. Daardoor kunnen ze heel snel heel veel water opnemen als het een keer regent.

Andere cactussen hebben heel lange wortels die diep in de bodem gaan en bij diepere waterlagen komen.

Bomen in de winter

• In de winter is het water in de grond bevroren of regent het lange tijd niet.
• De bomen kunnen dan minder water opnemen.
• Loofbomen laten daarom in de herfst hun bladeren vallen.
• Naaldbomen hebben naaldvormige bladeren met een dikke waslaag. Daaruit verdampt weinig water, zij verliezen hun bladeren in de winter niet.

Bladeren in een vochtige omgeving

Planten in een vochtige omgeving hebben ook aanpassingen:

• Veel huidmondjes, dicht aan de oppervlakte.
• Grote, dunne bladeren.
• Een dunne waslaag.

Waterplanten

• Waterplanten leven in het water. De wortels zitten vast in de bodem en de bladeren drijven op het water. De huidmondjes zitten alleen aan de bovenkant van de bladeren.
• Planten die met de wortels in de modder groeien, hebben luchtkanalen in hun stengels. Daardoor kan zuurstof naar de wortels gaan.
• Planten die helemaal onder water leven hebben geen huidmondjes. Zij nemen de stoffen op met de bladeren.

Aanpassingen aan het licht

• Planten die het best groeien bij veel licht zijn zonplanten.
• Deze komen vooral voor op plekken waar geen schaduw is, bijvoorbeeld een open veld.
• Schaduwplanten groeien het best bij weinig licht. 
• Deze komen op plekken voor waar veel schaduw is, bijvoorbeeld in een bos.
• Schaduwplanten hebben vaak grote, dunne bladeren. Daarmee kunnen ze veel licht opvangen.

Klimplanten

• Klimplanten houden zich met hechtwortels vast aan muren en andere planten, hieruit kunnen ze ook voedingstoffen opnemen.
• Klimplanten groeien snel. Hoe hoger ze komen, hoe meer licht ze kunnen opvangen.
• Sommige klimplanten hebben geen hechtwortels, maar houden zich vast met ranken.

Begrippen 6.6

• Huidmondje
• Klimplant
• Luchtkanaal
• Schaduwplant
• Waslaagje
• Waterplant
• Zonplant

Ik kan nu

• Je kunt uitleggen hoe planten zijn aangepast aan hun leefomgeving.

Aan het werk!

KB: Maken opdrachten 6.6: 1, 2, 4, 5, 6 en 7

BB: Maken opdrachten 5.5: 1 t/m 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.