ET11 - Swaab en Dreyfus

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

ET11 - Swaab en Dreyfus

Aan de slag

Vandaag

• Terugblik: hoe wetenschap en techniek onze ervaring en taal beïnvloeden
• Wij zijn ons brein en ons brein is een computer
• Maar is dat zo..?

Aan de slag

Terugblik

Lees WMM 4.2

Geef

      - een voorbeeld van een metafoor en het menselijk lichaam

      - mensbeeld

van de volgende vier technologische en wetenschappelijke theorieën

1. wetenschappelijke revolutie (16e/17e eeuw)?Verlichting
2. Industriële revolutie
3. Opkomst communicatietechniek
4. Opkomst computer- en informatietijdperk

Aan de slag

Terugblik

Metaforen sturen onderzoeksvragen

• Mens als machine die causaal verklaard kan worden
  > welke rol speelt de jeugd bij het ontstaan van crimineel gedrag?
• Mens als stoommachine
  > hoe kun je de druk het best ontladen in situaties van stress? 
• Brein als telefooncentrale
  > wat is de rol van het brein in de verbinding tussen zintuigen en spieren?
• brein als computer
  > welke processen leiden tot creativiteit? / hoe sla je informatie het beste op? / Is kunstmatige intelligentie intelligent?

Aan de slag

Terugblik

Metaforen sturen onderzoeksvragen

• Mens als machine die causaal verklaard kan worden
  > welke rol speelt een de jeugd bij het ontstaan van crimineel gedrag?
• Mens als stoommachine
  > hoe kun je de druk het best ontladen in situaties van stress? 
• Brein als telefooncentrale
  > wat is de rol van het brein in de verbinding tussen zintuigen en spieren?
• brein als computer
  > welke processen leiden tot creativiteit? / hoe sla je informatie het beste op? / Is kunstmatige intelligentie intelligent?

H5 (Swaab Dreyfus)

Kwestie 2
Hoe veranderen techniek en wetenschap ons mensbeeld?

Via taal: metaforen en ervaringen beïnvloeden elkaar wederzijds.

 

Wij denken niet alleen met ons brein, maar ook met ons lichaam in een omgeving.

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer.

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer.

Is de mens na te bouwen met AI?

>> voorbeeld OpenAi toevoegen

Aan de slag

ET11 - Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens functionalistische cognitivisten (en met name Swaab) mensen hun brein zijn en dat dat brein als een computer is.

Daarbij kan ik betrekken:

• dat de computermetafoor het functionalistische mensbeeld versterkt;
  
• Veel begrippen... 
  
• een uitleg van het argument van Swaab dat mensen hun brein zijn;
  
• een uitleg van het functionalistische argument dat mensen net als computers informatie verwerken;
  
• een uitleg van het functionalistische argument dat computers het menselijk denkvermogen kunnen simuleren;
  
• een evaluatie van dit functionalistische argument met Dreyfus’ opvatting dat de functies van ons belichaamde denken niet kunnen worden uitgevoerd op de hardware van een computer en de connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.
  
• 
  

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

Metafoor: belicht overeenkomst, maakt het abstracte concreet, het vage helder

Probleem metafoor: het verhult verschillen.

Brein als computermetafoor is alomtegenwoordig, sturend, maar ook verhullend... 

Wat gaat er verloren met manier van denken over de mens?

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

Overeenkomsten:

• verwerkt informatie
• elektrische activiteit 
• netwerk
• informatie terughalen 
• intelligentie?

Verschillen...?

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

• alle ervaringen en gedrag gaan gepaard met hersenactiviteit
  
• stoornissen hersenen zorgen voor stoornis in gedrag, persoonlijkheid, ervaringen
• Dus wij zijn ons brein! 
• breinreductionisme

(2015)

Dick Swaab:

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

> Brein is Central Processing Unit (CPU)

• alle ervaringen en gedrag gaan gepaard met hersenactiviteit
  
• stoornissen hersenen zorgen voor stoornis in gedrag, persoonlijkheid, ervaringen
• Dus wij zijn ons brein! (11.3)
• breinreductionisme

(2015)

Dick Swaab:

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

Functionalisme:

Omschrijving van de mens in termen van functies, los van het materiaal. 

'Wat doet het?' in plaats van 'waar is het van gemaakt?'

Cognitivisme:

Mens/geest/brein verwerkt informatie en bepaalt zo het handelen.

> Net als een computer dus!

Functionalistisch cognitivisme (Swaab): 

• mentale processen werken als computerprocessen

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

Functionalisme:

Omschrijving van de mens in termen van functies, los van het materiaal

'Wat doet het?' in plaats van 'waar is het van gemaakt?'

Cognitivisme:

Mens/geest/brein verwerkt informatie en bepaalt zo het handelen.

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

• Computermetafoor stuurt ons denken over brein
  
• computer als instrument om brein te onderzoeken (hersenscans enz.)

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

• Computermetafoor stuurt ons denken over brein 
• computer als instrument om brein te onderzoeken (hersenscans enz.)

Computer als metafoor input voor onderzoek en instrument bij het onderzoeken > 

versterking van het functionalistische mensbeeld(ET11.1)

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

Computer als metafoor input voor onderzoek en instrument bij het onderzoeken >

versterking van het functionalistische mensbeeld (ET11.1)

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

Aan de slag

Lees 5.1 

Vul de begrippen in op je begrippenlijst

"Alle mentale processen worden opgevat als een symboolmanipulatie van input tot output, die je in theorie met een mathematische set regels of instructies (algoritme) zou kunnen beschrijven. Via de zintuigen komt informatie binnen (input) en daar maken wij als het ware een plaatje van in ons hoofd: een mentale representatie. Die representatie haalt aspecten uit de werkelijkheid naar voren die voor ons relevant zijn. Onze geest (mind) kan deze representatie bewerken en op basis daarvan bepaald gedrag (output) in gang zetten."

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

Denken is informatieverwerking

(Swaab en functionalisten)

Opdracht

Maak een schema van het bovenstaande beschreven proces.

maak en schema en vergelijk met elkaar. 

• Zintuiglijke waarneming/stimuli = input
• brein: symboolmanipulatie

• Handelen, gedrag = output

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

Denken is informatieverwerking

(Swaab en functionalisten)

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

+

Symboolmanipulatie

mentale representaties

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

"Dit kunnen computers ook!"

(symboolsysteem-hypothese) (11.4)

= nadenken

Functionalisten:

Een voorbeeld..

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

"Dit kunnen computers ook!"

(symboolsysteem-hypothese)

= nadenken

Functionalisten:

Dus: kunstmatige intelligentie kan menselijke intelligentie evenaren (11.5)

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

"KI kan menselijke intelligentie evenaren"

Is dat zo...? Waar staan we nu?

Wat is intelligentie? 

Is de betekenis van intelligentie anders geworden doordat we wat een computer doet zijn gaan zien als intelligent?

Is ChatGPT intelligent? Wat is het verschil met wat ChatGPT doet en hoe wij spreken?

Aan de slag

ET11 - Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens functionalistische cognitivisten (en met name Swaab) mensen hun brein zijn en dat dat brein als een computer is.

Daarbij kan ik betrekken:

• dat de computermetafoor het functionalistische mensbeeld versterkt;
  
• Veel begrippen... 
  
• een uitleg van het argument van Swaab dat mensen hun brein zijn;
  
• een uitleg van het functionalistische argument dat mensen net als computers informatie verwerken;
  
• een uitleg van het functionalistische argument dat computers het menselijk denkvermogen kunnen simuleren;
  
• een evaluatie van dit functionalistische argument met Dreyfus’ opvatting dat de functies van ons belichaamde denken niet kunnen worden uitgevoerd op de hardware van een computer en de connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.
  
• 
  

De functies van ons belichaamde denken kunnen niet worden uitgevoerd op de hardware van een computer

 

Hubert Dreyfus: 

Er zijn dingend die een computer niet kan en een mens wel. Een mens is meer dan zijn brein.

(1929-2017)

De functies van ons belichaamde denken kunnen niet worden uitgevoerd op de hardware van een computer

 

Argumentatie:

• computers kunnen taken uitvoeren die regelgeleid en voorspelbaar zijn
• vaardigheden en ervaringskennis kun je niet regelgeleid en voorspelbaar beschrijven
• Dus: computers kunnen geen vaardigheden leren

Stel je iemand moet leren fietsen, maar alleen via tekst instructie mag geven!

De functies van ons belichaamde denken kunnen niet worden uitgevoerd op de hardware van een computer

 

Argumentatie:

• computers kunnen geen vaardigheden leren
• + denken/spreken/waarnemen is gebaseerd op (lichamelijke) ervaringen die verwachtingen scheppen, geen symboolmanipulatie
• Verwachtingen geven betekenis aan waarneming: 

De functies van ons belichaamde denken kunnen niet worden uitgevoerd op de hardware van een computer

 

Argumentatie:

• computers kunnen geen vaardigheden leren
• + denken/spreken/waarnemen is gebaseerd op (lichamelijke) ervaringen die verwachtingen scheppen, geen symboolmanipulatie
• Verwachtingen geven betekenis aan waarneming
• Dus: functies van ons belichaamde denken kunnen niet worden uitgevoerd op de hardware van een computer (11.6)

De functies van ons belichaamde denken kunnen niet worden uitgevoerd op de hardware van een computer

 

"Computers kunnen geen vaardigheden leren"

Waar staan we nu?

Er zijn voetballende robots, filmschrijvende programma's

En dit

AI-gegeneerde afbeelding

Waarin verschilt een rpbot die voetbalt, kunst maakt of tekst schrijft van een mens die dat doet? Wat zou Dreyfus zeggen?

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer

 

Aan de slag

Lees 5.1

Werk ET 11.1 en 11.3 uit

Lees 5.2

Werk ET 11.4 en 11.5 uit

Vul de begrippen in op je begrippenlijst

Aan de slag

Vandaag

• terugblik: argument Dreyfus
• connectionisme en processimulatie
• 3 van 4E-cognitisten: embodied, embedded, extended

Aan de slag

ET11 - Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens functionalistische cognitivisten (en met name Swaab) mensen hun brein zijn en dat dat brein als een computer is.

Daarbij kan ik betrekken:

• dat de computermetafoor het functionalistische mensbeeld versterkt;
  
• Veel begrippen... 
  
• een uitleg van het argument van Swaab dat mensen hun brein zijn;
  
• een uitleg van het functionalistische argument dat mensen net als computers informatie verwerken;
  
• een uitleg van het functionalistische argument dat computers het menselijk denkvermogen kunnen simuleren;
  
• een evaluatie van dit functionalistische argument met Dreyfus’ opvatting dat de functies van ons belichaamde denken niet kunnen worden uitgevoerd op de hardware van een computer en de connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.
  
• 
  

Aan de slag

ET11 - Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens functionalistische cognitivisten (en met name Swaab) mensen hun brein zijn en dat dat brein als een computer is.

Daarbij kan ik betrekken:

• dat de computermetafoor het functionalistische mensbeeld versterkt;
  
• Veel begrippen... 
  
• een uitleg van het argument van Swaab dat mensen hun brein zijn;
  
• een uitleg van het functionalistische argument dat mensen net als computers informatie verwerken;
  
• een uitleg van het functionalistische argument dat computers het menselijk denkvermogen kunnen simuleren;
  
• een evaluatie van dit functionalistische argument met Dreyfus’ opvatting dat de functies van ons belichaamde denken niet kunnen worden uitgevoerd op de hardware van een computer en de connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.
  
• 
  

De connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.

 

Productsimulatie:  KI bootst een bepaald product na van het denken (expertsystemen zoals schaakcomputers enz.)

De connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.

 

Productsimulatie:  KI bootst een bepaald product na van het denken (schaakcomputers enz.) en volgt vaste regels.

Processimulatie: KI bootst het proces na van menselijk denken

• Neurale netwerken: nabootsen van neuronen in het brein
• Connectionisme: door interactie tussen neuronen na te bootsen in een computer kun je KI ontwikkelen

De connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.

 

Cognitivisme

Connectionisme

versterking verbindingen

De connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.

 

Productsimulatie:  ki bootst een bepaald product na van het denken (schaakcomputers enz.)

Processimulatie: ki bootst het proces na van menselijk denken

• Neurale netwerken: nabootsen van neuronen in het brein
• Connectionisme: door interactie tussen neuronen na te bootsen in een computer kun KI ontwikkelen

> Dreyfus argument werkt tegen productsimulatie, maar werkt het ook tegen processimulatie? 

De connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.

 

Food or a dog?

De connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.

 

Weerlegging argument Dreyfus: 

Zelflerend neuraal netwerk kan denkvermogen (leren van vaardigheden) wél simuleren! 

De connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.

 

Weerlegging argument Dreyfus: 

Zelflerend neuraal netwerk kan denkvermogen wél simuleren! 

Maar...is het voetballen, 'praten' of herkennen hetzelfde als bij een mens?

Aan de slag

ET11 - Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens functionalistische cognitivisten (en met name Swaab) mensen hun brein zijn en dat dat brein als een computer is.

> Kritiek op functionalisme (dus ook op connectionisme): als het brein een informatieverwerker is, hoe ontstaat daaruit bewustzijn? (Chinese room-argument) 

Wij zijn ons brein en ons brein is als een computer.

Is de mens na te bouwen met AI? 

Aan de slag

ET11 - Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens functionalistische cognitivisten (en met name Swaab) mensen hun brein zijn en dat dat brein als een computer is.

Daarbij kan ik betrekken:

• dat de computermetafoor het functionalistische mensbeeld versterkt;
  
• Veel begrippen... 
  
• een uitleg van het argument van Swaab dat mensen hun brein zijn;
  
• een uitleg van het functionalistische argument dat mensen net als computers informatie verwerken;
  
• een uitleg van het functionalistische argument dat computers het menselijk denkvermogen kunnen simuleren;
  
• een evaluatie van dit functionalistische argument met Dreyfus’ opvatting dat de functies van ons belichaamde denken niet kunnen worden uitgevoerd op de hardware van een computer en de connectionistische opvatting dat een neuraal netwerk het denkvermogen wel kan simuleren.
  
•