les 2 - 4 havo - periode 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Als de timer is afgelopen heb je...

• Leer- en opdrachtenboek op tafel
• Telefoon in je tas of telefoontas

Leg je telefoon weg (diep in je tas / telefoontas)

Startopdracht: teken je werelddeel!

• Wat?  Maken in tweetallen: teken je werelddeel
• Klaar? Doornemen boek H2

Opdracht: Teken je werelddeel

Doel: nauwkeurige beschrijving werelddeel klimaat en landschap

Eisen: aanwezige klimaten (2 of meer), natuurlijke zones (plantengroei), de bevolking, breedteligging, hoogteligging (bijv. bergen), legenda, titel.

  

Hoe: tweetallen. 12 minuten

Patronen verklaren: voor verschillende klimaten

klimaatfactoren bepalen welk klimaat overheerst in een gebied

Studiewijzer

Periode 2 =

H1: paragraaf 2.1 t/m 2.9

https://classroom.google.com/u/0/h

Herhalingsvragen

1. Leg het verschil uit het weer en het klimaat.
2. Wanneer spreken we van klimaatverandering?
3. Welke vijf klimaatfactoren bepalen het klimaat?

Er zijn 5 klimaatfactoren die klimaat het bepalen

1. De geografische breedteligging
2. Land-zeeverdeling (ligging t.o.v water, zeeën en oceanen)
3. Hoogteligging
4.  Ligging van gebergten (richting van bergruggen)
5. Invloed van wind-en zeestromen

geografische breedteligging

Algemene regel:
Hoe verder van de evenaar hoe kouder het is.

Dit komt doordat:
1. Zonnestralen warmteverliezen naarmate ze langer onderweg zijn.
2. De zonnestralen op hogere breedte een groter oppervlak moeten verwarmen.

Land-zeeverdeling

van invloed op neerslag en temperatuur

Algemene regel:
Wind van zee brengt meer neerslag met zich mee dan wind over land.

Verder van zee zijn de temperatuurverschillen tussen zomer en winter groter dan bij zee.

Hoogteligging

Algemene regel: Hoe hoger hoe kouder.

Per 1000 meter stijging daalt de temperatuur 6 graden.

(per 100 meter stijging 0,6 graden)

Ligging van gebergte

Algemene regel:
Wind van zee neemt waterdamp mee, bij het gebergte stijgt de lucht, koelt af, waterdamp condenseert en dat geeft neerslag.

De invloed van zeeën en oceanen

Algemene regels: 

1. Hoe verder van zee, hoe minder neerslag er valt.
2. Wind van zee heeft in de winter een verwarmend effect op het land en in de zomer een verkoelend effect.

3. Warme zeestromen kennen meer verdamping en hebben een verwarmend effect. Koude zeestroom heeft minder verdamping en een verkoelend effect.

Huiswerk bespreken: 

Introductie: opdr. 1 t/m 6

Programma:

1. Wereldwijde luchtstromen

2. Zeestromen en klimaatgebieden

3. Landschapszones

4. Mens en landschap

5. Klimaat en landschap

6. Aardbevingen en vulkanen

7. Mens en natuur

H2. Aarde: Klimaat en landschap

H2 Klimaat en landschap

§2.1

• Wet van Buys Ballot: waarom waait wind op aarde niet direct van een hoge luchtdruk gebied naar een lage druk gebied?

• Waarom waait de wind bij ons in Nederland voornamelijk uit het zuidwesten?

Theorie §2.1

Samenhang: wereldwijde luchtstromen (luchtcirculatie)

§ 2.1 Wereldwijde luchtstromen

Waarom worden klimaatgebieden bepaald door windsystemen?

 

Verschil in temperatuur veroorzaakt mondiale atmosferische luchtcirculaties.

Maar wat zijn atmosferische luchtcirculaties?

Algemeen systeem van luchtstromen op aarde met bijbehorende lage- en hogedrukgebieden

0

 

Waardoor ontstaan hoge- en lagedrukgebieden?

Hoge- en Lagedrukgebieden

Door verschillen in temperatuur

Verschil in breedteligging geeft verschil in temperatuur

Waarom?

Oorzaken:

- invalshoek zon neemt af van evenaar naar de pool

- scheve stand aardas; groter verschil daglengte richting pool

Neem over:

Vul in:

1. Hoge en Lage drukgebieden
2. Luchtstromen tussen deze gebieden (zonder corioliseffect)

Wet van Buijs Ballot:

1. H -> L

Goed?

Pas aan:

Wet van Buijs Ballot:

2. De wind heeft een afwijking met de wind in de rug.

NH: rechts

ZH: links

0

Windrichtingen op aarde

Wind stroomt van H -> L

Let op: de aarde draait om zijn eigen as

Gevolg: wind heeft een afwijking!

Wet van Buys Ballot:

Noordelijk Halfrond: wind draait naar rechts

Zuidelijk Halfrond: wind draait naar links

Op de kaart zie je de grote windsystemen op aarde. Door de Wet van Buys Ballot krijgt wind een afwijking. 

NH: afwijking naar rechts

ZH: afwijking naar links

Let op: ALTIJD KIJKEN MET DE WIND IN JE RUG!

 Aantekening § 2.1 Wereldwijde luchtstromen

• Atmosferische luchtcirculaties (wereldwijde luchtstromen)

• Verschil in temperatuur naar geografische breedte (breedteligging) veroorzaakt atmosferische luchtcirculaties
• Ontstaanswijze:                                                                                                                                                          Lucht wordt rondgepompt door verwarming. Opgewarmde lucht zet uit --> per volume eenheid minder luchtdeeltjes en dus lichter. Hierdoor stijgt de lucht op. 

     Voorbeeld: heteluchtballon> de verwarmde lucht in de ballon zorgt ervoor dat de ballon op           stijgt. 

 Aantekening § 2.1 Wereldwijde luchtstromen

• Vervolg ontstaanswijze:
• warme lucht stijgt, koude lucht daalt. Door stroming van gebied met hoge druk naar gebied met lage druk ontstaat luchtcirculatie (windsysteem) met een afwijkende windrichting door het coriolus effect / Wet van Buys Ballot.

• Coriolus / Wet van Buys Ballot:
• Wind heeft een afwijking op noordelijk halfrond naar rechts, zuidelijk halfrond naar links. Oorzaak: draaiing van de aarde. 

5 min pauze 

Aan de slag: individueel uitwerken (Zs). Oortjes mogen.

1. Maak  H2.1 Opdr. 1,3,4,5.

2. Klaar? Doornemen H2.

Reflecteren op de les

Exit-ticket: schrijf 2 dingen op die je door deze les vandaag hebt geleerd

Pak je leerdoel!