32 tekst deel 2

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

32 tekst deel 2

Tekst 32 vanaf r. 19

• Je kijkt zelf tekst 32 vanaf r. 19 na
• Je hebt dus je streeptekst en vertaling bij de hand en verbetert waar dat nodig is!
• Wees nauwkeurig, je moet de vragen (over de gemarkeerde stukken streeptekst) kunnen beantwoorden (zulke vragen ook op toets)
• Vraag tijdens het 4e uur wat niet duidelijk is!

Eerst nog een vraagje over r. 16 MINUS: dit is een

hulp

Het legt iets uit over het bvn "fortes" in r. 16, dus dan is het een bijwoord (legt iets uit over een werkwoord of een bijvoeglijk naamwoord). MINUS is de onz. vorm van de comparativus MINOR (van PARVUS)

1. bijvoeglijk naamwoord
2. bijwoord

En een vraagje over r. 17 PLUS: welk geslacht, getal en naamval heeft dit woord?

hulp

PLUS congrueert met TEMPUS (r. 18), net als BREVISSIMUM: MEER (tijd) dan ZEER KORTE tijd. TEMPUS, TEMPORA staat in de woordenlijst, dus onzijdig woord van groep 3 (NOMEN).

1. M, ev, nom
2. M, ev, acc
3. O, ev, nom
4. O, ev, acc

r. 19-22

[19] Met boze ogen keek de kleine Alexander intussen naar zijn vader en zei: ‘O vader, uw soldaten

zullen nooit opgewassen zijn tegen het wonderlijke paard, maar door mij zal Bucephalus gemakkelijk

getemd worden!’ 

IRATIS OCULIS r. 19

hulp

Het is een bijw. bepaling, want het legt uit WAARMEE Alexander KEEK, dus legt iets uit over het werkwoord (extra informatie > BWB). In het Latijn staat een losse BWB in de ablativus (in het Grieks staat die WEL in de dativus).

1. staat in de dativus, want het is een dativus- object
2. staat in de ablativus, want het is een bijwoordelijke bepaling
3. staat in de dativus, want het is een bijwoordelijke bepaling

EQUO MIRO r. 20

hulp

par, par- (bvn volgens groep 3 (ingens, ingent-)) gaat altijd met de dativus (dus waaraan je gelijk bent, of waartegen je opgewassen bent staat in de dativus)

1. staat in de dativus, want het is aanvulling bij PAR (r. 21)
2. staat in de dativus, want het is meewerkend voorwerp

r. 22-25

[22] Toen lachten koning Philippus en alle soldaten de roekeloze jongen inderdaad uit.

[23] Maar Alexander rende meteen op het paard af en begon lieve woorden te fluisteren. 

VERBA DULCIA r. 24

hulp

acc mv O, want het is lijdend voorwerp in de zin (wat begon hij te fluisteren?). Het komt van VERBUM (net als DONUM > onzijdig groep 2 en -a is altijd de uitgang van onz mv NOM en ACC)

1. nom ev V
2. abl ev V
3. nom mv O
4. acc mv O

r. 25-27

[25] Bovendien haalde hij de teugels aan en draaide het hoofd van het paard naar de zon: want hij had begrepen dat het paard bang was voor zijn eigen schaduw! 

EQUI CAPUT r. 26

hulp

equi = gen (van equus, gr 2), want je vertaalt ook: "van het paard" (gen is hier dus bijV bepaling). caput = acc (onz ev van het woord CAPUT, CAPITA). Caput is hier LV (wat draaide ALexander naar de zon?)

1. equi = nom en caput = nom
2. equi = gen en caput = gen
3. equi = gen en caput = nom
4. equi = gen en caput = acc

wat is waar over de ACI in r. 26-27?
(SUBJECT = Ond. / OBJECT = LV)

hulp

Na intellexerat volgt een ACI ("hij begreep DAT"). WIe is het onderwerp bij TIMERE (bang zijn?): het paard, dus EQUUM is onderwerps-acc. SUAM kan alleen congrueren met UMBRAM (acc ev V) en is samen met UMBRAM het LV bij TIMERE (waarvoor is hij bang).

1. equum = objects-acc en suam umbram = subjects-acc
2. equum = subjects-acc en suam umbram = objects-acc
3. equum suam = subjects-acc en umbram = objects-acc
4. equum suam umbram = objects-acc

r. 27-30

[27] Gemakkelijk besteeg Alexander het paard en spoedig 

ging hij stapvoets voort! Met grote vreugde beloofde zijn vader: ‘O zoon, ik zal [30] je dat bijzondere paard graag geven.  

FACILE r. 27

hulp

facile kan NOOIT abl ev zijn. Van de "fortis"- bvn (groep 3) is de abl ev altijd (net als de dativus ev) -i. facile kan wel nom en acc ev O zijn. MAAR: facile is ook de bijwoordelijke vorm. Dat is een uitzondering!! normaal eindigt het bijwoord van fortis op -(i)ter

1. abl ev M
2. acc ev O
3. bijwoord
4. nom ev O

DABO r. 30

hulp

van het werkwoord DARE. stam DA- . B is kenletter futurum (a- en e- stammen) en O is de uitgang van de eerste persoon actief.

1. 1e ev ind fut act
2. 1e ev ind impf act
3. 1e ev ind praes act
4. 1e ev ind fut pass

r. 30-32

[30] Samen met jouw Bucephalus zul je Macedonia achter je laten en zul je

geschiktere koninkrijken zoeken. Want ons vaderland zal voor jou veel te klein zijn!’ 

RELINQUES r. 31

hulp

relinquere is een MK-stam (korte -e). Dus RELINQU- is de praes stam en dan kan het al nooit FUT EX zijn (van de PF-stam). E is het futurum-kenmerk. -S uitgang.

1. is praes
2. is fut
3. is fut ex
4. is passief

APTIORA r. 31

hulp

apTIORa is een comparativus. Het congrueert met regna (acc mv onzijdig van REGNUM (onz gr 2), wat hier het LV is (wat zul jij zoeken) en dus in de acc staat.

1. is abl en comparativus
2. is abl en superlativus
3. is nom en stellende trap
4. is nom en comparativus

MINOR r. 32
Hoe kun je de comparativus ook al weer vertalen?

hulp

Moet je gewoon weer even leren: kleiner, kleinst (van 2), te klein of nogal klein. Hier past "te klein" het best!

1. klein, kleiner of zeer klein
2. kleiner, kleinst (van 2), te klein en zeer klein
3. kleiner, kleinst (van 2), te klein of nogal klein
4. kleiner, te klein, nogal klein of zeer klein

Deze vraag heb ik nog over tekst 32: (alleen invullen als je een vraag hebt!)

Alexander de Grote 356 - 323

Dit is de reden dat de Macedoniërs bijna alle gevechten wonnen: hun goed getrainde FALANX

De veldtocht van Alexander en hoe het rijk verdeeld werd na zijn dood 

"Reden" voor Alexanders veldtocht

Om deze koloniën te bevrijden van de Perzische overheersing begon Alexander zijn veldtocht. Maar hij reisde veel verder, zoals je op de vorige dia zag! Je ziet op deze kaart wel goed waar de Grieken allemaal invloed hadden (voordat de Romeinen de macht overnamen)

doel?

Kun je raden waarnaar Alexander op zoek was? Het "einde" van de wereld!

Zo zagen de Grieken de wereld!

De opvolgers

Les 33