interpunctie en meer

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

Interpunctie en meer

Stel je vragen en let goed op!

We herhalen de stof nog een keer!

interpunctie 

Betekenisverschil?

• Hij zat op haar schoot en rustte uit.
• Hij zat op haar, schoot en rustte uit.

Wat staat hier?

De meester zei Pietje is een monster

Wat staat hier?

De meester zei: "Pietje is een monster."

Wat staat hier?

"De meester," zei Pietje, "is een monster."

Welke regels ken je al?

Sleep de regel naar het leesteken

Sleepvraag maken -->

tekstvormen

Terug naar de lastige zin-->

dubbele punt

Aanhalingstekens

Komma

puntkomma

om aan te geven dat je het woord en niet de betekenis van het woord bedoelt.

Voor een voegwoord als 'maar', 'omdat', 'want' en 'daarom'.

Voor een opsomming die aangekondigd is

Tussen twee zinnen die bij elkaar horen.

Voor een citaat.

Om aan te geven dat iets gezegd wordt.

komma (,)

Als ik naar school ga pak ik de fiets. 

komma (,)

Als ik naar school ga pak ik de fiets.

Als ik naar school ga, pak ik de fiets.

(1) Tussen twee persoonsvormen

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen 

(2) Tussen delen van een opsomming

We hebben chips, chocola, cola en frisdrank gekocht. 

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

LessonUp is een handig programma, maar het is soms nog wel een beetje zoeken. 

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden

(4) Na een uitroep 

Hé, weet je wel dat we alweer twee maanden thuis zitten?

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

(4) Na een uitroep 

(5) Na een bijstelling 

Meneer Peters, voorzitter van de ouderraad, heeft een grote bijdrage geleverd. 

komma (,)

(1) Tussen twee persoonsvormen

(2) Tussen delen van een opsomming

(3) Voor een aantal voegwoorden (zie boekje)

(4) Na een uitroep

(5) Na een bijstelling 

(6) Na een aantal signaalwoorden aan het begin van de zin (zie boekje) 

Kortom, morgen gaan we op vakantie. 

Echter, we hebben nog geen ticket. 

dubbele punt (:)

De patiënt redt het niet het donorhart invriezen dus

dubbele punt (:)

De patiënt redt het: niet het donorhart invriezen dus!

De patiënt redt het niet: het donorhart invriezen dus!

dubbele punt (:)

1) Voor een toelichting of verklaring

Vingerafdrukken worden als uniek beschouwd: zelfs verschillende vingers van dezelfde hand zijn niet gelijk.

dubbele punt (:)

1) Voor een toelichting of verklaring

2) voor een opsomming

De volgende leerlingen moeten nablijven: Daniël, Demi, Anouk en Annelin.

dubbele punt (:)

1) Voor een toelichting of verklaring

2) voor een opsomming

3) Voor een citaat

De docent meldde: "Maak je huiswerk en stel de juiste vragen, dan hoef je amper te leren voor de toets."

punt komma (;)

Mutsen, sjaals, wanten deze kledingstukken hebben we in de lente niet meer nodig. 

punt komma (;)

(1) Als je iets herhaalt/samenvat wat je al eerder genoemd hebt

Mutsen, sjaals, wanten deze kledingstukken hebben we in de lente niet meer nodig. 

Mutsen, sjaals, wanten; deze kledingstukken hebben we in de lente niet meer nodig. 

punt komma (;)

(1) Als je iets herhaalt/samenvat wat je al eerder genoemd hebt

(2) Tussen twee (hoofd)zinnen die sterk met elkaar samenhangen

Beginnen jullie maar alvast; door het drukke verkeer ben ik wat later. 

samenstelling

hoofdregel 'n' in samenstelling zelfstandig naamwoorden

Als het eerste deel van de samenstelling alleen een meervoud op -en heeft, dan schrijf je dat ook in de samenstelling.

Dus:

beukennootje

fietsenstalling

Samenstellingen

1. vissekom
2. vissenkom

Samenstellingen

1. zonnenbril
2. zonnebril

reus en groot wordt:

1. reuzengroot
2. reuzegroot

reuzegroot omdat het geen 2 zelfstandig naamwoorden zijn die je verbindt

Tussen -s

• Je schrijft een tussen -s als je die hoort.
  

• stationsplein
• personeelsafdeling
• identiteitsbewijs
• lievelingsdier

Tussen S

1. Dorpsstraat
2. Dorpstraat

Verwijswoorden

Kies het juiste verwijswoord:

mannelijk/vrouwelijk? Kijk in het woordenboek.

het-woorden (onzijdig)	het, zijn	dat, dit
de-woorden (mannelijk)	hij, hem, zijn	die, deze
de-woorden (vrouwelijk)	zij/ze, haar	die, deze
meervoud	zij/ze, hen, hun	die, deze

Vul het juiste verwijswoord in.

... bureau is veel te hoog voor mij.

1. Deze
2. Die
3. Dit
4. Dat

'De Playstation is van mijn broer, maar hij gebruikt ... niet meer.'

Vul het juiste verwijswoord in.

1. dit
2. dat
3. deze
4. die

Vul het juiste verwijswoord in:

... recept is van mijn oma.

1. Dit
2. Deze

Vul het juiste verwijswoord in:
Het shirt...... ik draag.

1. deze,
2. die
3. dit
4. dat

Vul het juiste verwijswoord in:

Het is ...... keuze.

1. hun
2. hen

Verwijswoorden

Als je twijfelt tussen wie en waarmee

• met wie verwijst naar een persoon
• waarmee verwijst naar een dier of een ding

Dat is de vriendin met wie ik altijd bel.

Daar is de klasgenoot met wie ik een opdracht samen deed.

Daar ligt het schip waarmee we naar Newcastle varen.

Dat is de hond waarmee ze gaat lopen. 

Vul het juiste verwijswoord in.
Mijn neef .... ik altijd train, is geblesseerd.

1. waarmee
2. over wie
3. met wie
4. waarover

Truc tegenwoordige tijd:

Vul in plaats van het werkwoord dat je moet invullen, het woord "smurfen" of "lopen" in.

 ik vind

jij vindt

ik loop

jij loopt/ Loop jij?

U (laden) | tegenwoordige tijd

1. laad
2. laden
3. laadt
4. ladden

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

1. Hij onthoud
2. Hij onthoudt

Dan nu de verleden tijd

Vul de werkwoordsvorm in de verleden tijd in

Hele werkwoord: rennen

Sander    .......    gisteren erg hard over het schoolplein

Rende

Rendde

Persoonsvorm verleden tijd

1. Vorig jaar verhuisden we naar de Reeshof.
2. Vorig jaar verhuisten we naar de Reeshof.

Wat is de verleden tijd van:
Ik knip mijn haar.

1. Ik knip mijn haar.
2. Ik knipte mijn haar.
3. Ik knipde mijn haar.
4. Ik knipt mijn haar.

Vul de pv in de verleden tijd in.
'Tijdens deze les ... ik iets over de verleden tijd, toch?' (leren)

1. leer
2. leerde
3. leerden
4. verzon