2.5 DNA en de celcyclus

2.4 DNA - besturingssysteem cel
1 / 36
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 36 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

2.4 DNA - besturingssysteem cel

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Maken werkblad

Slide 8 - Slide

Paragraaf 1 Dierenwelzijn
2.5 DNA en de celcyclus

Slide 9 - Slide

Leerdoelen 2.5
  • Je beschrijft de stappen van de celcyclus.
  • Je beschrijft de stappen van de mitose.
  • Je leert hoe ongecontroleerd celgroei ontstaat, en benoemt het verschil tussen tumor en kanker.

Slide 10 - Slide

Celdeling
  • Cellen vermeerderen zich door deling.
  • 1 moedercel splits in 2 dochtercellen.

  • DNA wordt verdeelt.

Slide 11 - Slide

Levenscyclus van een cel
BINAS 76A

Slide 12 - Slide

DNA verdubbeling
BINAS 76A

Slide 13 - Slide

S-fase: replicatie
  • Langs beide DNA-ketens wordt een complement gelegd.
  • Via basenparingsregels van DNA: A => T, C => G
  • Na deze verdubbeling bestaat 1 chromosoom uit 2 chromatiden.

Slide 14 - Slide

S-fase: replicatie

Slide 15 - Slide

Chromosomen
  • Chromosoom = gespiraliseerd DNA molecuul omwonden om eiwitten.
  • Chromatiden = een van beiden identieke helften van een verdubbeld DNA molecuul.
  • Centromeer = bindingsplaats van de 2 identieke chromotiden.

Slide 16 - Slide

M-fase: celdeling
BINAS 76A

Slide 17 - Slide

Mitose - Profase
  • Kernmembraan verdwijnt
  • Chromosomen spiraliseren (opgerold)
     
  • Spoelfiguur ontstaat => Netwerk van eiwitdraden die polen van de cel verbinden met het centromeer van de opgerolde chromosomen

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide

Mitose - Metafase
  • Chromosomen liggen naast elkaar op de equator van de cel.
     
  • Spoelfiguur bij de polen met trekdraden bij de centromeren van elk chromosoom.
     
  • Elk chromosoom is verbonden met beide spoelfiguren.

Slide 20 - Slide

Mitose - Anafase
  • Trekdraden trekken de chromatiden uit elkaar.
     
  • De chromosomen zijn nu weer 'normaal'.

Slide 21 - Slide

Mitose - Telofase
  • Chromatiden ontrollen zich tot chromosomen. 46 in elke dochtercel.
     
  • Nieuw kernmembraan ontstaat
     
  • Spoelfiguren verdwijnen


Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

0

Slide 24 - Video

In welk deel van de celcyclus vind DNA replicatie plaats?
A
G1 fase
B
G2 fase
C
S fase
D
M fase

Slide 25 - Quiz

Hoe noemen we de delen van een chromosoom die zich verdubbeld heeft, maar waarvan de verdubbelde delen nog aan elkaar vast zitten?

Slide 26 - Open question


Wat gebeurt er in de G1/G2 fasen?
A
Celdeling
B
Celgroei
C
DNA-replicatie
D
Rust

Slide 27 - Quiz

Zet de fasen van de mitose in de juiste volgorde:
1
2
3
4
5
6
7
8

Slide 28 - Drag question

Controlepunten
  • Tijdens de celcyclus zijn er controles om te zien of alle processen goed verlopen.

  • G1-fase (P53)
  • G2-fase
  • M-fase

Slide 29 - Slide

Controle celdeling
  • Tumor Suppresor gen = gen dat als schakelaar genen van celdeling uit kan zetten om ongecontroleerde deling te voorkomen
  • P53 = Tumor suppresor gen dat codeert voor het eiwit dat in de G1 fase controle uitvoert
  • Apoptose = gecontroleerde zelfmoord van een cel

Slide 30 - Slide

Van tumor tot kanker
  • Tumor = een gezwel van cellen die ongecontroleerd delen. Celcyclus wordt niet meer goed gereguleerd.
  • Kanker = een kwaadaardige tumor die zich door het lichaam verspreidt (metastaseren).
  • Goedaardige tumor => tumor ingesloten door bindweefsel.

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Video

Kanker- behandelingen
  • Chirurgie: verwijderen van de tumor
  • Bestraling: vernietigen van de tumor door radioactieve straling
  • Chemotherapie: cytostatica (geneesmiddel dat de celdeling remt) voorkomen celdeling, ook van tumorcellen. Bijwerkingen, tast ook gezonde cellen aan.
  • Immunotherapie: stimulering van het afweersysteem om zelf tumorcellen op te ruimen.


Slide 33 - Slide

Huiswerk
  • 2.5 DNA en celcyclus
  • Vraag 67 t/m 78.

  • Maken oefenvragen celcyclus en mitose

Slide 34 - Slide

Slide 35 - Video

Slide 36 - Video