5.1 Fossiele brandstoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5: brandstoffen en kunststoffen 

5.1. Fossiele brandstoffen 

5.2. Koolstofverbindingen 

5.3. Brandstoffen en milieu 

5.4. Kunststoffen 

Deze week

• alle stof van 5.1 bij langs 

Deze les 

• Leerdoelen 5.1 bij langs 
• Aan de slag met de opgaven 

Leerdoelen 

1. Je kunt uitleggen wat fossiele brandstoffen zijn en hoe ze zijn ontstaan.
2. Je kunt uitleggen hoe gefractioneerde destillatie van aardolie werkt.
3. Je kunt beschrijven wat het kraakproces inhoudt en waarvoor het gebruikt wordt.

1. Je kunt uitleggen wat fossiele brandstoffen zijn en hoe ze zijn ontstaan.

Wat zijn fossiele brandstoffen? Een filmpje...

Kijkvraag: waarvoor gebruiken we fossiele brandstoffen?

Fossiele brandstoffen 

• Kolen, aardolie en aardgas 
• Miljoenen jaren geleden ontstaan uit plantaardig en dierlijk leven 
• Energiebron 
• Bestaan voornamelijk uit koolstofverbindingen
  
• Organische verbindingen 

Aardgas 

• Bestaat voornamelijk uit methaan (CH₄)
• Verbranding van methaan --> CO2 en H2O
• Steenkool gebruik zorgt nog meer uitstoot van CO₂, daarom vervangen door aardgas

Aardolie

• Bevat meer koolstofatomen (C₅H₁₂ en groter)
• Hoe langer de koolstofketens, hoe stroperiger 
• In aardolie meer dan 1000 soorten koolwaterstoffen
• Verwerkt in raffinaderijen tot                                         brandstoffen

Wat zijn fossiele brandstoffen?

1. brandstoffen waarin veel fossielen zitten
2. gemaakt van levende materie, ook wel bio-brandstoffen genoemd
3. brandstoffen die miljoenen jaren geleden ontstaan zijn
4. brandstoffen die zo hard als fossielen zijn

Is aardolie een organische stof?

1. Nee, aardolie komt uit de grond.
2. Ja, aardolie is gevormd door organismen.

Benzine en diesel

• Ongeveer 42% van aardolie wordt omgezet in benzine
  
• 22% in diesel

Moet nog worden bewerkt, bevat zwavel

Verbranding zwavel --> SO₂

2. Je kunt uitleggen hoe gefractioneerde destillatie van aardolie werkt.

Destillatie is een ...

1. ...scheidingsmethode gebaseerd op kookpunt
2. ...ontledingsreactie gebaseerd op kookpunt
3. ...scheidingsmethode gebaseerd op dichtheid
4. ...ontledingsreactie gebaseerd op dichtheid

Gefractioneerde destillatie

• Aardolie bevat veel verschillende stoffen die van elkaar   gescheiden moeten worden
• Hoe doen we dat?

Welk kookpunt is hoger, die van ethaan (C2H6) of van butaan (C4H10)?

1. Ethaan (C2H6)
2. Butaan (C4H10)

Gefractioneerde destillatie

• Fracties hebben een kooktraject 

• Benzine (C₈H₁₈)
  
• Diesel (C₁₄H₂₉)

Hoe lager het kookpunt, hoe hoger in de fractie.

3. Je kunt beschrijven wat het kraakproces inhoudt en waarvoor het gebruikt wordt.

Kraakproces

• De verhouding tussen stoffen in aardolie is niet precies de verhouding waar vraag naar is (veel auto's, veel benzine).
• Kraken = groter molecuul in kleine stukken breken zodat ze klein genoeg zijn om als benzine gebruikt te worden
• Kan thermisch of katalytisch 

Benzine

Ontleding

Kraken is een:

1. scheiding
2. synthese
3. ontledingsreactie
4. verbranding

Wat nu doen?

• Maak de opgaven bij paragraaf 5.1: 1 t/m 7  
• maandag af, dus gebruik nu goed de tijd!
• Klaar? ga verder met 5.2

Leerdoelen 

1. Je kunt uitleggen wat fossiele brandstoffen zijn en hoe ze zijn ontstaan.
2. Je kunt uitleggen hoe gefractioneerde destillatie van aardolie werkt.
3. Je kunt beschrijven wat het kraakproces inhoudt en waarvoor het gebruikt wordt.