6.5 Heel Holland zakt

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

6.5 Heel Holland zakt

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je uitleggen:

Wat de oorzaken, gevolgen en oplossingen zijn van bodemdaling in het veengebied en in Noordoost-Groningen.

www.klimaateffectatlas.nl

www.klimaateffectatlas.nl

- klik linksboven op droogte

- klik landschapstypen aan

- klik op het rondje rechts , nu 

   krijg je de legenda 

   landschapstypen

- klik recht op bodemdaling 

   2016-2050 

Is er een verband tussen landschapstypen en bodemdaling? 

Licht jullie antwoord toe!

........................................................................................................................................................................................................................................

Toelichting

Ja.

Bodemdaling komt vooral voor in veengebieden, veenkoloniën en klei waaronder IJsselmeerpolders en Rivierenland.

www.klimaateffectatlas.nl

- klik linksboven op droogte

- klik topografie aan

- klik op het middelste vak 

   recht paalrot aan 

Wel verband kunnen jullie ontdekken?

Paalrot komt vooral voor in ..................................................................................................................

Paalrot

Paalrot komt vooral voor in steden in het westen en noorden van Nederland, Laag-Nederland.

www.klimaateffectatlas.nl

- klik linksboven op droogte

- klik topografie aan

- klik in het vak rechts op 

   bodemdaling 2016-20250 

   aan 

Verklaar de sterke bodemdaling in Noordoost-Groningen.

..............................................................................................................................................................................

Antwoord

De bodemdaling wordt veroorzaakt door gaswinning.

Compactie

Nederland ligt hoog in de IJstijd en Scandinavie laag!

nederland ligt hoog in ijstijd

scandinavië ligt laag in ijstijd door druk van landijs

Nederland ligt nu laag en Scandinavie hoog!

Dikke pakket landijs is scandinavië smelt dus gaat omhoog. 

Nederland gaat omlaag

Bodemdaling West- en Noord-Nederland

• Veen- en kleigrond daalt 0,5 tot 1 cm per jaar
• Waarom?
• Inklinking
• Veenoxidatie

Bodemdaling West- en Noord-Nederland

Ingewikkeld probleem want:

• Hoog grondwaterpeil: goed voor de natuur.
• Laag waterpeil: goed voor de landbouw.
  

Oplossing `stad op palen`

• Vroeger hout, nu beton
• Hoe zwaarder de gebouwen hoe dieper de palen.

Bouwen op palen

• verzakkingen, wateroverlast,
  scheuren in muren.
• nieuwe funderingen: te duur
• grondwaterstand verlagen ➡ paalrot
  
• Oplossing: maatwerk

originele stoep 20 cm hoger

hele gebouwen zakken in

En nu aan de slag!

Maak van 6.5 de opdrachten 1 t/m 7

Werk in tweetallen + overleg zachtjes met elkaar!

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je uitleggen:

Wat de oorzaken, gevolgen en oplossingen zijn van bodemdaling in het veengebied en in Noordoost-Groningen.

Wat is geen oorzaak van bodemdaling?

1. Zware gebouwen bouwen.
2. Delfstoffen winnen.
3. Polders leegpompen.
4. Het Wipwap effect.

Hoe noem je het proces van bodemdaling in veenpolders?

1. inwinning
2. inwendig
3. instening
4. inklinking

Waarom zorgt veen voor bodemdaling?

1. Het reageert met zuurstof en krimpt.
2. Alle bovenstaande antwoorden zijn juist.
3. Het water wordt eruit gepompt.
4. Het deukt in.

Wat gebeurt er met huizen op palen als je het grondwater verlaagd?

Is inklinking en compactie hetzelfde? Leg uit!

www.bnnvara.nl

www.npostart.nl