6.5

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Natte voeten

Op sommige plekken in Nederland daalt de bodem.

Grootste daling: veengebieden West- en Noord-Nederland:

1.  inklinking: water uit veen -> zakt in
2. veenoxidatie: kan nu zuurstof bij
   -> verteren plantenresten

Natte voeten

Hoog grondwaterpeil: goed voor de natuur, maar laag waterpeil: goed voor de landbouw.

Klimaatverandering versterkt de bodemdaling:
- warmere, drogere zomers: veen verdroogt en breekt sneller af
- veenoxidatie: meer CO₂-uitstoot.

Oplossing `stad op palen`

• Vroeger hout, nu beton
• Hoe zwaarder de gebouwen hoe dieper de palen.

Op welke grond kan je het beste bouwen?

Zand: grove korrels. Water zakt makkelijk weg door veel ruimte tussen de korrels.

Klei: deeltjes plakken aan elkaar. Houdt water vast. Is heel vruchtbaar.

Löss. Heel fijn zand, daardoor houdt het water iets beter vast = vruchtbaar

Veen: plantenresten die onderwater terecht zijn gekomen. Veen is een spons, houdt heel veel water vast = drassig

B89 Grondsoorten in Nederland

Zinkende stad

Gouda: op veen gebouwd, maar vaak zonder palen. -> verzakkingen, wateroverlast, scheuren in muren

Geen echte oplossing:

1. Nieuwe funderingen te duur
2. Grondwaterstand verlagen -> paalrot
   

Maatwerk lost een deel op. Grootste problemen: tuinen, straten, leidingen

Huiswerk

Paragraaf 6.5
Maken opdrachten 1 t/m 4

Nog meer bodemdaling

Aardgaswinning + bodemdaling: de bodem daalt 10 tot 30 meter tot 2050.

Aardgaswinning + aardbevingen: veel aardbevingen in de gaswinningsgebieden, vooral in het centrum.

Gas in Groningen

3 km diep onder de grond

1. Aardgas is opgesloten in zandsteen.
2. Daarboven ligt een afsluitende laag, een zoutlaag. Het gas kan niet weg = druk in de laag. 
3. Door het boren naar gas verdwijnt die druk langzaam.
4. Bovenliggende lagen drukken dan de zandsteenlaag langzaam in elkaar = compactie. 

Natte voeten

Op sommige plekken in Nederland daalt de bodem.

Grootste daling: veengebieden West- en Noord-Nederland:

1.  inklinking: water uit veen -> zakt in
2. veenoxidatie: kan nu zuurstof bij
   -> verteren plantenresten

Oplossing `stad op palen`

• Vroeger hout, nu beton
• Hoe zwaarder de gebouwen hoe dieper de palen.

Op welke grond kan je het beste bouwen?

Zand: grove korrels. Water zakt makkelijk weg door veel ruimte tussen de korrels.

Klei: deeltjes plakken aan elkaar. Houdt water vast. Is heel vruchtbaar.

Löss. Heel fijn zand, daardoor houdt het water iets beter vast = vruchtbaar

Veen: plantenresten die onderwater terecht zijn gekomen. Veen is een spons, houdt heel veel water vast = drassig

Nog meer bodemdaling

Aardgaswinning + bodemdaling: de bodem daalt 10 tot 30 meter tot 2050.

Aardgaswinning + aardbevingen: veel aardbevingen in de gaswinningsgebieden, vooral in het centrum.

Gas in Groningen

3 km diep onder de grond

1. Aardgas is opgesloten in zandsteen.
2. Daarboven ligt een afsluitende laag, een zoutlaag. Het gas kan niet weg = druk in de laag. 
3. Door het boren naar gas verdwijnt die druk langzaam.
4. Bovenliggende lagen drukken dan de zandsteenlaag langzaam in elkaar = compactie. 

Huiswerk

Paragraaf 6.5
Maken opdrachten 1 t/m 5

Morgen:
SO bespreken + uitleg PO