10.6 Het hormoonstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Zie je hier een bewuste reactie of een reflex?

1. bewuste reactie
2. reflex

Bekijk de afbeelding
Is dit een bewuste reactie
of een reflex?

1. Bewuste reactie
2. Reflex

Je krijgt stof in je oog en begint te knipperen met je oogleden

1. Reflex
2. Bewuste reactie

Zorgt voor impulsgeleiding

Beschermd zenuwen in de rug

Geleid impulsen naar centraal zenuwstelsel

Onbewuste reactie op prikkel

Uitstulping van een zenuwcel

Geleid impulsen naar spier

Bundels van zenuwen in de rug

Reflex

Zenuwen

Uitloper

Gevoelszenuwcel

Bewegingszenuwcel

Ruggenmerg

Wervelkolom

Hoe verloopt de weg van
een reflexboog?

1. Zintuigcellen-Gevoelszenuwcellen-Schakelcellen in de hersenen-Bewegingszenuwcellen-Spier
2. Zintuigcellen-Gevoelszenuwcellen - Schakelcellen in ruggenmerg/stam Bewegingszenuwcellen-Spier
3. Zintuigcellen-Schakelcellen-Gevoelszenuwcellen-Spier

Een reflexboog is de weg die de impulsen afleggen vanaf de prikkeling door zintuigen tot aan de plek van handelen door de spieren. Bij de pupilreflex reageren je ogen op de hoeveelheid licht dat in het oog komt.
Welke weg volgen de impulsen bij de pupilreflex?

1. zintuigcellen in het oog – gevoelszenuw van het oog – hersenstam – bewegingszenuw van het oog – spieren in de iris
2. zintuigcellen in het oog – gevoelszenuw van het oog – hersenstam – schakelcellen – grote hersenen – schakelcellen - ruggenmerg – spieren in de iris
3. zintuigcellen in het oog – bewegingszenuw van het oog – ruggenmerg – schakelcellen – grote hersenen – schakelcellen – ruggenmerg – spieren in de iris
4. zintuigcellen in het oog – gemengde oogzenuwen – hersenstam – schakelcellen – grote hersenen – gemengde oogzenuwen van het oog – spieren in de iris

Abdul loopt graag op blote voeten buiten. Op een ochtend trapt hij in een stukje
glas. In een reflex trekt hij zijn voet weg. Hij voelt de pijn. Zet de zinnen op de juiste volgorde

1

2

3

4

5

6

7

De bewegingszenuwcellen geleiden impulsen naar de spieren.

De impulsen gaan over op schakelcellen.

De impulsen gaan over van de schakelcellen naar de bewegingszenuwcellen.

De impulsen gaan via gevoelszenuwcellen naar het ruggenmerg.

De spieren trekken samen en de voet gaat omhoog

Er gaan impulsen naar de hersenen waardoor bewustwording optreedt. 

Het stappen in het glas veroorzaakt impulsen in zintuigcellen in de voet.

www.bijniernet.nl

Werk de onderstaande ziektebeelden uit in je schrift:

Syndroom van Cushing

Ziekte van Addison

Diabetes Insipidus

de ziekte van Hashimoto

de ziekte van Graves.

In de uitwerking moet terug komen:

Klachten

onderzoeken

medische behandeling

Wat is geen hormoonklier?

1. Baarmoeder
2. Eilandjes van Langerhans
3. Bijnieren
4. Hypofyse

Sleep de juiste namen achter de nummers 

1 =

2 =

3 =

4 =

5 =

Schildkier

Hypofyse

Teelbal(len)

Eilandjes van Langerhans

Bijnieren

Waarom werkt een hormoon alleen op één orgaan terwijl het overal in het bloed is?

1. Alleen bepaalde organen zijn gevoelig voor het hormoon.
2. Omdat hormonen meestal niet ver van de hormoonklier werken.
3. Omdat hormonen niet bij alle organen kunnen komen.

Nr. 2 (bij de keel)
Hormoonklier

1. hypofyse
2. eierstok
3. bijnier
4. schildklier

Welke klier heeft een afvoerbuis?

1. Schildklier
2. Hypofyse
3. Eierstokken
4. Speekselklier

Welke klier kan een hormoonklier zijn?

1. klier 1
2. klier 2
3. geen van beiden
4. allebei

Wat is de overeenkomst tussen het zenuwstelsel en het hormoonstelsel?

1. Het zijn allebei systemen die iets regelen in het lichaam.
2. Ze kunnen allebei prikkels opwekken.
3. Ze zijn allebei net zo snel in het regelen van processen.
4. De werken allebei met elektronische impulsen.

Door welke klier wordt het groeihormoon geproduceerd?

1. Schildklier
2. Bijnieren
3. Alvleesklier
4. Hypofyse

Wat gebeurt er als iemand te veel schildklierhormoon produceert?

1. Iemand krijgt het snel koud.
2. Hij komt aan.
3. Hij valt erg af en wordt rusteloos
4. Iemand wordt snel moe en heeft het snelt te warm.

Wat doet het schildklierhormoon?

1. Stimuleert de verbranding in de cellen
2. Remt de verbranding in cellen
3. Regelt de werking van de hypofyse
4. Stimuleert de eilandjes van Langerhans tot aanmaak insuline

De werking van de schildklier wordt geregeld door een hormoon. Dat hormoon wordt door een hormoonklier bij de hersenen gemaakt.
Geef de naam van deze hormoonklier bij de hersenen.

Als iemand schrikt, gaat zijn hart sneller kloppen.
Door welk hormoon wordt deze reactie veroorzaakt?

1. Adrenaline
2. Glucagon
3. Insuline
4. Schildklierhormoon

Wat wordt er in de eilandjes van Langerhans aangemaakt als je een te hoge suikerspiegel hebt?

1. Glucose
2. Insuline
3. Glycogeen
4. Glucagon

Wat geeft de letter S aan?

Welk hormoon wordt bij een suikerziektepatiënt onvoldoende geproduceerd?

1. Adrenaline
2. Glucagon
3. Insuline
4. Schildklierhormoon

In de afbeelding hiernaast is de bloedsuikerspiegel van een mens in zes perioden weergegeven.

In welke perioden wordt het verloop van de grafiek veroorzaakt door de productie van insuline?

1. Periode 1 en 6
2. Periode 3 en 5
3. Periode 2 en 4

Tijdens het spelen van spannende computergames ontstaat een hormoon. Dit hormoon zorgt ervoor dat je hartslag stijgt en dat je ademhaling versnelt. Ook worden je pupillen groter en krijgt je zweethanden. Het hormoon zet je op scherp: je bent klaar voor actie.

Hoe heet dit hormoon en waar wordt het geproduceerd?

1. adrenaline; het wordt gemaakt in de bijnieren
2. adrenaline; het wordt gemaakt in de hypofyse
3. insuline; het wordt gemaakt in de bijnieren
4. insuline; het wordt gemaakt in de eilandjes van Langerhans