Taalverzorging NuNederlands 2F

Taalverzorging NuNederlands 2F

Examentraining taalverzorging schrijven 2F

Samenhang Je brengt op eenvoudige wijze samenhang aan in jouw tekst. Dit doe je door middel van een eenvoudige opbouw (inleiding-kern-slot) en veelvoorkomende voeg- en verwijswoorden (zoals want, maar, omdat, die, dat, jouw). Je mag nog enkele fouten met deze woordsoorten maken.	Spelling, interpunctie en grammatica Je hebt een redelijke beheersing van de spelling, interpunctie en grammatica. Dit laat je zien door meestal correcte zinconstructies (zinsbouw) toe te passen. Je werkwoordsvormen zijn over het algemeen correct, maar je mag nog fouten maken in weinig voorkomende onregelmatige werkwoorden (zoals raden). Je verbuigt overige woordsoorten (zoals groot/grote) meestal correct. Je beheerst spelling en interpunctie redelijk: spelfouten komen nog voor bij moeilijke spellingsregels, maar tasten het begrip van de tekst niet aan. Je gebruikt de meest gangbare leestekens correct.
Afstemming op doel Je werkt de opdrachten adequaat uit, zodat je jouw schrijfdoel bereikt (informeren, amuseren, activeren, overtuigen).	Woordenschat en woordgebruik Je hebt een redelijk goede woordenschat. Dit laat je zien door te variëren in woordgebruik. Je gebruikt veelvoorkomende voorzetsels (zoals voor, achter, boven, door) vrijwel altijd correct.
Afstemming op publiek Je past je woordgebruik en toon aan het publiek aan.	Leesbaarheid Je gebruikt, indien nodig, een titel / aanhef, witregels en tekstkopjes.

Onderdelen van de beoordeling schrijven 2F

Taalverzorging

Leestekens 

hoofdletters, punt,  uitroepteken, vraagteken, aanhalingsteken

Spelling

meervoud, verkleinwoorden, aan elkaar schrijven van woorden

Werkwoordspelling

tegenwoordige tijd, verleden tijd, voltooid deelwoord, bijvoeglijk naamwoord

Spelling van werkwoorden in de tegenwoordige tijd

In de tegenwoordige tijd zijn er drie regels (vormen) om het werkwoord te spellen. 

1. ik-vorm           stam (= werkwoord - EN)     bijv. VERBRAND

2. ik-vorm+t      stam + T                                       bijv. VERBRANDT

3. hele werkwoord                                                 bijv. VERBRANDEN

Regel 1 enkelvoud

ik-vorm/ stam van het werkwoord

gebruik je :

1. na/voor ‘ik’

2. als ‘jij’ (je) achter het werkwoord staat

3. bij de gebiedende wijs

Het werkwoord heet hier de persoonsvorm

Voorbeeld

ren, loop, fiets, verbrand, koop, 

1. Ik val op jou. Loop ik voor gek? 

2. Vind jij hem leuk? Beantwoord je, val je

3. Kom! Brand je vingers niet!

Wie weet nog een paar voorbeelden? 

regel 2 enkelvoud

ik-vorm + T voor al het andere dat enkelfout is

hij, zij, jij, u, men

de man, de hond, de fiets enz

Voorbeeld

verbrandt, rent, fietst, loopt

Hij valt op jou. Loopt zij voor gek? 

Vindt zij hem leuk? Beantwoordt de man de vragen? Valt de fiets om? 

Wie weet nog een paar voorbeelden? 

Regel 3 meervoud/hele werkwoord

Het hele werkwoord is voor alles wat meervoud is.

wij, zij, jullie, 

de mannen, de honden, de fietsen enz

Voorbeeld

verbranden, rennen, fietsen, lopen

Wij vallen op jou. Lopen zij voor gek? 

Vinden zij hem leuk? Beantwoorden  de mannen de vragen? Vallen de fietsen om? 

Wie weet nog een paar voorbeelden? 

Hoeveel persoonsvormen staan in een zin? 

Een enkelvoudige zin heeft één persoonsvorm. Van twee enkelvoudige zinnen kun je een samengestelde zin maken. Een samengestelde zin heeft dus twee of meer persoonsvormen.

Voorbeeldzinnen (de persoonsvormen zijn onderstreept)

Als het goed is, word je straks teruggebeld.

Max werkt doordeweeks en in het weekend studeert hij voor scheidsrechter.

Deze maand wil Lisa drie keer per week naar de sportschool, maar zij weet niet of ze dat wel volhoudt.

1. (Beantwoorden) jij je mailtjes zodra je ze (ontvangen)?
2. (vinden) u het goed als ik straks even op bezoek (komen)?
3. Hij (vermoeden) dat je haar flink (beledigen) met zo’n opmerking.

Regels werkwoordspelling in de verleden tijd

Het Nederlands heeft sterke en zwakke werkwoorden.

Sterke werkwoorden krijgen in de verleden tijd een klankverandering en je schrijft ze zo kort mogelijk.

Voorbeelden (de persoonsvorm is onderstreept):

Ida kijkt in haar agenda. – Ida keek in haar agenda.

De directie vindt het een goed voorstel. – De directie vond het een goed voorstel.

Schrijf je +te(n) of +de(n)?

1. je kunt vaak horen hoe je het schrijft
2. je kunt kijken naar de laatste letter van de stam (werkwoord - en). die regel heet 't kofschip/ 't fokschaap

Kijk naar de laatste letter van de stam

Is de laatste letter een t x f k s ch of p:         gebruik ik-vorm +te(n).

Is dat niet zo:                                                            gebruik ik-vorm +de(n).

juichde of juichte? 

juichen: ‘ch’ hoort bij ’t ex-fokschaap, dus juichte

blafde of blafte?

blaffen: ‘f’ hoort bij ’t ex-fokschaap, dus blafte

Kijk naar het werkwoord - en

Let op bij werkwoorden met een v of z:

beloofde of beloofte? beloven: ‘v’ hoort niet bij ’t ex-fokschaap, dus beloofde

reisde of reiste? reizen: ‘z’ hoort niet bij ’t ex-fokschaap, dus reisde

In de verleden tijd heeft een persoonsvorm nooit -dt!

1. Mijn vriend (schudden) de antwoorden op die vragen zo uit zijn mouw.
2. Voor het winkelcentrum (bekladden) een jongen een bushokje.
3.Vorige week (kosten) zulke trostomaten maar € 1,95 per kilo.
4. De studenten (hoeven) het examen niet opnieuw te maken.

Spelling van een voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets eerder is geweest of gebeurd. Het eerste werkwoord in de zin is meestal  de persoonsvorm. Het tweede werkwoord is dan het voltooid deelwoord 

Ik heb vanmorgen gezwommen.

Vaak begint een voltooid deelwoord met ‘ge-’, maar dat geldt zeker niet voor alle werkwoorden:

Ze heeft gisteren een leuk verhaal verteld.

Ze had het verhaal zelf bedacht.

Spelling van een voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord kan eindigen op:

1. EN                     Hij heeft de wedstrijd verloren

2. T                        Hij heeft lekker gewerkt. 

3. D                       Zij heeft lekker gevoetbald. 

Maak gebruik van je gehoor door het voltooid deelwoord langer te maken; plak er een E aan. 

gevoetbald - gevoetbalde  ------------  je hoort de D

Of gebruik de regel van 't kofschip  ----- zit de laatste letter van de stam erin dan schrijf je een T

                                                                                     

1. Veel groenten kunnen nog worden (zaaien) in de maand augustus.
2. Voor belastingfraude word je flink (straffen) in Nederland.
3. Dieren in het asiel zijn vaak (verwaarlozen) door hun eigenaren.
4. Bij de klantenservice wordt veel (klagen) over de slechte wifi-verbinding.

1. Bij dit gerecht raad ik de (bakken) aardappeltjes aan.
2. De (afprijzen) televisies staan achterin de zaak.
3. Bij het station werd de (vluchten) tasjesdief uiteindelijk opgepakt.
4. Veel (bezetten) domeinnamen worden toch te koop aangeboden voor een hoge prijs.