Machtige heren, halfvrije boeren

Planning 
Hofstelsel
Verschil hofstelsel en
leenstelsel
3 standen

Aan de slag
1 / 17
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo bLeerjaar 1

This lesson contains 17 slides, with interactive quiz and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Planning 
Hofstelsel
Verschil hofstelsel en
leenstelsel
3 standen

Aan de slag

Slide 1 - Slide

Het Domein
  • In de middeleeuwen was bijna iedereen een boer
  • Boeren werkten op het land, maar dat was vaak niet van hen
  • Dit was vaak van een rijke heer of van een klooster
  • Dit gebied van de heer werd het domein genoemd

Slide 2 - Slide

De horige
  • De boeren op het domein waren geen slaven
  • Maar ze waren ook niet echt vrij
  • Zo mochten ze bijvoorbeeld niet weg zonder toestemming
  • Deze halfvrije boeren noemen we horigen
Komt van het oude woord "ghehorich" wat gehoorzamen betekent. Horigen waren dus gehoorzaam (aan de heer)

Slide 3 - Slide

Waarom horige worden?
  1. De boeren kozen er vaak voor om horige te worden
  2. Dit deden ze omdat het een onveilige en arme tijd was
  3. De heer kon de boeren beschermen
  4. In ruil daarvoor deden ze klusjes voor de heer: herendiensten
Hij had wapens en een burcht (kasteel)

Slide 4 - Slide

Het hofstelsel
  • Het domein werd soms ook wel het hof genoemd
  • De horigen werkten dus op het hof van de heer
  • Daarvoor gaf de heer bescherming op het hof
  • Deze afspraak noemen we het hofstelsel

Slide 5 - Slide

Hofstelsel
Boeren

Slide 6 - Slide

Hofstelsel
Honger
Armoede
Onveilig
Boeren

Slide 7 - Slide

Hofstelsel
Honger
Armoede
Onveilig
Rijke boer
(de heer)
Boeren

Slide 8 - Slide

Hofstelsel
Honger
Armoede
Onveilig
Rijke boer
(de heer)
De heer geeft 
  • Bescherming
  • Landbouwgrond
Boeren

Slide 9 - Slide

Hofstelsel
Honger
Armoede
Onveilig
Edelman
(de heer)
De heer geeft 
  • Bescherming
  • Landbouwgrond
In ruil geeft de boer:
  • Deel van oogst
  • Herendiensten
Horigen

Slide 10 - Slide

De edelen
Eignaars van de grond, bestuurden het land, zorgden voor rechtspraak en voerden oorlog
Huis van de heer
Vaak niet meer dan een iets groter houten huis met een muur. Hierkonden de boeren schuilen bij een aanval.
Ophaalbrug
Kan gesloten worden bij een aanval
Gracht
Extra verdediging tijdens een aanval
Simpele huizen
Binnen de muren voor de belangrijkste mensen
Boomgaard
Ook binnen de muren werd voedsel verbouwd. Alle opbrengst hier was voor de heer
Boer buiten de muur
Er waren twee soorten boeren:
  1. Vrije boeren: bezaten hun eigen grond
  2. Horigen: hadden geen bezit en moesten werken voor de heer
Herendiensten
Horigen werden door de heer beschermd en gevoed, maar daar wilde de heer wel iets voor terug
De heer kon vragen om herendiensten
  • graan malen
  • druiven persen
  • vechten voor de heer
  • graan betalen
  • wegen onderhouden
  • gracht graven
Akker
Ook buiten de muren werd op het land gewerkt. Dit werd gedaan door de horigen.
Weiland
Buiten de muren lagen weilanden voor de dieren

Slide 11 - Slide

Verschillen tussen leenstelsel en hofstelsel
Leenstelsel
Hofstelsel
Afspraak tussen belangrijke edellieden (koning/hertogen)
Afspraak tussen lagere mensen (ridder/geestelijke/boer)
Gaat over een groot gebied (provincies van landen)
Gaat over een klein gebied (een dorp met omgeving)
Bepaalt hoe een gebied bestuurd wordt (politiek)
Bepaalt hoe mensen zichzelf onderhouden en met elkaar omgaan (economie/sociaal)

Slide 12 - Slide

Drie sociale groepen
  • Er ontstonden in de middeleeuwen drie sociale groepen.
  • Geestelijkheid: Zij die bidden.
  • Adel: Zij die strijden.
  • Boeren: Zij die werken.
  • De  geestelijkheid en adel hadden bepaalde privileges (speciale rechten, voorrechten).

Slide 13 - Slide

Heerlijke rechten
Jagen
Rechtspreken
Molenrecht
Hierdoor werden de adel en geestelijkheid steeds machtiger, terwijl de boeren arm bleven. 

Slide 14 - Slide

Drie groepen
  • De maatschappij bestond uit drie standen: geestelijken, edelen en boeren.

  • Geestelijken: bidden en schrijven
  • Edelen: strijden
  • Boeren: werken
Geestelijken
Edelen
Boeren

Slide 15 - Slide

Monniken
Ridders
Boeren

Slide 16 - Drag question

Aan de slag!
Nakijken hw

Maak 

Klaar? 
timer
20:00000

Slide 17 - Slide