1.3 Stoffen zuiveren

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.3 Stoffen zuiveren

Spullen op tafel

Telefoon in het zakkie op tafel

Jas uit en over je stoel

Tas op de grond

Lesprogramma

• Terugblik
• Huiswerk
• Leerdoelen
• Uitleg
• Vragen
• Nabespreken
• Huiswerk

Practicum 1

1. Maak een tabel in je map.
2. Nummer 5 bekerglazen van 100 mL
3. Doe ongeveer 50 mL water in de vijf bekerglazen.
4. Doe een spatelpunt zout in het eerste bekerglas. Roer even tot het zout is opgelost.
5. Noteer of het mengsel helder of troebel is.
6. Onderzoek met twee spijkers, een batterij en een lampje of het mengsel elektriciteit geleidt.
7. Voeg een scheutje rodekoolsap toe.
8. Noteer de kleur van het mengsel.
9. Herhaal stap 4 t/m 8 met suiker, soda, krijt en het onbekende witte poeder.

Lever een foto van je tabel in.

Welke stof of stoffen bevat het witte poeder?

Om welke reden moet je tussendoor steeds de spatel en roerstaf goed schoonmaken?

Leg uit of dit practicum kwalitatief onderzoek is.

Practicum 2

1. Neem de tabel over voor je waarnemingen.
2. Nummer drie reageerbuizen met 1, 2 en 3 en zet ze in een rek. Je krijgt drie buizen met een korreltje jood.Noteer daarop nummer 4, 5 en 6.
   
3. Doe in buis 1, 2 en 3 een spatelpuntje suiker.
   
4. Voeg 2 mL water toe aan buis 1 en 4. Dit is 2 cm hoog. Meng de stoffen door de buis een minuut te ‘kwispelen’. Zet de buizen terug in het rek.
   
5. Noteer je waarnemingen in de tabel.
   
6. Herhaal stap 4 en 5 met 2 mL alcohol in buis 2 en 5.
   
7. Herhaal stap 4 en 5 met 2 mL lampolie in buis 3 en 6.

Lever een foto van je tabel in.

Welk kenmerk heb je gebruikt bij de conclusie of het mengsel een suspensie of een oplossing is?

Beschrijf hoe je met de stoffen van dit practicum kunt aantonen of een kleurloze vloeistof alcohol is.

Beschrijf een manier om aan te tonen of een zeer donkere vloeistof een suspensie of een oplossing is.

Leg uit waarom je voor dit practicum niet meer dan een spatelpunt vaste stof gebruikt.

Leerdoelen

• Je leert 3 scheidingsmethoden kennen:

• Je leert om een rendement te berekenen van een scheiding.

• Adsorberen
  
• Destilleren
• Omkristalliseren

Destilleren

Destilleren

• Scheiden van homogene vloeistofmengsels/oplossingen
• Scheiden op basis van kookpunt
• Voorbeeld: alcohol en water uit wijn
• Destillaat is vloeistof die eerst verdampt.
• Residu blijft achter.

Adsorberen

Adsorberen

• Scheiden van kleine opgeloste stoffen uit oplosmiddel
• Scheiden op basis van aanhechtingsvermogen
• Voorbeeld: kleurstof uit oplossing verwijderen

Let op de spelling:

adsorberen is iets anders dan 

absorberen!

Omkristalliseren

Omkristalliseren

• Scheiden van kleine onzuiverheden (vaste stof) uit vaste stof.
• Scheiden op basis van oplosbaarheid
• Ingedampte stof wordt herhaald opgelost en ingedampt.
• Voorbeeld: medicijn verder zuiveren in laboratorium.

Rendement berekenen

Voorbeeldvraag: Er zit 85 gram  sap in 100 gram Sinaasappels. Wanneer ik 100 gram sinaasappels uitpers, heb ik 75 gram sap. Wat is het rendement?

Oefenvraag rendement

In 100 gram strooizout zit 97 gram keukenzout en 3 gram verontreinigingen. 

Sanne gaat strooizout zuiveren tot keukenzout. Uit 10 gram strooizout haalt ze 7 gram keukenzout. 

Wat is het rendement van de zuivering?