BSR 08/04 2t Grammatica ZD §6 meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Open je boek alvast op blz. 208-209.
Log alvast in op LessonUp
(de code staat  linksonder in beeld).

§6: Meewerkend voorwerp

Voordat we beginnen:

WELKOM 2T

GRAMMATICA

ZINSDELEN

• Je kunt de persoonsvormen in samengestelde zinnen herkennen.
• Je kunt het meewerkend voorwerp in een zin vinden.

Lesdoelen

In deze les gaan we:

• Herhaling paragraaf 2 en 4
• de uitleg behandelen van
  paragraaf 6 (en hierbij aantekeningen maken);
• opdrachten van paragraaf 6: meewerkend voorwerp maken.
• gezamenlijk afronden.

Er volgen nu wat herhalingsvragen

Benoem het *zinsdeel*.

Waar *staat* die nieuwe auto?

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. persoonsvorm, maar tegelijk ook werkwoordelijk gezegde
4. lijdend voorwerp

Benoem het *zinsdeel*.

De winnaar krijgt *een gouden medaille*.

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. persoonsvorm, maar tegelijk ook werkwoordelijk gezegde
4. lijdend voorwerp

Benoem het *zinsdeel*.

We *kunnen* deze week sneeuw en kou *verwachten*.

1. onderwerp
2. persoonsvorm
3. werkwoordelijk gezegde
4. lijdend voorwerp

Tess en Amy hebben gisteren een boomhut gebouwd.

Werkwoordelijk gezegde

Lijdend voorwerp

Onderwerp

Ander zinsdeel

een boomhut

Tess en Amy

gisteren

hebben gebouwd

§4 Samengestelde zinnen

blz. 204-205

Samengestelde zinnen

• In teksten kunnen enkelvoudige en samengestelde zinnen staan. Een enkelvoudige zin heeft één persoonsvorm. Als je twee enkelvoudige zinnen aan elkaar plakt, krijg je een samengestelde zin. Een samengestelde zin heeft twee persoonsvormen.

Samengestelde zinnen

Enkelvoudige zinnen	Samengestelde zinnen
Hakan kiest de muziek uit. Britt maakt de hapjes.	Hakan kiest de muziek en Britt maakt de hapjes.
Ik fluit een liedje. Ik fiets naar school.	Ik fluit een liedje, terwijl ik naar school fiets .
Het gaat morgen regenen. De sportdag is uitgesteld.	Omdat het morgen gaat regenen, is de sportdag is uitgesteld.

In een samengestelde zin staat ook een voegwoord: een woord waarmee je de zinnen aan elkaar plakt. Voegwoorden zijn bijvoorbeeld: en, terwijl, omdat, zodat, nadat, als, toen, want, maar, of, dus. Vaak staat het voegwoord tussen de twee zinnen, maar het kan ook vooraan staan. Een voegwoord geeft een verband aan.

Wat zijn de persoonsvormen?

Terwijl in het hele stadion werd gejuicht, bleef het in vak F stil.

1. werd
2. gejuicht
3. bleef
4. stil

Wat zijn de persoonsvormen?

Liza heeft de hele middag huiswerk gemaakt, zodat ze vanavond serie kan kijken.

1. gemaakt
2. heeft
3. kijken
4. kan

§6 Meewerkend voorwerp

blz. 208-209.

Het meewerkend

In zinnen met een lijdend voorwerp (lv) kan ook een meewerkend voorwerp (mv) staan.
Het meewerkend voorwerp geeft aan voor wie iets bestemd is. Het is vaak een mens of een dier. Het meewerkend voorwerp komt voor bij werkwoorden die iets te maken hebben met ‘vertellen’ (antwoorden, beloven, uitleggen) of met ‘geven’ (overhandigen, betalen). 

voorwerp (mv)

Het meewerkend

• Let op: niet elke zin heeft een meewerkend voorwerp!
• Het mv is namelijk het antwoord op de vraag: aan of voor wie + wg + ow + lv?
  Wij hebben mijn neefje voor zijn verjaardag een bioscoopbon gegeven.
  Aan of voor wie hebben wij een bioscoopbon gegeven? -> mijn neefje.

voorwerp (mv)

Beschrijf in één zin wat er gebeurt op deze drie afbeeldingen.
Gebruik in de zin het werkwoord ‘geven’ of het werkwoord ‘krijgen’.

Bekijk je eigen zin en benoem de zinsdelen?

Houd deze volgorde aan:
pv - zinsdeelstrepen - ow - wg - lv - mv.

Uitlegfilmpje!

Noteer van de volgende twee zinnen de persoonsvorm, het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde, het lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerp.

1. Elke donderdag mailt de trainer alle spelers het speelschema voor het weekend.

OW =                                                          WG = 

LV =                                                            MV =

2. Tessa moest haar ID-kaart laten zien aan de bewaker.

OW =                                                       WG =

LV =                                                          MV =

Twee zinnen ontleden

Wat?	Cursus 5 Grammatica zinsdelen, §6: Meewerkend voorwerp. Opdracht 2 t/m 4. (blz. 208-209).
Hoe?	Zelfstandig. Maak de opdrachten via de online methode.
Hulp	Steek je vinger op als je een vraag hebt.
Tijd	10 minuten.
Klaar?	Oefen verder in de online trainer met paragraaf 2, 4 of 6.

Oefenen (huiswerkopdrachten)

• Je kunt de persoonsvormen in samengestelde zinnen herkennen.
• Je kunt het meewerkend voorwerp in een zin vinden.

Lesdoelen

Wanneer kun je de vraagproef niet gebruiken om de persoonsvorm te vinden?

Leg in eigen woorden uit wat een lijdend voorwerp is.

Wat is de functie van een meewerkend voorwerp binnen een zin?

Zo meteen zal Jorrit ons de spelregels van Catan uitleggen.

Benoem het zinsdeel *ons*.

sleep het juiste zinsdeel naar het vak hiernaast

Persoonsvorm

Onderwerp

Werkwoordelijk gezegde

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Wie heeft nog een vraag over wat we vandaag hebben behandeld?