4.2 Spanningsbronnen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1,2

2. Spanningsbronnen

Welke
spanningsbronnen
ken ik al?

2. Spanningsbronnen

1

Spanningsbronnen

1

2

3

Chemische spanningsbron

1

Theorie batterijen en accu's

In elke stroomkring heb je een spanningsbron nodig. Veel gebruikte spanningsbronnen zijn batterijen, accu's en dynamo's. 

Ze leveren elektrische energie voor apparaten en lampen die je niet op een stopcontact kunt aansluiten: rekenmachines, afstandsbedieningen enzovoort.

Theorie batterijen en accu's

In batterijen en accu's wordt de  elektrische energie uit bepaalde stoffen gehaald. Deze stoffen worden verbruikt wanneer de accu of batterij energie levert. Als de stoffen op zijn, is de batterij leeg. Bij accu's kun je de oorspronkelijke energie weer terugkrijgen door de accu op te laden. 

Batterijen bevatten giftige stoffen, daarom horen batterijen bij het klein chemisch afval (KCA)

Andere spanningsbronnen

2

filmpje zonnepanelen

1

Spanningsbronnen

3

filmpje dynamo1

1

filmpje dynamo2

2

Dynamo's en generatoren

Is een dynamo wordt elektrische energie opgewekt door een beweging. Wanneer het wieltje van een dynamo draait, levert de dynamo elektrische energie.

In elektriciteitscentrales wordt elektrische energie opgewekt in generatoren, dit zijn een soort grote dynamo's.

Via elektriciteitsmasten en ondergrondse kabels wordt de elektriciteit aangeleverd aan woningen en bedrijven. Dit wordt het lichtnet genoemd. 

Spanning

1

2

3

Theorie Spanning

Op batterijen staat altijd de spanning vermeld. 

De grootte van de spanning wordt vermeld in Volt (V).

Er zijn batterijen van 1,5 Volt, 4,5 Volt en 9 Volt.

De spanning zorgt ervoor dat er stroom kan lopen.

Hoe groter de spanning hoe sterker de batterij.

Een spanning van 6 Volt laat een lampje feller branden dan een batterij van 4,5 Volt.

Theorie Spanning

Voor het meten van spanning gebruik je een spanningsmeter.

Een Spanningsmeter wordt ook wel Voltmeter genoemd.

De juiste spanning gebruiken

Een fietslampje is gemaakt voor een spanning van 6 Volt.

Op die spanning brandt het lampje goed. 

Sluit je het lampje aan op 1,5 Volt dan brandt het lampje zwak.

Sluit je het lampje aan op 12 Volt, dan gaat het lampje kapot.

Batterijen serie schakelen

1

2

3

4

5

6

Serieschakeling met batterijen

Vaak heb je meer dan één batterij nodig om de juiste spanning te krijgen. Voor een zaklamp heb je bijvoorbeeld 3 staafbatterijen van 1,5 Volt nodig.

Je moet de batterijen in serie schakelen. Je moet dan de plus-pool tegen de min-pool van de andere batterij leggen.

Als je de batterijen in serie schakelt mag je de spanning van de batterijen bij elkaar optellen.

Spanning van een stopcontact

De meeste huishoudelijke apparaten zijn voor een spanning van 230 Volt gemaakt.

230 Volt is de spanning van de stopcontacten in een huis.

Wat is de eenheid voor spanning?

1. Meter
2. Volt
3. Ampere
4. Kilo

Aan de slag

Maak nu de opgaven uit het werkboek.