AF zenuwstelsel BBL

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Wat gaan we doen vandaag?

Herhalen vorige keer (hormoonstelsel)

Zenuwstelsel

Warmte regulatie

Het hormoonstelsel produceert:

1. Impulsen
2. Zenuwen
3. Hormonen
4. Bloed

Wat is het hormoonstelsel?

1. Stoffen die de werking van bepaalde organen regelen
2. Alle klieren en organen die hormonen in het lichaam maken
3. Alle hormonen die worden aangemaakt in het lichaam
4. Alle zenuwen die hormonen aanmaken

Het hormoonstelsel is een ..... systeem

1. endocriene
2. limbisch
3. exocriene
4. vegetatieve

Het exocrien systeem bestaat uit exocriene klieren, of afvoerklieren, die zorgen voor de excretie of uitscheiding. Het systeem werkt tegengesteld aan het endocrien systeem dat hormonen afscheidt aan het organisme zelf, aan bloed en weefselvloeistof.

Wat doet het hormoonstelsel?

1. regelt langzame processen in het lichaam
2. regelt snelle processen in het lichaam

Wat is de overeenkomst tussen het zenuwstelsel en het hormoonstelsel?

1. Het zijn allebei systemen die iets regelen in het lichaam.
2. Ze kunnen allebei prikkels opwekken.
3. Ze zijn allebei net zo snel in het regelen van processen.
4. De werken allebei met elektronische impulsen.

Aan het einde van de les: 

kun jij  de werking van het zenuwstelsel beschrijven

kun jij  de onderdelen van het zenuwstelsel benoemen

Kun jij vertellen hoe de temperatuur regulatie werkt

Wat weet je al van
het zenuwstelsel

onderdelen zenuwcel (neuron)

Dendrieten: meerdere korte celuitlopers, deze geleiden de impuls naar het cellichaam.

Cellichaam: elk neuron heeft een cellichaam waarin zich de kern bevindt. 

Celkern: in de kern is de genetische code, ofwel het DNA opgeslagen, die bepaalt hoe de cel zich ontwikkelt en werkt.

Axon: één lange uitloper die zich uitstrekt naar een ander neuron,spier of klier.

Myeline: wit vettig materiaal dat zich om het axon bevindt. Maakt snellere impulsgeleiding mogelijk.

Synaps: is een speciaal gebied waar de zenuwprikkels van de ene zenuw overgaan op de andere en hier kunnen twee zenuwcellen communiceren. Dit gebeurt door het vrijkomen van chemische stoffen, de neurotransmitters

Het zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel (CZS)

Hersenen, hersenstam, ruggenmerg

Perifere Zenuwstelsel

ligt buiten de wervelkolom en hersenen

bestaat uit zenuwweefsel zoals hersenzenuwen en ruggemergzenuwen

https://human.biodigital.com/viewer/?be=4oXC&ui-info=true&ui-search=false&ui-undo=false&ui-fullscreen=true&ui-nav=false&ui-tools=true&ui-help=false&ui-chapter-list=false&ui-label-list=false&ui-anatomy-descriptions=false&ui-tutorial=false&ui-loader=circle&ui-whiteboard=false&ui-layers=false&ui-anatomy-labels=false&initial.button=true&disable-scroll=false&uaid=HCo63&paid=o_32633944

Functie zenuwstelsel

• We kunnen reageren op de buitenwereld;
  
• Organen en lichaamsdelen bestuurd kunnen worden;
• We psychische taken kunnen uitvoeren, zoals nadenken.

Perifeer: Vervoeren van gevoels- en zintuigprikkels naar het ruggenmerg EN

Bewegingsprikkels naar spieren en inwendige organen.

Zenuwstelsel 

• processen om het individu in stand te houden. 
• Het gaat hierbij om vegetatieve functies zoals ademhaling, bloeddruk en peristaltiek. 
• Ze worden geregeld door het onwillekeurige (vegetatieve of autonome) zenuwstelsel.
  

Zenuwstelsel

• processen die zijn gericht op de relatie tussen het individu en zijn omgeving. 
• Dit zijn de animale functies, zoals voelen (waarnemen, sensibiliteit), bewegen (motoriek), cognitieve functies, emoties en gedrag. 
• Ze worden geregeld door het willekeurige (animale) zenuwstelsel.

Hersenen

• 86 miljard zenuwcellen
• iedere zenuwcel kan met ongeveer 5.000 andere zenuwcellen verbinding maken
• 2 hersenhelften

Hersenen

Grote hersenen

• verantwoordelijke voor alle bewuste bewegingen, verwerken zintuigelijke signalen en beslissen of het lichaam reageert of niet

Kleine hersenen

• zorgen voor coördineren van houding en motorische vaardigheden

Hersenstam

Ruggenmerg

Hersenstam

• zorgt voor veel processen, zoals bloeddruk, temperatuur, ademhaling
  

Ruggenmerg

• schakels tussen hersenen en spieren/organen

Ruggenmerg

Functie ruggenmerg:

is het vervoeren van prikkels/impulsen van de perifere zenuwen naar de hersenen en omgekeerd 

functie

hersenen krijgen info vanuit 

sensorische zenuwen  

- van buiten:  (zien, horen, ruiken, voelen en proeven)

- van binnen uit het lichaam info over bloeddruk, temperatuur, 

Stuurt de motorische cellen aan.

Perifere Zenuwstelsel

Vervoerders van 'prikkels' van zintuigen naar het CZS en van het CZS naar de spieren en organen

motorische zenuwcellen

via de hersenen terug naar ruggenmerg en de motorische uitput. zij gaan naar het doelorgaan.

Animaal/ willekeurig ; iets wat we bewust aansturen. bv hand opsteken

Autonoom/onwillekeurig ; geen bewuste invloed, bv hartslag is nu 80 pm

Autonome Zenuwstelsel

Werkt op organen

Sympatisch

ACTIE

Gaspedaal

Parasympatisch

RUST

Rempedaal

sympatisch

fight - flight

• Alert
• zweetklieren
• hartslag omhoog 
• stress systeem in actie
• lever geeft suikers af
• arm, been, buikspieren spannen aan

para sympatisch 

rust - herstel 

• normale ademhaling
• zweten stopt
• spierspanning daalt
• hartslag daalt
• voedsel wordt verteerd

Bewuste reactie:

• Via de hersenen
• Denk je bij na
• Doe je bewust/extra
• Kan heel snel gaan, maar je hebt er over nagedacht.

Reflex:

• NIET via de hersenen
• Denk je NIET bij na
• Doe je onbewust
• Is altijd dezelfde snelle reactie
• Beschermt je lichaam en voorkomt schade

Reflex (en reflexboog)

Reflexboog

Waarnemen

Met behulp van je zintuigen informatie verzamelen.

Wat nemen we waar?

We nemen prikkels waar.

Externe prikkels: Veranderingen in je omgeving (buiten je lichaam)

Interne prikkels: Veranderingen in je lichaam

Wat is een impuls?

Je hersenen moeten de informatie van buiten (of binnen) het lichaam wel begrijpen.  Daarom zetten je zintuigen de informatie om in een elektrisch signaal: 

Een impuls

Drempelwaarde

Waarom merk je sommige veranderingen niet?

Drempelwaarde: De minimale hoeveelheid die je nodig hebt van een prikkel, om het een impuls te laten worden.

Wat doe je met alle informatie om je heen?

Temperatuur regulatie

• Het temperatuurregelsysteem regelt warmteproductie en warmteafgifte. 
• Wanneer er geen evenwicht is tussen de warmteproductie en warmteafgifte, ontstaat een afwijkende temperatuur.
  
• Dit wordt geregeld vanuit de hypothalamus

Koud

- bloedvaten vernauwen, je ziet bleek

-spieren trekken samen, je gaar rillen; warmte productie

Ernstige infectie: Eerst koude rilling door infectie, dan krijg je koorts

Warm

- vaatverwijding, rode huiskleur

- zweetproductie neemt toe, om af te koelen

Quiz

Het zenuwstelsel bestaat uit

1. centraal zenuwstelsel, perifeer zenuwstelsel en lichaamszenuwen
2. centraal zenuwstelsel en perifeer zenuwstelsel
3. perifeer zenuwstelsel en lichaamszenuwen

Hoe noemen we hersenen en ruggenmerg samen?

1. Zenuwstelsel
2. Hersenstelsel
3. Centraal zenuwstelsel
4. autonoom zenuwstelsel

Sleep de kenmerken naar het juiste zenuwstelsel

Heb je niet alles goed? Druk op reset.

Sympatisch zenuwstelsel

Parasympatisch zenuwstelsel

Stimulatie van de hartactiviteit en ademhaling

Opslag reservevoedsel

Bloedvatverwijding in spijsverteringsorgaan

Afgifte adrenaline

Minder energieverbruik

Toename zweetproductie

Dendriet

Cellichaam

Kern

Een ........ is een orgaan dat reageert op bepaalde invloeden uit de omgeving

Een bepaalde invloed uit de omgeving noemen we een ........

Zintuigcellen zetten prikkels om in ......

Zintuig

prikkel

impulsen

Wat is de taak van de zenuwen

1. impulsen aanmaken
2. impulsen doorgeven aan de hersenen
3. ze verbinden het centrale zenuwstelsel met de rest van lichaam
4. ze produceren bepaalde stoffen

Zenuwcellen hebben vertakte uitlopers

1. Juist
2. Onjuist

Aan het einde van de les: 

Zijn de leerdoelen behaald?

• kun jij  de werking van het zenuwstelsel beschrijven

• kun jij  de onderdelen van het zenuwstelsel benoemen

• Kun jij vertellen hoe de temperatuur regulatie werkt

Wat vond je van de les?

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk:

Opdracht in Canvas; zenuwstelsel

Kennistoets zenuwstelsel

Voor meer verdieping, zorgpad; zenuwstelsel

Heb je nog tips / tops
voor mij?