3.5 en 3.6 CH

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Startopdracht

Maak de startopdracht die 

is uitgedeeld 

Wat gaan we vandaag doen

• Startopdracht
• Herhaling vorige basisstoffen
• Leerdoelen en uitleg 3.5


• Aan de slag!
• Leerdoelen en uitleg basisstof 3.6
• 10 min lezen
• Afsluiting samen 

Startopdracht

Pagina 100 van je tekstboek

Startopdracht

Bloed

5 tot 6 liter bloed in je lichaam:

     55 % bloedplasma 

     45 % vaste bestanddelen 

Rode bloedcellen

Functie?

Bevatten de kleurstof hemoglobine

     > tekort hieraan = bloedarmoede

Witte bloedcellen

• Worden gemaakt in het beenmerg
  
• Functie?

Witte bloedcellen

Etter of pus = dode witte bloedcellen 

                              & gedode bacteriën

Bloedplaatjes

Delen van uiteengevallen cellen

  ` 

Functie?

Trombose = wanneer bloed in de vaten stolt 

                          (dan ontstaat een bloedprop)

    De bloedsomloop

= de weg die het bloed afneemt

Het bloedvatenstelsel:

      - het hart 

      - de bloedvaten

De bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop:

• Kleine bloedsomloop

• Grote bloedsomloop
  

     

Het hart

= een holle spier

Over het hart lopen kransaders en

kransslagaders

Bouw van het hart

Route van het bloed 

Leerlingen krijgen deze afbeelding uitgeprint. Tijdens de uitleg kunnen zij met pijltjes meeschrijven in welke richting het bloed verloopt.

Kleppen

Hartkleppen in het hart

Halvemaanvormige kleppen in het begin van de (slag)aders

Werking van het hart

Bloedvaten

Slagaders > bloed vanaf het hart

Haarvaten > In de organen

Aders > bloed naar het hart

Kleppen

Alleen in de aders,

niet in de slagaders

Leerdoelen 3.5: 

hart- en vaatziekten

Na deze les kun je:

- Oorzaken en gevolgen van hart- en vaatziekten benoemen

- Aangeven hoe je de kans op hart-en vaatziekten kunt

   verkleinen

Hart- en vaatziekten

= verzamelnaam voor alle ziekten aan het hart en de   

   bloedvaten

Belangrijkste doodsoorzaak in Nederland

Hoge bloeddruk

Bloeddruk = de druk die op de slagaders komt te staan als het bloed wordt rondgepompt

Beschadigd de wanden van de bloedvaten

     > kan zorgen voor slagaderverkalking

Lage bloeddruk komt weinig voor en is vaak onschuldig

Slagaderverkalking

Vetachtige stoffen kleven aan 

de wand van bloedvaten

    > belangrijkste stof: cholesterol

Bloedvaten worden stijver, nauwer 

en kunnen verstopt raken

     > hogere bloeddruk

Hartinfarct (hartaanval)

Een deel van de hartspier krijgt door slagaderverkalking geen zuurstof en voedingsstoffen

Herseninfarct

Een bloedvat in de hersenen is door slagaderverkalking of een bloedstolsel afgesloten

     > hersenweefsel krijgt geen zuurstof en voedingsstoffen

Dotteren

Een kransslagader die is vernauwd kan worden gedotterd

     > Oprekken van de kransslagader

Bypass operatie

= een omweg aanleggen om het 

    vernauwde deel van het bloedvat heen

Hart- en vaatziekten voorkomen

Kan erfelijk zijn

 > medicatie om cholesterolgehalte te verlagen

Lezen

Lees basisstof 3.5 in je tekstboek 

   - pagina 102 t/m  

Klaar:  Maak alvast opdracht 22, pagina 106/107 in je werkboek

Leerdoelen 3.6: 

Na deze les kun je:

- De delen van de nieren en urinewegen benoemen met hun 

  kenmerken en functies

Nieren en urinewegen

De meeste afvalstoffen worden 

uitgescheiden via de nieren

Nieren 

Onderdelen: Nierschors, niermerg en nierbekken

Nieren 

Urine = afvalstoffen, zouten, schadelijke stoffen en 

                overtollig water

Aan de slag!

Maak opdracht 22, 25 en 26

   > vanaf pagina 106 in je werkboek

Klaar? vraag om een extra opdracht

Leerdoelen 3.5 en 3.6

Na deze les kun je:

- Oorzaken en gevolgen van hart- en vaatziekten benoemen

- Aangeven hoe je de kans op hart-en vaatziekten kunt

   verkleinen

- De delen van de nieren en urinewegen benoemen met hun 

  kenmerken en functies

Je kunt de kans op hart- en vaatziekten verkleinen door gezonder te eten

1. Juist = staan
2. Onjuist = zitten

Urine is alleen water met zouten

1. Juist = staan
2. Onjuist = zitten

Een kransslagader kan worden opgerekt met:

1. Dotteren = staan
2. Bypassoperatie = zitten

Huiswerk

L: Thema 3: basisstof 5 en 6 (pagina 102 t/m 108 in tekstboek)

            > gebruik je kennisoverzicht en de samenvatting 

                in je boek (pagina 117, doelstelling 8 en 9)

M: Opdracht 22, 25 en 26 (vanaf pagina 106 in je werkboek)