6.2: Reliëf als klimaatfactor

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Startklaar

Topografie

1. Noorwegen - Oslo (4)
2. Zweden - Stockholm (5)
3. Finland - Helsinki (6)
4. Denemarken - Koppenhagen  (7)
5. Groot-Brittannië - Londen (3)
6. Frankrijk - Parijs (11)
7. Zwitserland - Bern (15)
8. Oostenrijk - Vienna (16)
9. Spanje - Madrid (12)
10. Italië - Rome (14)
11. Griekenland - Athene (29)
12. België - Brussels (9)
13. Nederland - Amsterdam
14. Duitsland - Berlijn (8)
15. Polen - Warschau (17)

Terugblik 

Nederland

Terugblik 

Wat zijn de temperatuurverschillen tussen Noord- en Zuid-Europa?

koud

warm

Terugblik 

Wat zijn de temperatuurverschillen tussen West- en Oost- Europa?

matig zomer en winter

grote temperatuurverschillen tussen zomer en winter

Welke verschillen hebben te maken met de breedteligging?

Terugblik 

Vul in de namen van de luchtstreken in.

subtropen

gematigde zone

poolstreken

Luchtstreken in Europa

3b. Verklaar het temperatuurverschil tussen Noord- en Zuid-Europa.

4b. Wat is de oorzaak van dit temperatuurverschil?

4a. Wat is het belangrijkste verschil tussen de temperatuur boven land en de temperatuur boven zee?

Terugblik 

aanlandige wind

aanlandige wind

aflandige wind

Terugblik 

+16°C

-2°C

+4°C

+20°C

+26°C

+27°C

Vorige les

Terugblik

Winnipeg en Jakutsk liggen allebei ver landinwaarts. De temperatuur wordt niet beïnvloed door de zee en/of aanlandige wind, waardoor het er in de winter erg koud is.

      Lesdoel

In deze les gaan we kijken naar de 5e klimaatfactor: hoogteligging.
We gaan verschillende reliëfvormen benoemen en kijken waar onze bergen in Europa liggen.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Voorkennis

1. De leerlingen kennen waar Europa ligt . 

2. De leerlingen kennen wat breedteligging is. 

3. De leerlingen kennen wat bergen zijn. 

Welke voorkennis is nodig voor het doel.
Controleer of de leerlingen deze voorkennis beheersten door het stellen van Controle van Begrip vragen

     Reliëf - hoogteverschillen in      het landschap.

Lezen, blz. 100-101

Reliëf in de wereld

2a. 

Welke reliëfvorm hoort bij de volgende gebergten?

Kilimanjaro, Tanzania: _________
Tankenberg, Nederland: _________
Schotse Hooglanden, Verenigd Koninkrijk: ________
Tomtabacken, Zweden: _________

Reliëfvormen

- eiland
- schiereiland

Bergen in Europa

Reliëf en temperatuur

Stuwingsneerslag

• Waterdamp waait mee met de wind
  
• De wind met waterdamp komt een berg tegen
  
• Hoe hoger hoe kouder: condensatie
  
• Er valt neerslag aan de loefzijde van de berg
  
• Aan de andere kant valt (bijna) geen regen: lijzijde

Reliëf en temperatuur

Scandinavië:

In de winter:  

=> gebergte houdt de relatief warme aanlandige wind tegen  => ten oosten van het Scandinavisch Hoogland veel kouder  => Noorse havens ijsvrij, Zweedse havens niet

In de zomer:  => gebergte houdt de koele zeelucht tegen  => warmer in Zweden dan in Noorwegen  => gebergte werkt als een klimaatscheiding

     Kleine afsluiting

reliëf

eiland

schiereiland

loefzijde

lijzijde

regenschaduw

klimaatscheiding

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

      Topografie

Deze periode leer je het onderstaande:

De continenten en de oceanen 

Europese landen en hoofdsteden

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

Zelf aan de slag

Lees 6.2

maak de opdrachten 1 t/m 8, blz. 110-111

Maak gebruik van Alcarta online en Google

     Grote afsluiting

In deze les gaan we kijken naar de 5e klimaatfactor: hoogteligging.
We gaan verschillende reliëfvormen benoemen en kijken waar onze bergen in Europa liggen.

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

retrieval practice

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com